Bệnh Lý Động Mạch Thận: Tổng Quan
Bệnh lý động mạch thận là một nhóm các bệnh ảnh hưởng đến các mạch máu cung cấp máu cho thận. Các tổn thương này có thể xảy ra ở các động mạch lớn, vừa và nhỏ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Bệnh lý động mạch thận là gì?
Bệnh lý động mạch thận bao gồm bất kỳ tổn thương nào ảnh hưởng đến động mạch thận, từ các động mạch lớn đến các mạch máu nhỏ hơn. Bệnh có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, đặc biệt là tăng huyết áp và suy giảm chức năng thận. Theo Bộ Y tế, việc chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng lâu dài. https://kcb.vn/ * Tăng huyết áp thứ phát do bệnh lý động mạch thận Tăng huyết áp do bệnh lý động mạch thận là một dạng tăng huyết áp thứ phát. Tỷ lệ mắc bệnh chính xác rất khó xác định vì không phải tất cả các tổn thương động mạch thận đều gây ra tăng huyết áp. Tuy nhiên, trong số những người bị tăng huyết áp, chỉ có một tỷ lệ nhỏ (dưới 1%) là do bệnh lý động mạch thận. * Nguyên nhân và diễn tiến của bệnh Bệnh động mạch thận có thể là do các vấn đề bẩm sinh hoặc phát triển sau này do các rối loạn khác. Bệnh có thể tiến triển nhanh chóng (cấp tính) hoặc chậm (mạn tính). Triệu chứng lâm sàng chính thường là tăng huyết áp. Để chẩn đoán xác định, cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng, đặc biệt là chụp động mạch thận. ## Phân Loại Bệnh Lý Động Mạch ThậnBệnh động mạch thận có thể được phân loại theo nhiều cách, bao gồm nguyên nhân, tốc độ tiến triển và vị trí tổn thương. Dưới đây là hai cách phân loại phổ biến nhất:* Phân loại theo nguyên nhân * Các bệnh lý bẩm sinh Các bệnh lý bẩm sinh thường gặp ở người trẻ tuổi và bao gồm: * Teo động mạch thận bẩm sinh: Sự phát triển không đầy đủ của động mạch thận. * Phình động mạch thận: Sự phình to bất thường của động mạch thận. * Sa thận và sa cuống thận: Sự di chuyển bất thường của thận và cuống thận. * Hẹp động mạch chủ trên chỗ xuất phát động mạch thận: Sự hẹp của động mạch chủ ngay trên vị trí xuất phát của động mạch thận. * Thông động - tĩnh mạch thận: Sự kết nối bất thường giữa động mạch và tĩnh mạch trong thận. * Các bệnh lý thứ phát Các bệnh lý thứ phát phát triển sau một rối loạn khác và bao gồm: * Xơ vữa động mạch thận: Sự tích tụ mảng bám trong động mạch thận. * Tắc động mạch thận: Sự tắc nghẽn của động mạch thận. * Bệnh Takayashu: Một bệnh viêm động mạch lớn hiếm gặp. * Loạn sản xơ hoá lớp cơ động mạch thận: Một tình trạng ảnh hưởng đến thành động mạch, gây ra các đoạn hẹp và giãn.* Phân loại theo diễn tiến * Bệnh lý động mạch thận cấp hoặc diễn tiến nhanh Các bệnh lý này tiến triển nhanh chóng và có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho thận. Chúng bao gồm: * Bệnh vi mạch huyết khối: Tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận. * Thuyên tắc do tinh thể cholesterol: Sự tắc nghẽn của các mạch máu nhỏ bởi các tinh thể cholesterol. * Cơn xơ cứng bì cấp: Một biến chứng nghiêm trọng của bệnh xơ cứng bì ảnh hưởng đến mạch máu trong thận. * Viêm quanh động mạch dạng nốt đại thể: Một bệnh viêm động mạch trung bình. * Xơ hoá mạch máu thận ác tính: Tổn thương mạch máu nghiêm trọng trong thận. * Bệnh lý động mạch thận mạn tính Các bệnh lý này tiến triển chậm hơn và có thể gây ra tổn thương thận dần dần. Chúng bao gồm: * Hẹp động mạch thận: Sự hẹp dần của động mạch thận. * Xơ hoá mạch máu thận lành tính: Tổn thương mạch máu nhẹ trong thận. * Hội chứng kháng phospholipid: Một rối loạn tự miễn dịch có thể ảnh hưởng đến mạch máu. * Thuyên tắc do tinh thể cholesterol: Tắc nghẽn mạch máu do tinh thể cholesterol (tiến triển chậm). * Thải ghép mạn của ghép thận: Tổn thương mạch máu sau ghép thận.