Nghiên cứu mới: Kết hợp sớm 2 thuốc giảm cholesterol cứu sống bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim
Một nghiên cứu mới từ Thụy Điển cho thấy việc sử dụng sớm một loại thuốc giảm cholesterol thứ hai sau cơn nhồi máu cơ tim có thể giúp cứu sống bệnh nhân. Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Journal of the American College of Cardiology số tháng 4 năm 2025.
Chi tiết nghiên cứu
Nghiên cứu cho thấy những người dùng ezetimibe (biệt dược Zetia) cùng với statin trong vòng 12 tuần sau cơn nhồi máu cơ tim có ít biến chứng liên quan đến tim mạch và tử vong hơn so với những người chờ đợi lâu hơn hoặc không dùng ezetimibe.
Ezetimibe giúp giảm lượng cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) trong máu bằng cách ngăn chặn sự hấp thụ cholesterol ở ruột non. LDL cholesterol, còn được gọi là cholesterol "xấu", có liên quan đến tình trạng tắc nghẽn động mạch và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Ezetimibe đôi khi được chỉ định cho những người không dung nạp statin. Nó cũng có thể được sử dụng như một phương pháp điều trị bổ sung khi statin không đủ để giảm cholesterol.
Thuốc này hoạt động khác với statin, statin làm giảm cholesterol bằng cách làm chậm quá trình sản xuất chất sáp này của gan.
Phân tích dữ liệu từ hơn 35.000 bệnh nhân nhồi máu cơ tim tại Thụy Điển
Để đi đến kết luận này, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ hơn 35.000 bệnh nhân nhập viện vì nhồi máu cơ tim từ năm 2015 đến 2022, sử dụng dữ liệu từ Cơ quan SWEDEHEART ở Thụy Điển. Hầu hết bệnh nhân được kê đơn statin liều cao khi xuất viện, nhưng một nhóm nhỏ cũng bắt đầu dùng ezetimibe trong vòng 12 tuần đầu sau khi xuất viện.
So sánh nhóm dùng ezetimibe sớm (trong 12 tuần), muộn (13 tuần - 16 tháng), và không dùng
Nghiên cứu chia bệnh nhân thành ba nhóm: những người bắt đầu dùng ezetimibe sớm (trong vòng 12 tuần), những người bắt đầu muộn (13 tuần đến 16 tháng sau khi xuất viện) và những người không bao giờ dùng ezetimibe trong thời gian này.
Điều quan trọng là phân tích đã sử dụng các phương pháp thống kê tiên tiến để mô phỏng một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên và giảm thiểu sai lệch.
Kết quả: Nhóm dùng sớm giảm đáng kể nguy cơ biến cố tim mạch chính (MACE)
Kết quả cho thấy những bệnh nhân bắt đầu dùng ezetimibe sớm kết hợp với statin có nguy cơ mắc các biến cố tim mạch bất lợi chính (MACE) thấp hơn đáng kể, bao gồm tử vong, nhồi máu cơ tim khác hoặc đột quỵ, so với những người trì hoãn dùng ezetimibe hoặc không dùng. Tỷ lệ mắc MACE trong một năm là 1,79 trên 100 bệnh nhân-năm ở nhóm dùng ezetimibe sớm, so với 2,58 ở nhóm muộn và 4,03 ở những người không dùng ezetimibe.
Sau ba năm, tỷ lệ rủi ro của MACE là 1,14 đối với điều trị muộn so với điều trị sớm (không có ý nghĩa thống kê), nhưng là 1,29 đối với không dùng ezetimibe so với điều trị sớm, cho thấy nguy cơ cao hơn đáng kể nếu không dùng ezetimibe. Tử vong do tim mạch cũng cao hơn đáng kể ở nhóm điều trị muộn và không dùng ezetimibe so với điều trị sớm.
Ngoài ra, điều trị kết hợp sớm giúp tỷ lệ bệnh nhân đạt được mục tiêu LDL cholesterol theo khuyến cáo cao hơn (<1,4 mmol/L hoặc <55 mg/dL) trong vòng một năm.
