Tại Sao Cần Bao Bì Thực Phẩm Thân Thiện?
Ngày nay, khoảng 60% lượng nhựa sản xuất trên toàn thế giới được sử dụng cho bao bì thực phẩm. Điều này có nghĩa là trong số 380 triệu tấn nhựa được sản xuất vào năm 2015, riêng bao bì thực phẩm đã chiếm tới 228 triệu tấn (1, 2).
Tác hại của bao bì nhựa truyền thống
Bao bì nhựa truyền thống gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người, bao gồm:
- Ô nhiễm môi trường: Nhựa tích tụ trong đại dương và các bãi chôn lấp, gây ô nhiễm nguồn nước và đất đai. Chúng phân rã thành các mảnh vi nhựa và nano nhựa, xâm nhập vào chuỗi thức ăn và gây hại cho sinh vật biển và con người (1, 3).
- Ảnh hưởng đến sức khỏe: Các hóa chất trong bao bì nhựa có thể迁移 vào thực phẩm, gây ra các vấn đề về nội tiết, ung thư và các bệnh lý khác (1, 3).
Ưu điểm của bao bì thân thiện môi trường
Bao bì thân thiện môi trường được làm từ các vật liệu tái tạo, có khả năng phân hủy sinh học và không chứa các hóa chất độc hại. Chúng giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe con người và thúc đẩy một nền kinh tế tuần hoàn (4, 5, 6, 7).
Tuy nhiên, ngay cả bao bì thân thiện môi trường cũng có thể chứa một số hóa chất. Nghiên cứu cho thấy rằng sự di chuyển của hóa chất vào thực phẩm từ bao bì thân thiện môi trường thấp hơn nhiều so với nhựa, do đó an toàn hơn cho môi trường và sức khỏe con người (3, 7, 8).
Việc tiếp xúc với hóa chất trong bao bì thực phẩm là không thể tránh khỏi, nhưng những nỗ lực giảm thiểu sự di chuyển của các hóa chất này vào thực phẩm là rất quan trọng đối với sức khỏe con người (3).
Các Lựa Chọn Bao Bì Thực Phẩm Bền Vững
1. Hộp đựng thủy tinh
Thủy tinh là một vật liệu tuyệt vời cho bao bì thực phẩm vì nó có thể tái sử dụng, tái chế, bền và dễ làm sạch. Hộp đựng thủy tinh có nhiều loại, từ chai nước đến hộp đựng cơm bento (9).
- Ưu điểm:
- Có thể tái sử dụng và tái chế.
- Không chứa BPA và các hóa chất độc hại khác.
- Dễ dàng làm sạch và khử trùng.
- Không ảnh hưởng đến hương vị của thực phẩm.
- Nhược điểm:
- Nặng và dễ vỡ.
- Nắp đậy có thể không kín hoàn toàn.
- Lưu ý khi chọn mua: Chọn hộp đựng thủy tinh có nắp đậy kín, không chứa BPA và có khả năng chịu nhiệt tốt (10).
2. Thép không gỉ
Thép không gỉ là một lựa chọn tuyệt vời khác cho bao bì thực phẩm vì nó bền, không gỉ, chịu nhiệt và có thể tái sử dụng, tái chế. Hộp đựng cơm bento bằng thép không gỉ rất phổ biến, nhưng hầu hết đều sử dụng silicone để làm kín, thông qua gioăng silicone với kẹp thép hoặc nắp silicone không chứa BPA.
- Ưu điểm:
- Bền và không gỉ.
- Chịu nhiệt tốt.
- Có thể tái sử dụng và tái chế.
- Không chứa BPA và các hóa chất độc hại khác.
- Nhược điểm:
- Có thể đắt hơn so với các lựa chọn khác.
- Không trong suốt, khó nhìn thấy thực phẩm bên trong.
- Gợi ý sản phẩm: Hộp đựng cơm bento bằng thép không gỉ với nắp đậy silicone hoặc kẹp thép (11).
3. Tre
Tre là một vật liệu bền vững, có khả năng phân hủy sinh học và chịu nhiệt tốt. Tre được sử dụng để làm nhiều loại bao bì thực phẩm, bao gồm hộp đựng thực phẩm, bát đĩa và hộp đựng bánh mì (12).
- Ưu điểm:
- Bền vững và có thể tái tạo.
- Có khả năng phân hủy sinh học.
- Chịu nhiệt tốt.