## Nguyên Nhân Dẫn Đến Các Bệnh Lý Động Mạch Thận* Xơ vữa động mạch thận Xơ vữa động mạch là nguyên nhân phổ biến nhất của tăng huyết áp do bệnh lý mạch thận, chiếm khoảng 2/3 các trường hợp. Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi (sau 45 tuổi). Tổn thương xơ vữa thường xảy ra ở lỗ xuất phát của động mạch thận từ động mạch chủ hoặc ở đoạn đầu của động mạch thận. Các tổn thương xơ vữa cũng có thể được tìm thấy ở các động mạch khác như động mạch chi, động mạch vành và động mạch cảnh. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), kiểm soát các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, huyết áp cao và cholesterol cao có thể giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch. https://www.heart.org/ Tiến triển của xơ vữa có thể dẫn đến hẹp động mạch thận trong khoảng 50% trường hợp, và tắc nghẽn hoàn toàn động mạch thận trong gần 20% trường hợp.* Loạn sản xơ hoá lớp cơ động mạch thận Loạn sản xơ hoá lớp cơ chiếm khoảng 25% các trường hợp tăng huyết áp do bệnh lý động mạch thận. Bệnh thường gặp ở phụ nữ trẻ (dưới 40 tuổi). Tổn thương thường thấy ở đoạn xa của động mạch thận hoặc ở các nhánh phân chia, tạo thành các đoạn hẹp và giãn liên tiếp (dấu hiệu chuỗi tràng hạt trên phim chụp động mạch thận). Tổn thương loạn sản xơ hoá cũng có thể thấy ở các động mạch khác như động mạch cảnh và động mạch chậu. Các loại loạn sản khác như tăng sản nội mạc và xơ hoá loạn sản xung quanh lớp giữa rất hiếm gặp.* Những tổn thương mạch máu khác Các tổn thương khác có thể gặp, nhưng hiếm hơn, bao gồm phình động mạch, huyết khối, lỗ dò động - tĩnh mạch, viêm động mạch và chèn ép từ bên ngoài (do khối u ở ổ bụng, u tuỷ thượng thận).## Chẩn Đoán và Điều Trị tại Phòng Khám Tim Mạch BS Phạm Xuân Hậu* Tầm quan trọng của chẩn đoán và điều trị sớm Bệnh lý động mạch thận có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng như suy thận, tăng huyết áp kháng trị và các vấn đề tim mạch khác.* Các dịch vụ tại Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu Tại Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu, chúng tôi cung cấp các dịch vụ chẩn đoán và điều trị toàn diện cho các bệnh lý tim mạch, bao gồm cả bệnh lý động mạch thận. Các dịch vụ của chúng tôi bao gồm: * Khám tim mạch: Đánh giá tổng quát sức khỏe tim mạch và các yếu tố nguy cơ. * Siêu âm tim: Đánh giá chức năng tim và các bất thường cấu trúc. * Siêu âm động mạch thận: Chẩn đoán các bệnh lý động mạch thận, bao gồm hẹp động mạch thận và các bất thường khác. Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về sức khỏe tim mạch hoặc các triệu chứng liên quan đến bệnh lý động mạch thận, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và điều trị kịp thời. Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu 336A Phan Văn Trị, P.11, Bình Thạnh, TP.HCM Điện thoại: 0938237460