Đã đặt stent động mạch vành có cần uống thuốc tiếp?

1. Người bệnh đã đặt stent mạch vành có cần uống thuốc tiếp không và đó là loại thuốc nào?

Đặt stent mạch vành được chỉ định khi xảy ra tình trạng tắc hẹp động mạch vành. Khi thực hiện, bác sĩ chọc kim ở cổ tay hoặc bẹn của bệnh nhân, sau đó đưa một ống thông nhỏ vào động mạch vành bị chít hẹp. Tiếp theo, bác sĩ luồn một dây kim loại nhỏ vào ống thông, qua chỗ bị tắc hẹp, vào sâu trong lòng mạch. Hệ thống stent sẽ trượt lên dây kim loại này, vào đúng vị trí bị tắc hẹp. Bóng của stent được bơm lên, làm nở stent, áp sát mảng xơ vữa vào thành động mạch, làm lòng mạch rộng ra. Stent phủ thuốc hoặc không phủ thuốc được sử dụng tùy từng trường hợp cụ thể. Sau khi đặt stent, người bệnh sẽ thấy cơn đau thắt ngực giảm đi, cơ thể dễ chịu hơn, tăng khả năng gắng sức hơn trước.

Stent mạch vành giúp giảm nguy cơ tái hẹp lòng mạch, cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và làm giảm tỷ lệ nhập viện vì bệnh mạch vành . Tuy nhiên, stent không thay thế hoàn toàn được việc dùng thuốc. Ngược lại, sau khi đặt stent, đặc biệt là stent phủ thuốc, người bệnh cần phải tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về việc dùng thuốc.

Các loại thuốc thiết yếu với bệnh nhân đã đặt stent mạch vành có thể kể đến như:

• Thuốc chống ngưng tập tiểu cầu : Aspirin , Clopidogrel. Stent là vật lạ với cơ thể, nếu không sử dụng thuốc kháng tiểu cầu thì dễ tạo huyết khối gây tắc mạch - một biến chứng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao
• Thuốc hạ mỡ máu
• Thuốc ức chế men chuyển
• Thuốc chẹn beta giao cảm

Người bệnh cần chú ý, việc ngừng thuốc đột ngột có thể dẫn đến những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, thậm chí là tử vong. Người bệnh cần đi khám sức khỏe định kỳ để được kê đơn thuốc phù hợp, theo dõi và điều trị các tác dụng phụ của thuốc.

XEM THÊM: Sau đặt stent mạch vành, bệnh nhân cần làm gì để có kết quả tốt?

2. Hướng dẫn chăm sóc / quản lý sức khỏe sau đặt stent mạch vành?

Sau khi đặt stent mạch vành, người bệnh ngoài việc tuân thủ sử dụng thuốc thì cần phải chú ý đến việc chăm sóc để hồi phục sức khỏe nhanh chóng. Theo đó, việc chăm sóc và quản lý sức khỏe sau đặt stent mạch vành được áp dụng như sau:

2.1 Chăm sóc vết mổ

Sau thủ thuật, trên da khu vực động mạch quay cánh tay hoặc động mạch đùi sẽ có một lỗ nhỏ. Bệnh nhân sẽ được băng ép vết mổ trong vòng 12 giờ đối với động mạch quay hoặc 24 giờ đối với động mạch đùi. Trong thời gian đó, người bệnh cần hạn chế vận động gập duỗi ở vết mổ để giảm nguy cơ chảy máu.

Nhân viên y tế sẽ làm ẩm trước để lấy bỏ băng gạc trên vết thương, sau đó rửa lại bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn, có thể băng lại hoặc để thoáng khí. Cần chú ý rửa vết thương tối thiểu 1 lần/ngày bằng nước muối hoặc dung dịch sát khuẩn, sau đó dùng khăn mềm lau nhẹ nhàng. Đồng thời, bệnh nhân nên cố gắng giữ vết thương khô ráo; không bôi kem hoặc thuốc mỡ lên vết thương; mặc quần áo rộng rãi; không ngâm tắm hoặc đi bơi trong 1 tuần sau thực hiện thủ thuật. Người bệnh sau can thiệp nên nghỉ ngơi tuyệt đối trong vòng 1 tuần, sau đó vận động nhẹ nhàng.

Lưu ý với bệnh nhân luồn ống thông qua động mạch cánh tay:

• Không sử dụng cổ tay để nâng vật nặng trên 900g trong vòng 24 giờ sau khi đặt stent;
• Trong vòng 2 ngày sau thủ thuật không vận động gắng sức, kể cả với các trò chơi như cầu lông, tennis, golf,...;
• Trong vòng 2 ngày sau thủ thuật, không làm việc với những dụng cụ yêu cầu độ chính xác cao và linh hoạt của đôi tay như lái xe, dùng vật sắc nhọn,...

Lưu ý với bệnh nhân luồn ống thông qua động mạch đùi:

• Không nên đi lại, vận động quá nhiều để tránh làm chảy máu vết thương ở đùi;
• Trong 5 - 7 ngày sau thủ thuật, không nâng hoặc kéo đẩy các vật nặng trên 4,5kg;
• Trong khoảng 5 ngày sau thủ thuật không nên vận động gắng sức, kể cả các hoạt động vui chơi;
• Bệnh nhân có thể leo cầu thang sau khi đặt stent nhưng nên đi chậm rãi;
• Sau 1 tuần đặt stent, bệnh nhân nên tăng dần thời gian, cường độ vận động.

