Lorazepam: Hiểu Rõ Về Thuốc Giảm Lo Âu Xuất Hiện Trong 'The White Lotus'
Bạn có thể đã nghe đến lorazepam trong bộ phim truyền hình nổi tiếng "The White Lotus". Vậy lorazepam là gì và tại sao nó lại được nhắc đến nhiều như vậy? Hãy cùng tìm hiểu về loại thuốc này, cách sử dụng an toàn và các phương pháp khác để kiểm soát lo âu.
Lorazepam là gì?
Lorazepam, tên biệt dược là Ativan, thuộc nhóm thuốc benzodiazepine. Các thuốc khác trong nhóm này bao gồm Valium, Xanax, Halcion và Klonopin. Lorazepam thường được sử dụng để điều trị:
- Lo âu
- Hoảng sợ
- Mất ngủ (do lo âu hoặc căng thẳng)
Theo bác sĩ David Merrill, chuyên khoa tâm thần lão khoa tại Providence Saint John’s Health Center, lorazepam hoạt động bằng cách làm chậm hoạt động của não, giúp thư giãn và giảm bớt lo âu.
Tuy nhiên, bác sĩ Merrill cũng nhấn mạnh rằng, phương pháp điều trị đầu tay cho lo âu thường là thuốc chống trầm cảm (SSRI) kết hợp với liệu pháp tâm lý, như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) hoặc giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm. Các liệu pháp này giúp người bệnh hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây lo âu và cách kiểm soát chúng thay vì chỉ dùng thuốc.
Trong một số trường hợp, benzodiazepine có thể được sử dụng đầu tiên, chẳng hạn như với bệnh nhân ung thư, bệnh nhân được chăm sóc giảm nhẹ hoặc những người trải qua các triệu chứng hoảng sợ trong không gian kín như khi chụp MRI.
Một phân tích tổng hợp năm 2024 cho thấy benzodiazepine hiệu quả hơn SSRI trong việc giảm các triệu chứng thể chất của lo âu. Tuy nhiên, do benzodiazepine có nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, bao gồm cả nguy cơ phụ thuộc, SSRI thường được khuyến cáo đầu tiên cho chứng rối loạn lo âu tổng quát.
Lưu ý: Việc sử dụng thuốc luôn cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Nếu bạn đang gặp các vấn đề về lo âu, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và điều trị kịp thời. Địa chỉ phòng khám: 336A Phan Văn Trị, P.11, Bình Thạnh, TP.HCM. Số điện thoại: 0938237460.
Lorazepam có gây nghiện không?
Khi sử dụng đúng theo chỉ định của bác sĩ, lorazepam có thể gây ra một số tác dụng phụ như:
- Buồn ngủ
- Chóng mặt
- Mệt mỏi
- Yếu ớt
- Mất thăng bằng
- Buồn nôn
- Tiêu chảy hoặc táo bón
- Thay đổi khẩu vị
- Bồn chồn
- Mờ mắt
- Thay đổi ham muốn tình dục
Nguy hiểm hơn, nếu sử dụng lorazepam cùng với các thuốc opioid (như codeine, oxycodone, tramadol), rượu hoặc các chất cấm khác có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về hô hấp, an thần quá mức hoặc thậm chí hôn mê.
Bác sĩ Merrill cảnh báo: "Benzodiazepine nói chung là an toàn khi được sử dụng theo chỉ dẫn, nhưng chúng có khả năng gây nghiện, vì vậy bạn có thể trở nên phụ thuộc về mặt sinh lý hoặc tâm lý vào chúng".
Những người có tiền sử nghiện rượu hoặc lạm dụng chất kích thích không nên sử dụng lorazepam trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
Bác sĩ Leigh cho biết: "Vì lorazepam có tác dụng ngắn, khởi phát nhanh hơn, nên dễ gây nghiện hơn. Hơn nữa, việc cai thuốc này cũng đột ngột hơn so với các loại thuốc tác dụng kéo dài hơn trong cùng nhóm".
Khi đã xảy ra tình trạng phụ thuộc, nếu ngừng lorazepam đột ngột, các triệu chứng cai thuốc có thể dẫn đến co giật, thay đổi suy nghĩ và thậm chí tử vong.
Làm thế nào để nhận biết sự phụ thuộc vào lorazepam
Ngay cả khi dùng đúng theo chỉ dẫn, lorazepam và các benzodiazepine khác vẫn có thể gây ra sự phụ thuộc về thể chất và các triệu chứng cai thuốc. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cai thuốc phụ thuộc vào liều lượng, thời gian sử dụng thuốc, các loại thuốc an thần khác đang dùng và các yếu tố khác.
