Đau thắt ngực không điển hình là cơn đau ngực thiếu các dấu hiệu của đau tim điển hình. Triệu chứng có thể là đau nhói, khó thở, hoặc khó nuốt. Nguyên nhân gồm đau tim, bệnh tim khác, bệnh phổi, tiêu hóa, cơ xương hoặc tâm lý. Cần khám bác sĩ để chẩn đoán và điều trị kịp thời, đặc biệt nếu có tiền sử bệnh tim hoặc triệu chứng trở nên nghiêm trọng.

Đau Thắt Ngực Không Điển Hình: Hiểu Rõ và Nhận Biết

1. Đau Thắt Ngực Không Điển Hình Là Gì?

Đau thắt ngực không điển hình là tình trạng đau ngực mà không đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của một cơn đau thắt ngực điển hình do thiếu máu cục bộ cơ tim. Điều này có nghĩa là cơn đau có thể biểu hiện khác nhau ở mỗi người, gây khó khăn trong việc chẩn đoán. Các triệu chứng có thể rất đa dạng, từ đau âm ỉ, đau buốt đến cảm giác khó thở hoặc đau lưng.

• Định nghĩa: Đau thắt ngực không điển hình được định nghĩa là cơn đau ngực KHÔNG có đủ ba đặc điểm của một cơn đau thắt ngực điển hình.

• Đau thắt ngực điển hình:

  • Đau hoặc khó chịu ở giữa ngực sau xương ức: Cảm giác đau thắt, bóp nghẹt hoặc đè nặng ở vùng ngực trung tâm.
  • Đau tăng khi gắng sức hoặc căng thẳng: Cơn đau xuất hiện hoặc trở nên tồi tệ hơn khi hoạt động thể chất hoặc gặp các tình huống căng thẳng về mặt tinh thần.
  • Đau giảm khi nghỉ ngơi hoặc dùng nitroglycerin: Cơn đau giảm đi sau khi nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc nitroglycerin ngậm dưới lưỡi.

  Theo ACC (American College of Cardiology), đau thắt ngực điển hình phải đáp ứng đủ 3 tiêu chí trên. Nếu chỉ có 2 tiêu chí, được xem là đau thắt ngực không điển hình.

• Đau thắt ngực không điển hình: Thay vì cảm giác đau thắt ngực điển hình, người bệnh có thể trải qua:

  • Đau nhói.
  • Đau như dao đâm.
  • Cảm giác chảy nước mắt ở một điểm trên ngực.
  • Cơn đau có thể kéo dài hàng giờ hoặc thậm chí hàng ngày.

• Triệu chứng đi kèm: Ngoài đau ngực, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác như:

  • Ho.
  • Khó thở.
  • Khó nuốt.

• Điều trị: Việc điều trị đau thắt ngực không điển hình phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra cơn đau. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

  • Theo dõi sát diễn tiến của cơn đau.
  • Sử dụng thuốc để giảm đau và điều trị các bệnh lý nền.
  • Trong một số trường hợp, có thể cần đến các can thiệp thủ thuật như nong mạch vành hoặc phẫu thuật tim.
  • Nếu cơn đau trở nên dữ dội, khó thở hoặc có tiền sử bệnh tim mạch, cần đi khám ngay lập tức.

• Chẩn đoán: Để xác định nguyên nhân gây đau thắt ngực không điển hình, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm sau:

  • Điện tim (ECG).
  • Siêu âm tim.
  • Chụp X-quang tim phổi.
  • Xét nghiệm máu.

2. Các Biểu Hiện Không Điển Hình của Đau Thắt Ngực

2.1. Các Biểu Hiện Chính

Như đã đề cập, đau thắt ngực không điển hình không có đủ ba đặc điểm của một cơn đau ngực điển hình. Do đó, cơn đau có thể có các đặc điểm sau:

• Cường độ cơn đau:
  • Không giống như cơn đau thắt ngực điển hình (thường là cảm giác đè ép, thắt chặt), đau thắt ngực không điển hình thường được mô tả là:
    • Đau âm ỉ.
    • Cảm giác áp lực trên thành ngực.
    • Đau như dao đâm.
    • Cảm giác chảy nước mắt.
  • Đau có thể trở nên tồi tệ hơn khi:
    • Hít vào.
    • Ấn tay vào ngực.
  • Có thể thuyên giảm khi nghiêng người về phía trước.
  • Nếu cơn đau trở nên nặng nề hơn khi ăn uống, nguyên nhân có thể xuất phát từ đường tiêu hóa.
• Vị trí khởi phát:
  • Đau thắt ngực không điển hình có thể khu trú ở một vùng cụ thể của ngực, thay vì cảm thấy khắp ngực như đau thắt ngực điển hình.
  • Đau cũng có thể lan ra sau lưng.
  • Tuy nhiên, nếu cơn đau lan xuống cánh tay hoặc cổ, đó là dấu hiệu của cơn đau thắt ngực điển hình.
• Hoàn cảnh khởi phát và thời gian:
  • Đau thắt ngực không điển hình có thể xuất hiện đột ngột, không liên quan đến gắng sức.
  • Cơn đau có thể kéo dài hàng giờ hoặc hàng ngày, trong khi cơn đau thắt ngực điển hình thường không kéo dài quá 20-30 phút.

