Các bệnh lý gây suy tim thường gặp
Suy tim là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Đây là hậu quả của nhiều bệnh lý tim mạch khác nhau, từ các vấn đề về động mạch vành đến rối loạn van tim. Để hiểu rõ hơn về suy tim và nguyên nhân gây ra tình trạng này, hãy cùng Phòng khám tim mạch BS Phạm Xuân Hậu tìm hiểu về các bệnh lý phổ biến dẫn đến suy tim.
1. Suy tim là gì?
Suy tim là tình trạng tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Khi tim hoạt động yếu đi, máu sẽ ứ đọng lại trong tim và các tĩnh mạch, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như khó thở, mệt mỏi, phù nề, ho,…
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), suy tim ảnh hưởng đến khoảng 6.2 triệu người trưởng thành ở Hoa Kỳ. Tỷ lệ mắc bệnh tăng theo tuổi, và đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nhập viện ở người lớn tuổi (Nguồn: AHA).
2. Bệnh lý tim mạch gây suy tim
Nguyên nhân chính và yếu tố nguy cơ hàng đầu gây suy tim là do người bệnh đã mắc các bệnh tim mạch trước đó. Nếu bệnh không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách, không hiệu quả, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn và cuối cùng thường dẫn đến suy tim.
2.1 Bệnh động mạch vành
Bệnh động mạch vành là một trong những nguyên nhân chính gây suy tim. Động mạch vành cung cấp máu giàu oxy cho tim hoạt động. Khi các động mạch này bị tắc nghẽn bởi mảng xơ vữa (mỡ tích tụ trong thành mạch), dòng máu cung cấp cho cơ tim bị giảm, dẫn đến thiếu máu cơ tim.
Tình trạng này có thể gây ra cơn đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim nếu mảng xơ vữa vỡ ra. Nếu không được điều trị kịp thời, cơ tim sẽ yếu dần và dẫn đến suy tim. Các triệu chứng của bệnh thường là: đau thắt ngực với cảm giác nặng hoặc thắt ở ngực; khó thở đặc biệt là khi gắng sức; cảm giác chóng mặt,…
Phòng ngừa bệnh động mạch vành:
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ như cholesterol cao, tiểu đường, và huyết áp cao.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.
2.2 Bệnh van tim
Bệnh van tim là một nhóm bệnh ảnh hưởng đến các van của tim, khiến tim không thể điều chỉnh lưu lượng máu một cách hiệu quả. Các loại bệnh van tim như hẹp van, hở van, hay van hoạt động kém đều dẫn đến sự suy giảm chức năng của tim, buộc cơ tim phải làm việc quá sức, dẫn đến suy tim. Người mắc bệnh thường có cảm giác khó thở khi gắng sức, tim đập nhanh và không đều, sưng phù ở chân hoặc mắt cá chân.
Phòng ngừa bệnh van tim:
- Điều trị kịp thời các bệnh lý nhiễm trùng như viêm họng liên cầu khuẩn để ngăn ngừa viêm van tim.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về van tim.
2.3 Rối loạn nhịp tim
Rối loạn nhịp tim, đặc biệt là rung nhĩ, làm cho các buồng tim không thể co bóp một cách đồng bộ, khiến hiệu quả bơm máu giảm sút. Điều này buộc tim phải hoạt động quá mức, gây căng thẳng lâu dài và có thể dẫn đến suy tim. Ngoài ra, tình trạng này cũng làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây đột quỵ.
Phòng ngừa rối loạn nhịp tim:
- Điều chỉnh lối sống, hạn chế caffeine và các chất kích thích khác.
- Kiểm tra định kỳ nhịp tim, đặc biệt nếu bạn có tiền sử bệnh tim mạch.
- Điều trị sớm các bệnh lý liên quan như cao huyết áp hoặc bệnh van tim.