- Nhẹ và dễ mang theo.
- Nhược điểm:
- Ít bền hơn so với thủy tinh hoặc thép không gỉ.
- Có thể bị mốc nếu không được bảo quản đúng cách.
- Sản phẩm từ tre: Hộp đựng thực phẩm bằng tre, bát đĩa bằng tre, hộp đựng bánh mì bằng tre.
4. Vỏ trấu
Vỏ trấu là một phụ phẩm của quá trình xay xát gạo, có chi phí thấp, có thể tái tạo và phân hủy sinh học. Vỏ trấu có đặc tính hấp thụ sinh học, có nghĩa là nó có thể hấp thụ các chất ô nhiễm từ môi trường xung quanh (13).
- Đặc tính và ứng dụng:
- Chi phí thấp và có thể tái tạo.
- Có khả năng phân hủy sinh học.
- Có đặc tính hấp thụ sinh học.
- Được sử dụng để làm hộp đựng thực phẩm và bát đĩa.
- Sản phẩm từ vỏ trấu: Hộp đựng thực phẩm bằng vỏ trấu, bát đĩa bằng vỏ trấu.
5. Màng gelatin
Màng gelatin ngày càng trở nên phổ biến trong bao bì thực phẩm vì chúng không độc hại, chi phí thấp và có khả năng tạo màng tốt (14, 15, 16). Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), gelatin thường được công nhận là an toàn (GRAS) như một chất phụ gia thực phẩm (17).
Màng gelatin chứa đầy cellulose kháng khuẩn, có tác dụng ức chế sự phát triển của các mầm bệnh thông thường gây ra các bệnh do thực phẩm, bao gồm Staphylococcus aureus và E. coli. Các chất độn hoạt tính này làm cho màng gelatin trở thành một giải pháp thay thế an toàn hơn cho nhựa thông thường (15).
- Ưu điểm và tính an toàn:
- Không độc hại và an toàn cho sức khỏe.
- Chi phí thấp.
- Có khả năng tạo màng tốt.
- Có chứa chất kháng khuẩn.
- Ứng dụng trong bảo quản thực phẩm: Màng gelatin được sử dụng để bảo quản các loại thực phẩm như thịt, cá, rau củ quả.
Các Loại Nhựa Cần Tránh
Nhựa thông thường chứa nhiều chất phụ gia như chất ổn định, chất độn, chất hóa dẻo, chất chống cháy và chất kháng khuẩn (1, 5).
Các sản phẩm nhựa làm từ dầu mỏ này không phân hủy sinh học, có nghĩa là chúng không phân hủy thành các chất tự nhiên.
Thay vào đó, chúng vỡ thành các mảnh nhỏ gọi là vi nhựa và nano nhựa, gây ô nhiễm môi trường và đe dọa các hệ sinh thái tự nhiên và sức khỏe con người (1, 2, 3, 8).
1. Nhựa dùng một lần
Ống hút, chai nước giải khát, nắp chai, cốc xốp và túi nhựa là những loại nhựa dùng một lần phổ biến nhất, không bền vững và bị vứt bỏ không đúng cách.
Các đại dương và khu vực ven biển đặc biệt dễ bị tổn thương do nhựa dùng một lần gây ra, như được minh chứng bằng Bãi rác Thái Bình Dương lớn - một sự tích tụ các mảnh vụn nhựa ở Thái Bình Dương giữa Nhật Bản và Hawaii.
2. Nhựa chứa BPA
Bisphenol-A (BPA) là một chất phụ gia hóa dẻo được sử dụng để sản xuất polyvinyl clorua (PVC), một vật liệu được sử dụng trong nhiều sản phẩm nhựa (10).
BPA không chỉ tích tụ trong môi trường mà còn di chuyển từ bao bì thực phẩm sang chính thực phẩm. Khi ăn phải, nó có thể làm tăng nguy cơ vô sinh, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) và các rối loạn trao đổi chất khác (10).
3. Hộp đựng thức ăn nhanh bằng nhựa
Việc sử dụng rộng rãi các hộp đựng đồ ăn mang đi dùng một lần góp phần tạo ra một lượng lớn chất thải dẫn đến ô nhiễm và độc tố môi trường (19).
