BỆNH TIM THIẾU MÁU CỤC BỘ MẠN: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ ĐIỀU TRỊ
Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn (hay còn gọi là bệnh mạch vành mạn tính) là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Việc hiểu rõ về bệnh, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa, là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn.
- Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn là gì?
Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn (hay còn gọi là bệnh mạch vành mạn tính) là tình trạng lưu lượng máu đến cơ tim bị giảm sút kéo dài, do tắc nghẽn một phần hoặc toàn phần động mạch vành, gây thiếu oxy nuôi tim. Tình trạng này khiến tim hoạt động kém hiệu quả và dễ dẫn đến các biến cố nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hoặc suy tim.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), bệnh tim thiếu máu cục bộ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Hoa Kỳ. Việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ và tuân thủ điều trị có thể giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.
- Nguyên nhân gây thiếu máu cục bộ cơ tim mạn tính
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính, trong đó phổ biến nhất là:
* **Xơ vữa động mạch**: Mảng bám cholesterol tích tụ bên trong thành mạch, làm hẹp lòng mạch và giảm lưu lượng máu. Đây là nguyên nhân chính gây ra bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính. Theo thời gian, các mảng xơ vữa này có thể vỡ ra, hình thành cục máu đông và gây tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành, dẫn đến nhồi máu cơ tim.
* **Tăng huyết áp kéo dài**: Gây tổn thương thành mạch, thúc đẩy quá trình xơ vữa. Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành động mạch, gây tổn thương và tạo điều kiện cho cholesterol tích tụ.
* **Đái tháo đường**: Làm tăng nguy cơ tổn thương vi mạch và mạch vành. Đường huyết cao có thể làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, làm tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa.
* **Hút thuốc lá**: Là yếu tố nguy cơ cao gây tổn thương nội mạc mạch máu. Gây co mạch và tổn thương mạch máu nghiêm trọng. Các hóa chất trong thuốc lá có thể làm tổn thương thành mạch và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
* **Lối sống thiếu vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh**: Dẫn đến rối loạn lipid máu, béo phì, tăng huyết áp – tất cả đều góp phần thúc đẩy bệnh mạch vành. Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, cholesterol và ít chất xơ có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
Nguy cơ mắc bệnh tăng cao ở người trên 45 tuổi, đặc biệt nếu gia đình có tiền sử mắc bệnh tim mạch. Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ.
- Triệu chứng thường gặp
Người mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn có thể gặp các triệu chứng sau:
* **Đau thắt ngực**: Đau ngực vùng sau xương ức, thường xuất hiện khi gắng sức và giảm khi nghỉ ngơi. Cơn đau có thể lan lên vai, cánh tay, cổ hoặc hàm. Đau thắt ngực là dấu hiệu cảnh báo quan trọng của bệnh tim thiếu máu cục bộ.
* **Khó thở**: Nhất là khi vận động, leo cầu thang. Khó thở xảy ra do tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu oxy của cơ thể.
* **Mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt**: Do cơ tim không được cung cấp đủ máu.
* Tim đập nhanh hoặc không đều.
* Một số trường hợp có thể không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc người bị tiểu đường. Đây là lý do tại sao việc kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ là rất quan trọng.
- Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời
Nếu không được điều trị và kiểm soát tốt, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm:
* **Nhồi máu cơ tim:** Khi mạch vành bị tắc hoàn toàn, cơ tim sẽ chết do thiếu máu cấp. Nhồi máu cơ tim là một cấp cứu y tế và cần được điều trị ngay lập tức để cứu sống bệnh nhân.
* **Suy tim:** Cơ tim yếu dần, không còn đủ khả năng bơm máu hiệu quả. Suy tim có thể gây ra các triệu chứng như khó thở, phù chân, mệt mỏi và giảm khả năng vận động.
* **Rối loạn nhịp tim** có thể gây ngất, đột quỵ hoặc đột tử. Một số rối loạn nhịp tim có thể đe dọa tính mạng và cần được điều trị bằng thuốc hoặc các biện pháp can thiệp.
* **Tăng nguy cơ đột quỵ não** do máu lưu thông kém hoặc hình thành cục máu đông.
- Phòng ngừa và chăm sóc bệnh nhân thiếu máu cơ tim mạn
Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
* **Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh**: tăng cường rau xanh, cá, hạn chế muối, đường, chất béo bão hòa. Chế độ ăn Địa Trung Hải, giàu dầu ô liu, cá, rau xanh và trái cây, được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch.
* **Tập thể dục đều đặn, phù hợp thể trạng** (đi bộ, yoga, đạp xe nhẹ nhàng). Tập thể dục giúp cải thiện lưu thông máu, giảm cân, kiểm soát huyết áp và đường huyết.
* **Ngưng hút thuốc, hạn chế rượu bia**. Việc bỏ thuốc lá là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm cho sức khỏe tim mạch của mình.
* **Kiểm soát tốt các bệnh lý nền** (huyết áp, đường huyết, mỡ máu,…). Điều trị các bệnh lý này giúp giảm nguy cơ tiến triển bệnh tim mạch.
* **Tái khám định kỳ tại phòng khám tim mạch để theo dõi tình trạng bệnh.** Việc theo dõi định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề và điều chỉnh điều trị kịp thời.
Để được tư vấn và điều trị bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn một cách toàn diện và hiệu quả, bạn có thể đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại, phòng khám cung cấp các dịch vụ khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch, giúp bạn bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách tốt nhất.
Liên hệ ngay với Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu, 336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460 để được tư vấn và đặt lịch hẹn.