3. Các Biểu Hiện Khác của Cơn Đau Thắt Ngực Không Điển Hình

Ngoài các biểu hiện chính, đau thắt ngực không điển hình còn có thể đi kèm với các triệu chứng khác, bao gồm:

• Ho hoặc khó thở:
  • Đau thắt ngực không điển hình có thể đi kèm với ho hoặc khó thở, đặc biệt nếu nguyên nhân liên quan đến phổi.
  • Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) cũng có thể gây ho kéo dài.
• Đau hoặc khó nuốt:
  • Đau thắt ngực không điển hình có thể đi kèm với đau hoặc khó nuốt nếu nguyên nhân xuất phát từ đường tiêu hóa, chẳng hạn như bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Thuyên tắc phổi cũng có thể là nguyên nhân gây đau thắt ngực không điển hình.

4. Các Nguyên Nhân Gây Đau Ngực Không Điển Hình

Đau ngực không điển hình thường được dùng để chỉ cơn đau ngực không có các triệu chứng điển hình của một cơn đau tim. Tuy nhiên, định nghĩa về đau ngực không điển hình đôi khi không rõ ràng. Thay vào đó, bác sĩ sẽ tìm kiếm thêm các dấu hiệu khác đi kèm cơn đau để xác định nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra đau ngực không điển hình, bao gồm:

• Đau tim: Đau ngực không điển hình cần được xem xét hàng đầu là do đau tim, ngay cả khi không có tất cả các triệu chứng điển hình. Đặc biệt, phụ nữ, người lớn tuổi và những người bị bệnh tiểu đường khi bị đau tim có nhiều khả năng biểu hiện các triệu chứng không điển hình, chẳng hạn như khó thở, buồn nôn, nôn hoặc đi ngoài.
• Các nguyên nhân liên quan đến tim (ngoài đau tim):
  • Viêm tim: Viêm màng ngoài tim (viêm màng bao tim) hoặc viêm cơ tim (viêm cơ tim).
  • Bệnh van tim.
  • Bóc tách động mạch chủ: Vết rách trên thành mạch máu lớn dẫn máu ra từ tim.
• Các nguyên nhân khác:
  • Liên quan đến phổi:
    • Thuyên tắc phổi (có cục máu đông trong phổi).
    • Tràn khí màng phổi gây xẹp phổi.
    • Viêm phổi (nhiễm trùng tại phổi).
    • Hen suyễn.
    • Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
    • Ung thư phổi.
  • Đường tiêu hóa:
    • Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản gây kích thích.
    • Viêm dạ dày khi niêm mạc dạ dày bị viêm.
    • Viêm thực quản với vết xước, rách trên niêm mạc thực quản.
  • Cơ xương:
    • Tổn thương cơ hoặc xương ở ngực là một nguyên nhân phổ biến khác gây ra đau ngực không điển hình.
    • Đau ngực do cơ xương có thể do chấn thương trực tiếp vào ngực, dẫn đến tổn thương mô và gãy xương sườn, hoặc do hoạt động quá sức.
  • Tâm lý:
    • Các cơn lo lắng và hoảng sợ có thể gây ra các triệu chứng giống như đau tim.
    • Trong cơn hoảng loạn, người bệnh có thể bị đau hoặc tức ngực đột ngột, khó thở, chóng mặt và sợ hãi dữ dội.
    • Tuy nhiên, điều này thường chỉ đúng với những người trẻ tuổi, khỏe mạnh và không có bệnh tim từ trước. Đối với người lớn tuổi, cần tìm kiếm các nguyên nhân khác trước khi nghĩ đến cơn hoảng loạn.

Tóm lại: Ngay cả những cơn đau tim cũng có thể gây ra những cơn đau ngực không điển hình, và đau thắt ngực không điển hình cũng có thể có nguyên nhân từ các cơ quan khác ngoài tim. Vì vậy, điều quan trọng là khái niệm đau thắt ngực không điển hình phải được bác sĩ nhận định, kết hợp với các phương tiện cận lâm sàng, để điều trị kịp thời nếu đây là một cơn thiếu máu cục bộ cơ tim thực sự.