Siêu âm tim: Kỹ thuật chẩn đoán không xâm lấn, an toàn và phổ biến
1. Siêu âm tim là gì?
Siêu âm tim là phương pháp thăm dò không xâm lấn, sử dụng sóng siêu âm để trả về hình ảnh về cấu trúc và chức năng của tim. Đây là một phần quan trọng trong quá trình chẩn đoán tim và điều trị bệnh tim mạch.
Nguyên lý hoạt động
Quá trình siêu âm tim bắt đầu bằng việc phát ra sóng siêu âm, chúng sẽ di chuyển đến tim, phản hồi lại và tạo ra hình ảnh trên màn hình. Điều này giúp bác sĩ khảo sát cấu tạo và hoạt động của tim một cách chi tiết.
Phân loại kỹ thuật
Theo nguyên lý:
Siêu âm 1 chiều (M-mode): Giúp đo kích thước buồng tim và độ dày thành tim.
Siêu âm 2 chiều (2D): Cung cấp hình ảnh giải phẫu rõ nét hơn.
Siêu âm Doppler: Đo tốc độ dòng máu và các thông số huyết động học.
Theo vị trí:
Siêu âm qua thành ngực (TTE): Phổ biến nhất.
Siêu âm qua thực quản (TEE): Được sử dụng khi cần thông tin chi tiết hơn từ phía sau tim.
2. Vai trò và ứng dụng lâm sàng
Siêu âm tim rất quan trọng trong việc tầm soát sức khoẻ tim mạch, đặc biệt đối với những nhóm nguy cơ. Những ứng dụng chính bao gồm:
- Đánh giá hình dạng và kích thước các buồng tim.
- Kiểm tra chức năng và tình trạng của các van tim.
- Phát hiện các bất thường như mở rộng buồng tim hoặc rò rỉ van.
- Hỗ trợ chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh tim mạch.
3. Các mặt cắt cơ bản trong siêu âm tim thành ngực
Các mặt cắt cơ bản giúp bác sĩ phân tích chính xác các tình trạng tim:
- Mặt cắt dưới sườn: Hữu ích khi bệnh nhân không thể thực hiện các kiểu cắt khác.
- Mặt cắt cạnh ức: So sánh kích thước các buồng tim.
- Mặt cắt từ mỏm: Đánh giá chức năng tâm thu của thất trái.
4. Quy trình thực hiện và chuẩn bị
Chuẩn bị
- TTE: Có thể ăn uống bình thường trước siêu âm.
- TEE: Cần nhịn ăn trong vài giờ.
Quy trình
- Bệnh nhân sẽ nằm trên giường, gel được bôi lên ngực để tạo điều kiện tốt cho sóng âm.
- Đầu dò di chuyển qua lại để ghi lại hình ảnh tim.
- TEEP yêu cầu gây tê hoặc uống thuốc an thần để đưa ống vào thực quản.
5. Ưu điểm và độ an toàn
Siêu âm tim có những ưu điểm nổi bật:
- Được coi là kỹ thuật không xâm lấn, không gây đau đớn cho bệnh nhân.
- An toàn và không có tác dụng phụ.
- Cung cấp hình ảnh rõ nét, giúp phát hiện sớm các bất thường.
6. Tầm quan trọng của kiểm tra định kỳ
Theo Bộ Y tế Việt Nam, khoảng 200,000 người tử vong mỗi năm do bệnh tim mạch, chiếm 39.5% tổng số ca tử vong. Việc siêu âm tim định kỳ sẽ giúp phát hiện các dấu hiệu sớm, cho phép can thiệp kịp thời và giảm thiểu nguy cơ lâu dài.
Hy vọng thông qua bài viết này, bạn sẽ nhận thức được tầm quan trọng của siêu âm tim và chuyện tìm đến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường. Hãy chú ý cho sức khỏe của mình, đặc biệt là sức khỏe tim mạch!
Nếu bạn cần tư vấn thêm, xin vui lòng liên hệ với bác sĩ tim mạch tại: BS Phạm Xuân Hậu - Phòng khám Tim mạch Siêu âm OCA Địa chỉ: 336a Phan Văn Trị, Bình Lợi Trung, TPHCM. Tel: 0938237460.