Lưu ý quan trọng khác:

• Trước khi trở lại làm việc cần phải hỏi ý kiến của bác sĩ. Thông thường, sau khoảng 1 - 2 tuần làm thủ thuật, người bệnh có thể trở lại làm việc bình thường. Tuy nhiên, thời gian phục hồi cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim sẽ dài hơn;
• Nên đi bộ với khoảng cách ngắn, hạn chế leo cầu thang;
• Không làm việc nặng, quá sức;
• Nếu vị trí rạch bị sưng phồng hoặc chảy máu, bệnh nhân cần nằm xuống, ép tay lên vết thương khoảng 30 phút để cầm máu;
• Nếu vết mổ chảy mủ cần đi khám ngay lập tức để điều trị nhiễm trùng, tránh nguy cơ biến chứng.

3.2 Tái khám đúng hẹn

Sau xuất viện, người bệnh sẽ được kê thuốc để tiếp tục điều trị. Bệnh nhân cần tuân thủ tuyệt đối về việc uống thuốc để đạt được hiệu quả trị liệu tốt nhất.

Thời gian tái khám nên là 1 - 3 tháng/lần. Nếu có các triệu chứng bất thường như đại tiện phân đen, đau ngực tăng lên, khó thở, choáng váng, buồn nôn, xuất huyết dưới da, hạn chế gắng sức,... thì cần tái khám ngay. Khi đó, người bệnh sẽ được làm các xét nghiệm kiểm tra chức năng tim, lượng tiểu cầu, xét nghiệm chức năng đông máu ,...

Bên cạnh đó, việc điều trị cần phối hợp giữa các chuyên khoa. Đặc biệt, bệnh nhân sau đặt stent mạch vành cần kiểm soát chặt chẽ rối loạn đường máu, rối loạn lipid máu để giảm nguy cơ tái hẹp mạch vành.

XEM THÊM: Chế độ dinh dưỡng sau phẫu thuật bệnh mạch vành để tránh tái hẹp mạch vành

3.3 Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt

Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và khoa học giúp người bệnh được đảm bảo dinh dưỡng và vết thương mau lành. Một số lưu ý quan trọng gồm:

• Chất đạm: Người bệnh nên ăn với lượng vừa phải trứng, thịt nạc, thịt gà bỏ da, đậu phụ. Mỗi tuần người bệnh nên ăn 2 bữa cá như cá thu, cá hồi, cá mòi,... để cung cấp Omega-3 cho tim. Ngoài ra, cần tránh thịt đỏ như thịt chó, thịt bò,... để tránh làm tăng cholesterol, dễ gây xơ vữa mạch vành ;
• Chất xơ: Bổ sung vào thực đơn rau xanh và trái cây tươi, đặc biệt là các loại rau quả nhiều màu sắc;
• Chất béo: Nên sử dụng chất béo chưa bão hòa như dầu thực vật (dầu hướng dương, dầu hạt cải, dầu oliu) hoặc các loại hạt, dầu cá, bơ. Đồng thời, người bệnh nên hạn chế tối đa mỡ và da động vật, hạn chế đồ ăn nhanh;
• Nước: Nên uống nhiều nước (trừ bệnh nhân bị suy tim nặng) và hạn chế đồ uống có đường, chất kích thích. Người bệnh nên uống 8 - 10 ly nước/ngày để đào thải chất cản quang được sử dụng khi can thiệp mạch vành. Ngoài ra, người bệnh nên uống thêm sữa ít béo, sữa không đường, sữa chua hoặc sữa đậu nành;
• Nên ăn nhạt hơn người bình thường để tránh nguy cơ tăng huyết áp , phù;
• Bỏ hút thuốc lá, không tiếp xúc với khói thuốc;
• Tập thể dục - thể thao đều đặn với các bài vận động nhẹ nhàng;
• Hạn chế ra đường khi trời lạnh.

Bệnh mạch vành là căn bệnh có nguy cơ tử vong cao. Đặt stent mạch vành là biện pháp điều trị hiệu quả, ngày càng được áp dụng rộng rãi. Người bệnh và người nhà cần chú ý tới việc chăm sóc sau đặt stent mạch vành, đặc biệt là tuân thủ việc sử dụng thuốc để tránh biến chứng, hạn chế tái hẹp mạch vành, giảm nguy cơ tử vong.

Tình trạng tái hẹp mạch vành có thể xảy ra nếu như bệnh nhân đặt stent mạch vành không tuân thủ theo đúng hướng dẫn sử dụng thuốc và chế độ dinh dưỡng, luyện tập. Vì thế, để đảm bảo sức khỏe, sau khi đặt stent mạch vành người bệnh cần tiếp tục sử dụng thuốc theo chỉ định, đồng thời chú ý chăm sóc vết mổ, duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp, tái khám đúng hẹn để phòng ngừa các biến chứng sau đặt stent mạch vành có thể xảy ra.

Trung tâm Tim mạch - đang áp dụng hiệu quả và an toàn kỹ thuật chụp mạch vành, bóng nong mạch vành , can thiệp nong và đặt stent động mạch vành. Theo đó, sau quá trình đặt stent mạch vành, người bệnh còn được theo dõi, quản lý và được tư vấn chuyên sâu về cách chăm sóc, quản lý, duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp để phục hồi sức khỏe nhanh chóng.