Ngoại Tâm Thu Thất và Ngoại Tâm Thu Nhĩ: Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Cách Phòng Ngừa
Ngoại tâm thu là một dạng rối loạn nhịp tim phổ biến, khiến nhiều người lo lắng. Ngoại tâm thu thất và ngoại tâm thu nhĩ là hai loại thường gặp. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai loại rối loạn nhịp tim này, giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa, điều trị hiệu quả.
1. Ngoại Tâm Thu Là Gì?
Định nghĩa và cơ chế
Ngoại tâm thu là hiện tượng tim xuất hiện một nhịp đập sớm hơn bình thường. Điều này xảy ra do một xung điện bất thường từ một vùng nhỏ của tim, làm tim đập không đều, tạo cảm giác hụt hẫng hoặc tim 'nhảy' một nhịp. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), ngoại tâm thu có thể xảy ra ở cả người khỏe mạnh và người có bệnh tim mạch.
Các nguyên nhân phổ biến
- Stress và lo âu: Căng thẳng tâm lý có thể kích thích tim đập bất thường.
- Sử dụng chất kích thích: Caffeine, nicotine, rượu và một số loại thuốc có thể làm tăng tần suất ngoại tâm thu.
- Rối loạn điện giải: Mất cân bằng các chất điện giải như kali, canxi, magie có thể gây rối loạn nhịp tim.
- Bệnh lý tim mạch: Bệnh tim, suy tim hoặc tiền sử nhồi máu cơ tim làm tăng nguy cơ ngoại tâm thu.
- Tuổi tác: Người cao tuổi dễ bị ngoại tâm thu hơn do sự lão hóa của hệ thống điện tim.
2. Ngoại Tâm Thu Thất Là Gì?
Định nghĩa và cơ chế
Ngoại tâm thu thất (PVCs) xuất phát từ tâm thất (buồng dưới) của tim. Một xung điện bất thường từ thất khiến tim co bóp sớm hơn bình thường, tạo ra nhịp đập không đều và thường mạnh hơn. Theo nghiên cứu trên tạp chí JAMA, PVCs thường gặp và có thể không đáng lo ngại ở người khỏe mạnh.
Triệu chứng
- Cảm giác tim 'lỡ' nhịp
- Hồi hộp, lo âu
- Chóng mặt hoặc choáng váng
- Hụt hơi, khó thở
Khi nào nguy hiểm?
Ngoại tâm thu thất thường không nguy hiểm nếu xảy ra không thường xuyên ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên, khi xảy ra thường xuyên hoặc kèm theo bệnh tim mạch, nó có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng:
- Rối loạn nhịp tim nghiêm trọng: Có thể dẫn đến nhịp nhanh thất (ventricular tachycardia) hoặc rung thất (ventricular fibrillation), đe dọa tính mạng.
- Suy tim: Ngoại tâm thu thất liên tục có thể làm giảm hiệu suất bơm máu của tim, dẫn đến suy tim.
3. Ngoại Tâm Thu Nhĩ Là Gì?
Định nghĩa và cơ chế
Ngoại tâm thu nhĩ (PACs) xuất phát từ tâm nhĩ (buồng trên) của tim. Tương tự ngoại tâm thu thất, xung điện bất thường từ nhĩ khiến tim đập sớm hơn bình thường. Theo thông tin từ Medscape, PACs thường lành tính và không cần điều trị.
Triệu chứng
Các triệu chứng tương tự ngoại tâm thu thất:
- Cảm giác tim 'lỡ' nhịp
- Hồi hộp, lo âu
- Chóng mặt hoặc choáng váng
- Hụt hơi, khó thở
Khi nào nguy hiểm?
Ngoại tâm thu nhĩ thường không nguy hiểm ở người không có bệnh tim mạch. Tuy nhiên, nếu xảy ra liên tục hoặc liên quan đến bệnh tim mạch khác, nó có thể dẫn đến:
- Rối loạn nhịp tim khác: Có thể là tiền đề cho rung nhĩ (atrial fibrillation) hoặc cuồng nhĩ (atrial flutter).
- Đột quỵ: Rung nhĩ liên quan đến ngoại tâm thu nhĩ có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong tim, dẫn đến đột quỵ.
4. Cách Phòng Ngừa Ngoại Tâm Thu Thất và Ngoại Tâm Thu Nhĩ
Ngoại tâm thu có thể được phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả bằng cách thay đổi lối sống và theo dõi sức khỏe định kỳ.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng, tránh xa thuốc lá và hạn chế rượu bia.
- Rèn luyện sức khỏe: Tập thể dục thường xuyên (đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga) để cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ hệ thống điện tim.
- Quản lý căng thẳng: Sử dụng các phương pháp như thiền, yoga, kỹ thuật thở sâu, đọc sách, nghe nhạc hoặc đi dạo trong thiên nhiên.
- Hạn chế chất kích thích: Giảm hoặc loại bỏ caffeine, thuốc lá, rượu bia để giảm tần suất ngoại tâm thu và duy trì nhịp tim ổn định.
- Khám sàng lọc tim mạch định kỳ: Nên khám định kỳ 12 tháng/lần để phát hiện sớm rối loạn nhịp tim, ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Ngoại tâm thu thất và ngoại tâm thu nhĩ là hai loại rối loạn nhịp tim phổ biến. Mặc dù thường không nguy hiểm, nhưng chúng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng, đặc biệt khi xảy ra liên tục hoặc ở người có tiền sử bệnh tim. Hiểu rõ về ngoại tâm thu sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tim mạch tốt và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về nhịp tim, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và thăm khám. Chúng tôi cung cấp dịch vụ siêu âm tim và các xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán chính xác tình trạng tim mạch của bạn. Liên hệ ngay với chúng tôi tại 336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM hoặc qua số điện thoại 0938237460 để đặt lịch hẹn.