Bài viết tổng quan về rối loạn nhịp tim, một tình trạng phổ biến với nhiều nguyên nhân. Chúng ta sẽ tìm hiểu về cách tim hoạt động bình thường, nguyên nhân gây rối loạn nhịp như tăng tính tự động cơ tim và vòng vào lại. Bài viết cũng giới thiệu gói sàng lọc tim mạch để phát hiện sớm các vấn đề tim mạch, giúp bạn bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách tốt nhất.

Rối Loạn Nhịp Tim: Tổng Quan, Nguyên Nhân và Điều Trị

Rối loạn nhịp tim là một trong những vấn đề tim mạch thường gặp, biểu hiện đa dạng và đôi khi bị bỏ qua, dẫn đến các biến chứng tiềm ẩn. Bài viết này nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan, dễ hiểu về rối loạn nhịp tim, các nguyên nhân phổ biến, và phương pháp điều trị.

1. Tổng quan về rối loạn nhịp tim

• Hoạt động bình thường của tim: Tim người có 4 buồng (hai tâm nhĩ và hai tâm thất) hoạt động nhịp nhàng để bơm máu đi nuôi cơ thể. Máu từ các cơ quan trở về tâm nhĩ phải, xuống tâm thất phải rồi được bơm lên phổi để trao đổi oxy. Máu giàu oxy từ phổi về tâm nhĩ trái, xuống tâm thất trái, và cuối cùng được bơm đi nuôi toàn bộ cơ thể.
• Hệ thống điện của tim: Khả năng bơm máu và hoạt động đồng bộ của tim là nhờ hệ thống điện đặc biệt, có khả năng tự phát nhịp và dẫn truyền xung động đến các tế bào cơ tim. Nút xoang, nằm ở thành tâm nhĩ phải, gần tĩnh mạch chủ trên, là 'nhạc trưởng' phát xung chủ nhịp với tần số khoảng 60-100 nhịp/phút. Các thành phần khác của hệ thống dẫn truyền bao gồm nút nhĩ thất, bó His, nhánh trái, nhánh phải và mạng lưới Purkinje, đảm bảo xung động lan tỏa đều khắp tim.
• Rối loạn nhịp tim là gì? Rối loạn nhịp tim (arrhythmia) xảy ra khi có bất thường trong việc phát xung động hoặc dẫn truyền xung động trong tim, hoặc cả hai. Điều này dẫn đến nhịp tim quá nhanh (nhịp nhanh), quá chậm (nhịp chậm), hoặc không đều. Rối loạn nhịp tim không phải là hiếm gặp và cần được thăm khám, tư vấn và điều trị để kiểm soát tình trạng sức khỏe.

2. Rối loạn nhịp tim do tăng tính tự động cơ tim

• Tính tự động của hệ thống dẫn truyền: Các tế bào trong hệ thống dẫn truyền có khả năng tự động phát xung điện. Nút xoang là ví dụ điển hình. Bình thường, tế bào cơ tim tâm nhĩ và tâm thất không có khả năng này.
• Tính tự động bất thường: Trong một số trường hợp, tế bào cơ tim nhĩ và thất có thể tự phát xung khi điện thế nghỉ của màng tế bào tăng cao. Khi đó, chúng có thể 'chiếm quyền' nút xoang, gây ra nhịp tim không hiệu quả. Tình trạng này thường xảy ra ở các vùng tim bị thiếu máu.
• Tần số phát xung: Tần số phát xung của các vùng có tính tự động bất thường phụ thuộc vào điện thế màng. Điện thế càng cao, tần số càng nhanh. Các rối loạn nhịp tim do cơ chế này thường không quá nguy hiểm và không cần can thiệp ức chế bằng máy tạo nhịp.
• Các yếu tố liên quan: Tính tự động bất thường cũng có thể xuất hiện khi điện thế màng tế bào thấp, liên quan đến các bệnh lý như nhồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim, bệnh mạch vành. Trong thiếu máu cơ tim, nồng độ kali ngoại bào tăng, làm giảm điện thế màng.
• Ví dụ về rối loạn nhịp tim do tăng tính tự động: Nhịp nhanh nhĩ ở người trẻ, nhịp nhanh thất sau can thiệp tái tưới máu, nhịp nhanh thất do thiếu máu cơ tim.

3. Rối loạn nhịp tim do các vòng vào lại

• Cơ chế vòng vào lại: Đây là cơ chế phổ biến nhất gây rối loạn dẫn truyền. Xung động dẫn truyền theo hai con đường khác nhau về cấu trúc và chức năng. Kích thích đến sớm hơn có thể bị chặn ở một đường và dẫn truyền chậm hơn ở đường còn lại. Nếu tốc độ dẫn truyền đủ chậm, đường bị chặn ban đầu sẽ hồi phục và kích thích được dẫn truyền ngược trở lại, tạo thành vòng vào lại.
• Nhịp nhanh do vòng vào lại: Rối loạn nhịp tim do vòng vào lại thường gây ra nhịp nhanh. Thay đổi nhịp tim là do tương tác giữa các sóng đến sớm. Sự biến đổi của vòng vào lại có thể quan sát được trên điện tâm đồ.
• Các loại rối loạn nhịp do vòng vào lại: Nhịp nhanh nhĩ (thường bắt đầu với ngoại tâm thu nhĩ), cuồng nhĩ, nhịp nhanh thất vô căn, nhịp nhanh thất do sẹo, nhịp nhanh vào lại nút nhĩ thất.

Gói Sàng lọc Tim mạch

Để bảo vệ sức khỏe tim mạch và phát hiện sớm các dấu hiệu của nhồi máu cơ tim và đột quỵ, bạn có thể tham khảo Gói Sàng lọc Tim mạch - Khám Tim mạch cơ bản. Gói khám này giúp phát hiện sớm các vấn đề tim mạch thông qua các xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại. Gói khám phù hợp cho mọi độ tuổi và giới tính, đặc biệt cần thiết cho những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Thông tin tham khảo:

• American Heart Association (AHA): https://www.heart.org/
• European Society of Cardiology (ESC): https://www.escardio.org/
• Medscape: https://www.medscape.com/cardiology