Ý nghĩa
Nghiên cứu nhấn mạnh rằng cách tiếp cận từng bước - bắt đầu với statin và chỉ thêm ezetimibe nếu không đạt được mục tiêu LDL cholesterol - sẽ trì hoãn việc giảm cholesterol tối ưu và gây ra những tổn hại có thể tránh được.
Điều trị kết hợp sớm giúp đạt mục tiêu LDL cholesterol, giảm nguy cơ tái phát
Các tác giả lưu ý, khoảng 75–80% bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim không đạt được mục tiêu LDL chỉ với statin; bắt đầu điều trị kết hợp sớm có thể cải thiện kết quả và giảm các biến cố tim mạch trong tương lai.
Cần cập nhật phác đồ điều trị, coi kết hợp statin và ezetimibe sớm là tiêu chuẩn
Để tối đa hóa khả năng bảo vệ, các nhà nghiên cứu khuyến cáo rằng các phác đồ chăm sóc cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim nên được cập nhật để thực hiện điều trị kết hợp sớm bằng statin và ezetimibe như một tiêu chuẩn, thậm chí có thể trước khi xuất viện.
Để được tư vấn và điều trị bệnh tim mạch một cách toàn diện và hiệu quả, bạn có thể đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu tại địa chỉ 336A Phan Văn Trị, P.11, Bình Thạnh, TPHCM hoặc liên hệ qua số điện thoại 0938237460.
Các biện pháp khác
Markyia Nichols, MD, MPH, RDN, một huấn luyện viên lối sống được chứng nhận và giám đốc y tế tại Ciba Health, cho biết bệnh nhân nên biết rằng "cholesterol không phải là kẻ thù".
"Đó là một phản ứng," bà giải thích. "Cholesterol rất cần thiết cho sự sống. Nó xây dựng hormone, ổn định tế bào và sửa chữa mô. Nếu cholesterol tăng cao, điều quan trọng là phải hỏi cơ thể đang cố gắng sửa chữa hoặc bảo vệ chống lại điều gì."
Kiểm soát viêm nhiễm, thay đổi lối sống, dinh dưỡng
Theo Nichols, viêm nhiễm mới là vấn đề thực sự, không phải cholesterol. Chế độ ăn nhiều đường, dầu hạt đã qua chế biến và thực phẩm siêu chế biến, kháng insulin, rối loạn chuyển hóa, căng thẳng mãn tính và tiếp xúc với độc tố đều có thể góp phần gây ra viêm nhiễm.
"Khi lớp lót tim bị tổn thương, cơ thể sẽ gửi cholesterol đến để vá lại," bà nói. "Cholesterol không gây ra 'đám cháy'. Nó hoạt động giống như 'lính cứu hỏa' hơn."
Nichols nói thêm rằng, LDL chỉ trở nên nguy hiểm khi nó bị oxy hóa do dinh dưỡng kém.
Quay trở lại nghiên cứu, bà nói rằng việc thêm ezetimibe vào statin sau cơn nhồi máu cơ tim sớm có thể làm giảm cholesterol, nhưng nó không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Bệnh nhân cũng cần tập trung vào dinh dưỡng.
Bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết như magiê, omega-3, vitamin D, K2
"Hãy yêu cầu xét nghiệm các chất như magiê, omega-3, vitamin D và vitamin K2," bà khuyên. "Bạn không thể xây dựng lại một trái tim khỏe mạnh nếu không có nguyên liệu thô khỏe mạnh."
Bà cũng khuyên bạn nên kiểm tra xem các dấu hiệu viêm nhiễm của bạn, chẳng hạn như protein phản ứng C, homocysteine và insulin, có cao hay không.
Hơn nữa, hãy tìm bất kỳ nguồn viêm nhiễm nào bạn có thể mắc phải, chẳng hạn như chế độ ăn uống kém, căng thẳng, độc tố hoặc đường ruột không khỏe mạnh.
Nichols kết luận bằng cách nói rằng bạn có thể cần gặp một bác sĩ được đào tạo về y học tìm nguyên nhân gốc rễ để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng viêm nhiễm của bạn. Tuy nhiên, giải quyết vấn đề này có thể giúp bạn chữa lành các nguyên nhân tiềm ẩn gây ra cholesterol cao.