Mẹo Giảm Sử Dụng Bao Bì Nhựa
- Sử dụng ống hút kim loại hoặc tre: Thay vì sử dụng ống hút nhựa dùng một lần, hãy chọn ống hút kim loại hoặc tre có thể tái sử dụng. Nên sử dụng bàn chải làm sạch để vệ sinh ống hút thường xuyên.
- Sử dụng bình nước cá nhân: Mang theo bình nước cá nhân bằng thép không gỉ hoặc thủy tinh thay vì mua chai nước nhựa dùng một lần.
- Sử dụng bộ lọc nước tại nhà: Sử dụng bộ lọc nước tại vòi hoặc bình lọc nước để giảm thiểu việc sử dụng chai nước nhựa dùng một lần.
- Từ chối đồ dùng nhựa khi mua đồ ăn mang đi: Khi mua đồ ăn mang đi, hãy từ chối đồ dùng nhựa và sử dụng đồ dùng cá nhân của bạn.
- Ưu tiên hộp đựng thức ăn bằng thủy tinh: Khi cần thay thế hộp đựng thức ăn, hãy chọn hộp đựng bằng thủy tinh thay vì nhựa.
- Tìm kiếm sản phẩm làm từ nhựa sinh học: Nhựa sinh học là một loại nhựa được làm từ các nguồn tái tạo như ngô hoặc mía. Chúng có khả năng phân hủy sinh học và ít gây hại cho môi trường hơn so với nhựa thông thường.
- Tái chế bao bì nhựa đúng cách: Tái chế bao bì nhựa đúng cách giúp giảm thiểu lượng rác thải nhựa đổ ra môi trường.
- Rửa và tái sử dụng hộp đựng thực phẩm bằng nhựa: Rửa và tái sử dụng hộp đựng thực phẩm bằng nhựa, chẳng hạn như hộp Tupperware và túi zip nhựa, có thể giúp giảm tác động đến môi trường (11).
Bạn có thể tìm mua các sản phẩm thân thiện môi trường này tại Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu, 336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460.
Các Công Ty Tiên Phong Trong Bao Bì Thân Thiện Môi Trường
BioPak
BioPak là một công ty của Úc sản xuất bao bì thực phẩm dùng một lần thân thiện với môi trường từ giấy có nguồn gốc từ cây trồng từ các đồn điền được quản lý bền vững.
Các sản phẩm bao gồm cốc nóng, hộp đựng đồ ăn mang đi và dao kéo. Các sản phẩm nhựa sinh học của công ty được làm từ giấy, không phải dầu mỏ.
The Robinette Company
The Robinette Company chuyên về phim và giấy tái chế sau tiêu dùng, giúp tạo ra một nền kinh tế tuần hoàn, trong đó vật liệu được tái sử dụng thay vì vứt bỏ và đã được FDA phê duyệt.
Các sản phẩm bao gồm túi đứng cho đồ ăn nhẹ và ngũ cốc, cuộn cán mỏng để đóng gói và phim và giấy in.
PrimeWare
PrimeWare là một nhà phân phối của Mỹ cung cấp các sản phẩm dùng một lần thân thiện với môi trường cho các cơ sở dịch vụ ăn uống.
Các sản phẩm bao gồm hộp đựng thực phẩm có thể phân hủy, ống hút giấy, cốc nóng có nắp và bộ đồ ăn (đĩa, bát và khay).
PouchEco
PouchEco sản xuất túi đứng làm từ thực vật, không chứa nhựa, có thể phân hủy, có nghĩa là các gói thực phẩm này phân hủy thành vật chất hữu cơ.
Nhà sản xuất này cung cấp túi có thể đóng lại cho các công ty thực phẩm bán các sản phẩm như xúc xích chay sành điệu, đậu phụ và vitamin dẻo.
Ecologic Brands
Ecologic Brands là một công ty khác của Mỹ sản xuất Eco.bottle, một loại chai bền vững, có thể phân hủy được làm từ hộp tái chế.
Kết Luận
Bao bì thực phẩm làm từ dầu mỏ tích tụ trong môi trường và gây ra nhiều rủi ro cho sức khỏe, bao gồm rối loạn trao đổi chất và thậm chí cả ung thư.
Mặc dù không thể tránh hoàn toàn các loại nhựa này, nhưng việc lựa chọn bao bì thực phẩm thân thiện với môi trường, có khả năng phân hủy sinh học, ít độc hại hơn và có thể tái chế là một bước tiến lớn để giảm thiểu tác hại của nhựa đối với sức khỏe của bạn và môi trường.