Huyết áp cao – căn bệnh mới ở người trẻ tuổi
Trong tâm trí nhiều người, huyết áp cao thường gắn liền với hình ảnh người trung niên hoặc cao tuổi. Tuy nhiên, những năm gần đây, tỷ lệ người trẻ bị huyết áp cao ngày càng tăng, thậm chí trở thành vấn đề sức khỏe đáng lo ngại trong cộng đồng. Vậy tại sao một căn bệnh từng gắn liền với tuổi tác lại ngày càng “trẻ hóa”? Cùng phòng khám tim mạch BS Phạm Xuân Hậu khám phá nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa tình trạng này.
Huyết áp cao là gì?
Huyết áp cao (tăng huyết áp) là tình trạng áp lực của dòng máu lên thành động mạch cao hơn mức bình thường. Chỉ số huyết áp được biểu thị bằng hai con số:
- Huyết áp tâm thu (số trên): Áp lực máu khi tim co bóp.
- Huyết áp tâm trương (số dưới): Áp lực máu khi tim nghỉ giữa hai lần co bóp.
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), một người được chẩn đoán huyết áp cao nếu có:
- Huyết áp tâm thu ≥ 130 mmHg, hoặc
- Huyết áp tâm trương ≥ 80 mmHg
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về chỉ số huyết áp của mình, đừng ngần ngại liên hệ Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn chi tiết.
Thực tế đáng lo: Người trẻ tuổi cũng có thể bị huyết áp cao
Không còn là bệnh của người lớn tuổi, huyết áp cao ở người trẻ – dưới 35 tuổi đang trở thành một vấn đề sức khỏe toàn cầu. Theo thống kê, gần 10–15% người trẻ đã có dấu hiệu tăng huyết áp, nhiều trường hợp được phát hiện muộn hoặc trong những tình huống nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
Việc người trẻ tuổi bị huyết áp cao có thể do nhiều yếu tố, trong đó lối sống hiện đại là nguyên nhân hàng đầu.
Nguyên nhân gây huyết áp cao ở người trẻ
1. Chế độ ăn uống mất cân đối
- Tiêu thụ nhiều muối: Ăn quá mặn làm tăng giữ nước và gây áp lực lên thành mạch.
- Thực phẩm chế biến sẵn: Mì gói, đồ hộp, thức ăn nhanh chứa nhiều natri và chất béo bão hòa.
- Đường tinh luyện: Tăng nguy cơ kháng insulin, dẫn đến rối loạn chuyển hóa.
- Thiếu chất xơ và rau xanh: Làm mất cân bằng điện giải trong cơ thể.
2. Thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh
- Ít vận động thể chất: Ngồi nhiều, dùng thiết bị điện tử liên tục dẫn đến tuần hoàn kém.
- Thức khuya, ngủ không đủ giấc: Gây rối loạn nội tiết, tăng cortisol – hormone gây tăng huyết áp.
- Uống nhiều rượu bia, cà phê, nước tăng lực: Kích thích tim đập nhanh và tăng co mạch máu.
3. Căng thẳng tâm lý kéo dài
- Stress công việc, học tập: Áp lực tinh thần kéo dài làm tăng hoạt động thần kinh giao cảm.
- Thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc: Góp phần làm huyết áp tăng cao từng đợt, nếu kéo dài sẽ thành bệnh mãn tính.
4. Thừa cân và béo phì
- Mỡ nội tạng làm giảm độ đàn hồi của mạch máu, tăng kháng lực tuần hoàn.
- BMI ≥ 25 đã làm tăng nguy cơ mắc huyết áp cao lên gấp 2–3 lần.
5. Yếu tố di truyền và bệnh lý nền
- Người có cha mẹ hoặc anh chị mắc tăng huyết áp dễ bị bệnh từ sớm.
- Một số bệnh như bệnh thận mạn, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid… cũng làm tăng nguy cơ.
Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được đánh giá và tư vấn cụ thể.
Dấu hiệu nhận biết huyết áp cao ở người trẻ
Phần lớn người trẻ bị huyết áp cao không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh trở nặng. Tuy nhiên, vẫn có một số biểu hiện cần cảnh giác:
- Đau đầu âm ỉ hoặc đau vùng gáy
- Hoa mắt, chóng mặt, ù tai
- Cảm thấy mệt mỏi, dễ cáu gắt
- Khó thở, đánh trống ngực, tim đập nhanh
- Ngủ không sâu, mất ngủ
- Tay chân lạnh, cảm giác tê bì thoáng qua
Nếu bạn thấy mình có các triệu chứng trên, đừng chủ quan. Hãy đến cơ sở y tế để kiểm tra huyết áp hoặc đo huyết áp tại nhà bằng máy đo tự động. Để đảm bảo kết quả chính xác, bạn có thể đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được đo huyết áp và tư vấn bởi các chuyên gia.
Tác hại của huyết áp cao nếu không điều trị sớm
Huyết áp cao được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì diễn biến âm thầm nhưng hậu quả rất nghiêm trọng:
- Đột quỵ não (tai biến mạch máu não)
- Nhồi máu cơ tim, suy tim
- Suy thận mạn tính
- Tổn thương võng mạc, giảm thị lực
- Suy giảm trí nhớ sớm
Điều đáng lo là người trẻ thường chủ quan, không đi khám định kỳ, khiến bệnh chỉ được phát hiện khi đã xảy ra biến chứng.
Cách phòng ngừa và kiểm soát huyết áp cao cho người trẻ
1. Thay đổi lối sống từ sớm
- Ăn giảm muối, đường, mỡ động vật
- Tăng rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi
- Tập thể dục đều đặn: đi bộ, yoga, bơi, đạp xe…
- Ngủ đúng giờ, đủ 7–8 tiếng mỗi đêm
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá, nước ngọt
2. Kiểm tra huyết áp định kỳ
- Người trên 18 tuổi nên đo huyết áp ít nhất 1–2 lần/năm
- Người có yếu tố nguy cơ (béo phì, gia đình có người mắc bệnh…) nên đo mỗi tháng
Bạn có thể đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được kiểm tra huyết áp định kỳ và tư vấn về các biện pháp phòng ngừa.
3. Quản lý stress và tinh thần
- Tập thở sâu, thiền định, giữ nhịp sống cân bằng
- Dành thời gian nghỉ ngơi, giải trí phù hợp
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc quản lý stress, hãy tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý hoặc tham gia các lớp học kỹ năng sống.
Kết luận
Việc người trẻ tuổi bị huyết áp cao không còn là hiện tượng hiếm gặp mà đang trở thành mối nguy hiểm của xã hội hiện đại. Lối sống thiếu khoa học, áp lực tinh thần và sự chủ quan chính là những “kẻ tiếp tay” cho căn bệnh này. Đừng đợi đến khi có biến chứng mới bắt đầu quan tâm đến sức khỏe tim mạch. Hãy hành động từ hôm nay: ăn lành mạnh, sống tích cực và đo huyết áp định kỳ – vì một trái tim khỏe mạnh dài lâu.
Để được tư vấn và kiểm tra sức khỏe tim mạch toàn diện, bạn có thể liên hệ Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu, 336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ sức khỏe tim mạch.