3. Bệnh mãn tính gây suy tim
Bệnh mãn tính hay gặp nhất ở người trung niên và cao tuổi là tăng huyết áp và đái tháo đường. Đây cũng là một trong những bệnh có nguy cơ cao dẫn đến biến chứng suy tim.
3.1 Tăng huyết áp
Tăng huyết áp (hay cao huyết áp) là tình trạng lực máu tác động lên thành động mạch tăng cao kéo dài, gây áp lực lên tim. Theo thời gian, huyết áp cao làm cho tim phải hoạt động nhiều hơn, dẫn đến phì đại cơ tim (cơ tim dày lên) và suy giảm chức năng bơm máu.
Nếu không kiểm soát tốt, tăng huyết áp có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy tim, đột quỵ, và nhồi máu cơ tim. Những biểu hiện bên ngoài của bệnh thường là: nhức đầu dai dẳng, cảm giác chóng mặt, mất thăng bằng, khó thở, đau ở ngực,…
Phòng ngừa tăng huyết áp:
- Kiểm soát lượng muối trong chế độ ăn uống.
- Thực hiện lối sống lành mạnh với tập thể dục và kiểm soát cân nặng.
- Hạn chế rượu bia và không hút thuốc lá.
3.2. Bệnh tiểu đường
Tiểu đường là một trong những bệnh lý mãn tính góp phần lớn vào nguy cơ suy tim. Bệnh tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường type 2, gây tổn thương các mạch máu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành, tăng huyết áp, và các vấn đề về tuần hoàn khác, dẫn đến suy tim.
Ở bệnh nhân tiểu đường, cơ thể không thể sử dụng insulin hiệu quả, gây ra lượng đường trong máu cao. Lượng đường này làm tổn thương các mạch máu và hệ thần kinh, ảnh hưởng đến sự hoạt động của tim.
Phòng ngừa suy tim ở người tiểu đường:
- Duy trì mức đường huyết ổn định thông qua chế độ ăn uống và thuốc điều trị.
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp và cholesterol.
3.3. Bệnh thận mãn tính
Bệnh thận mãn tính (CKD) và suy tim có mối liên quan mật thiết với nhau. Khi thận bị tổn thương và không thể lọc chất thải hiệu quả, các chất lỏng và muối dư thừa tích tụ trong cơ thể, gây áp lực lên tim. Tình trạng này khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến suy tim theo thời gian.
Phòng ngừa suy tim ở người bệnh thận mãn tính:
- Quản lý tốt bệnh thận qua chế độ ăn uống và sử dụng thuốc.
- Kiểm tra định kỳ chức năng thận và tim mạch.
3.4. Béo phì
Béo phì là một bệnh lý mãn tính khác có thể dẫn đến suy tim. Khi cơ thể có quá nhiều mỡ thừa, tim phải làm việc gấp đôi để cung cấp máu cho toàn bộ cơ thể. Điều này gây ra tình trạng căng thẳng cho cơ tim, làm giảm khả năng bơm máu và dần dẫn đến suy tim.
Ngoài ra, béo phì còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch khác như cao huyết áp, tiểu đường, và bệnh động mạch vành, tất cả đều góp phần vào sự suy giảm chức năng của tim.
Phòng ngừa suy tim ở người béo phì:
- Giảm cân và duy trì chỉ số BMI ở mức hợp lý.
- Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và tăng cường vận động hàng ngày.
Suy tim là hệ quả của nhiều bệnh lý, cả về tim mạch và các bệnh mãn tính khác. Việc phòng ngừa suy tim đòi hỏi kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như huyết áp, đường huyết, và duy trì lối sống lành mạnh. Khám sức khỏe định kỳ và điều trị kịp thời các bệnh lý nền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn chặn nguy cơ suy tim.
Nếu bạn đang gặp vấn đề liên quan đến các căn bệnh trên hoặc có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu tại 336A Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM hoặc gọi đến số điện thoại 0938237460 để được tư vấn và kiểm tra sức khỏe kịp thời.