Các triệu chứng cai thuốc có thể bao gồm:
- Kích động
- Giảm trí nhớ
- Mất ngủ
- Lo âu
- Hoảng sợ
- Khó chịu
- Đau đầu
- Mệt mỏi cơ bắp
- Yếu ớt
- Run rẩy
- Co giật
Bác sĩ Merrill cho biết thêm, các dấu hiệu khác của sự phụ thuộc vào lorazepam bao gồm:
- Cần phải nạp đơn thuốc sớm
- Sử dụng thuốc với số lượng lớn hơn hoặc thường xuyên hơn so với khuyến cáo của bác sĩ
- Phải sử dụng thuốc của người khác vì bạn đã dùng hết sớm
- Sử dụng thuốc cùng với rượu để kiểm soát các triệu chứng lo âu
- Bỏ bê trách nhiệm trong công việc hoặc cuộc sống cá nhân
Nếu bạn đang gặp phải sự phụ thuộc về thể chất hoặc nếu bạn có các triệu chứng cai thuốc khi cố gắng ngừng dùng lorazepam, hãy hỏi bác sĩ về việc giảm liều từ từ. Giảm liều có nghĩa là dùng liều nhỏ hơn trong vài tuần cho đến khi bạn có thể ngừng thuốc một cách an toàn.
Khi cần giúp đỡ về lạm dụng chất kích thích: Bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ chuyên khoa về các vấn đề lạm dụng chất kích thích.
Nếu bạn đang gặp các vấn đề về lo âu hoặc nghi ngờ mình bị phụ thuộc vào lorazepam, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và điều trị kịp thời. Địa chỉ phòng khám: 336A Phan Văn Trị, P.11, Bình Thạnh, TP.HCM. Số điện thoại: 0938237460.
Các cách khác để kiểm soát lo âu
Nhiều phương pháp không dùng thuốc đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng lo âu. Một số phương pháp này bao gồm:
- Liệu pháp tâm lý
- Giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm (MBSR)
- Tập EFT (Emotional Freedom Techniques - kỹ thuật giải phóng cảm xúc)
- Ấn huyệt
Bác sĩ Leigh cho biết: "Tập trung vào tập thể dục cũng có thể giúp cân bằng phản ứng của hệ thần kinh 'chiến đấu hoặc bỏ chạy' gây ra cảm giác liên quan đến lo âu. Giảm tiêu thụ rượu và tập trung vào một chế độ ăn uống cân bằng cũng có thể ảnh hưởng đến 'trục não ruột' và có thể cải thiện sức khỏe tinh thần".
Ngoài ra, việc ngủ đủ giấc, quản lý căng thẳng, hạn chế caffeine, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, kết nối với những người xung quanh và tham gia các hoạt động cộng đồng cũng rất quan trọng để giảm lo âu.
Amanda Armstrong, người sáng lập Rise As We và là tác giả của cuốn sách "Healing Through the Vagus Nerve", cho rằng yếu tố còn thiếu để chữa lành khỏi lo âu thường là hệ thần kinh tự chủ. Hệ thần kinh này kiểm soát các quá trình vô thức như thở, nhịp tim và tiêu hóa. Nó cũng chịu trách nhiệm giữ cho chúng ta an toàn thông qua các phản ứng chiến đấu, bỏ chạy, phục tùng và đóng băng của cơ thể.
Armstrong dạy khách hàng hai loại công cụ để kiểm soát sự lo âu của họ:
- Các công cụ có thể sử dụng ngay lập tức: Khi cảm thấy lo âu hoặc lên cơn hoảng sợ, bạn có thể thử các kỹ thuật như nhìn chậm rãi xung quanh không gian, cắn một miếng chanh hoặc thực hiện các bài tập thở.
- Các công cụ giúp giảm lo âu lâu dài: Hiểu rõ những yếu tố có thể góp phần gây ra các triệu chứng lo âu của bạn, bao gồm chấn thương trong quá khứ, các yếu tố gây căng thẳng hiện tại, thói quen sinh hoạt, các mối quan hệ, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng và các vấn đề sức khỏe (ví dụ: các vấn đề về tuyến giáp hoặc mất cân bằng nội tiết tố).
Armstrong nhấn mạnh rằng, việc hiểu rõ cơ thể và trang bị cho mình các công cụ để quản lý lo âu sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin và chủ động hơn trong việc đối phó với các triệu chứng.
Nếu bạn đang tìm kiếm các phương pháp điều trị lo âu không dùng thuốc, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và hỗ trợ. Địa chỉ phòng khám: 336A Phan Văn Trị, P.11, Bình Thạnh, TP.HCM. Số điện thoại: 0938237460.
Kết luận
Lorazepam là một loại thuốc hiệu quả để điều trị lo âu, hoảng sợ và mất ngủ do lo âu hoặc căng thẳng tình huống. Tuy nhiên, thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ và có nguy cơ gây nghiện. Việc sử dụng lorazepam cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và kết hợp với các phương pháp điều trị khác như liệu pháp tâm lý và thay đổi lối sống để đạt hiệu quả tốt nhất.
Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp và an toàn nhất cho tình trạng của bạn.