Trường hợp nào cần chỉ định can thiệp mạch vành?

1. Các biểu hiện cần can thiệp mạch vành cấp cứu?

Can thiệp động mạch vành là thủ thuật giúp giải quyết tình trạng hẹp, tắc động mạch vành mà không cần phẫu thuật mở lồng ngực. Trong những năm qua, phương pháp này đạt được nhiều tiến bộ kể cả về kỹ thuật và hiệu quả trong điều trị.

Can thiệp mạch vành qua da gồm có nong mạch vành qua da, có thể kèm hoặc không kèm đặt stent (giá đỡ mạch vành).

Can thiệp mạch vành qua da được chỉ định chủ yếu là để điều trị các tình trạng:

• Đau thắt ngực : Đau thắt ngực ổn định không thể khống chế được dù được điều trị nội khoa tối ưu nhất hoặc đau thắt ngực không ổn định .
• Nhồi máu cơ tim không có ST chênh lên mà nguy cơ nguy hiểm cao.
• Tình trạng thiếu máu cơ tim do hẹp mạch vành.
• Nhồi máu cơ tim cấp tính đặc biệt được chỉ định ở những bệnh nhân bị sốc tim hay đang tiến triển tới tình trạng sốc tim.
• Can thiệp mạch vành có đặt stent sớm là phương thức điều trị tối ưu nhất cho những trường hợp nhồi máu cơ tim cấp có ST chênh lên.
• Bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim cấp nhưng vẫn còn tình trạng đau ngực dù đã điều trị nội khoa tích cực thì có thể tiến hành can thiệp mạch vành có chuẩn bị.
• Có triệu chứng của tái hẹp mạch vành sau can thiệp động mạch vành qua da,...

Một số trường hợp có chống chỉ định tương đối với can thiệp mạch vành gồm:

• Khi không có đầy đủ phương tiện để phẫu thuật tim và hỗ trợ khi cần thiết
• Hẹp thân chung động mạch vành trái nặng, trong tình trạng không có tuần hoàn bàng hệ từ một nhành khác nuôi dưỡng. Trường hợp này thường được chỉ định phẫu thuật bắc cầu nối.
• Người bệnh mắc những bệnh lý gây rối loạn đông máu
• Tình trạng người bệnh có tăng đông máu
• Tổn thương lan tỏa cả hệ động mạch vành mà không có vị trí hẹp cố định.
• Chỉ có một mạch duy nhất cấp máu toàn bộ tim mà mạch này bị hẹp
• Tắc hoàn toàn một nhánh động mạch vành
• Hẹp động mạch vành < 50%, trường hợp này thường có chỉ định điều trị nội khoa.

XEM THÊM:

2. Cần chuẩn bị như thế nào trước khi can thiệp mạch vành?

Can thiệp động mạch vành qua da thường được thực hiện thông qua đường vào ở động mạch đùi , động mạch quay hoặc động mạch cánh tay.

2.1 Chuẩn bị trước khi thực hiện can thiệp mạch vành

Bệnh nhân:

• Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật can thiệp mạch vành qua da và đồng ý làm thủ thuật.
• Làm các xét nghiệm để đánh giá và theo dõi bệnh như: Xét nghiệm công thức máu , chức năng đông máu toàn bộ, Bilan mỡ máu, sinh hóa máu, siêu âm tim...
• Người bệnh đã sử dụng đầy đủ thuốc chống ngưng tập tiểu cầu trước thủ thuật can thiệp.
• Kiểm tra lại các tình trạng bệnh lý đi kèm, tình trạng dị ứng các thuốc cản quang ...

Người thực hiện: Bác sĩ và điều dưỡng được đào tại về tim mạch can thiệp.

Phương tiện: Các phương tiện được sử dụng trong can thiệp mạch và hồi sức sau can thiệp.

2.2 Các bước tiến hành

• Sát trùng rộng vùng quanh động mạch đùi hoặc động mạch quay.
• Gây tê tại vùng tạo đường vào mạch máu.
• Sử dụng một kim chọc đặc biệt vào động mạch và đặt một ống dẫn vào động mạch đùi hoặc động mạch quay.
• Qua ống dẫn luồn ống thông từ động đùi hoặc động quay đến động mạch chủ và động mạch vành của tim dưới sự hướng dẫn của X-Quang. Không đi vào chỗ quá nhỏ của mạch vành.
• Bơm thuốc cản quang vào động mạch vành phải và trái để chụp động mạch vành, phát hiện chỗ hẹp hay tắc mạch.
• Đưa bóng vào và tiến hành bơm bóng lên để mở rộng chỗ hẹp mạch vành.
• Sau đó tùy thuộc vào mục đích mà có tiến hành đặt giá đỡ (stent) để giữ cho lòng động mạch không bị hẹp trở lại hay không đặt và đặt loại stent nào phù hợp với tình trạng bệnh.
• Sau khi đã đặt stent, chụp động mạch vành để đảm bảo không có biến chứng xảy ra. Sau đó, rút ống thông ra khỏi động mạch vành và kết thúc thủ thuật. Sau khi ống thông sẽ được rút ra, vị trí mạch máu chọc được băng ép.

Can thiệp mạch vành là kỹ thuật khó có thể xảy ra một số rủi ro, nên cần theo dõi sát sau khi can thiệp mạch vành qua da. Trong thời gian người bệnh 6 giờ đầu sau can thiệp cần phải theo dõi người bệnh 30 phút một lần. Cụ thể:

• Theo dõi mạch, huyết áp, các dấu hiệu của sốc giảm thể tích.
• Vị trí đường vào động mạch bên chọc nhằm phát hiện chảy máu hoặc sự hình thành khối máu tụ.
• Mạch mu chân, màu sắc và nhiệt độ da chân, tay bên chọc mạch để đảm bảo không có tình trạng thiếu máu chi.

XEM THÊM: Hẹp động mạch vành cần can thiệp sớm

Theo đó, người bệnh cần nằm tại giường trong 6 giờ đầu, ấn giữ vùng chọc vào động mạch khi ho hay hắt hơi. Uống thêm nước để phòng hạ huyết áp và bệnh thận do tích tụ thuốc cản quang. Báo cho nhân viên y tế khi thấy chảy máu vị trí chọc và đau nhiều vùng can thiệp.

Can thiệp mạch vành là thủ thuật được chỉ định trong nhiều trường hợp bệnh lý hẹp mạch vành . Khi có các biểu hiện đau thắt ngực, người bệnh cần tới khám tại chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán và điều trị bệnh sớm, tránh biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

• Đội ngũ chuyên gia có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm : y bác sĩ có trình độ từ Thạc sĩ đến Giáo sư, Tiến sĩ, có uy tín trong điều trị nội khoa, ngoại khoa, thông tim can thiệp, được đào tạo chuyên sâu trong nước & nước ngoài. Đặc biệt, được công nhận là chuyên gia đầu tiên và duy nhất của Việt Nam được trao chứng chỉ “Proctor” về TAVI.
• Trang thiết bị tối tân, sánh ngang với các bệnh viện lớn trên thế giới : Phòng mổ hiện đại nhất trên thế giới ; Máy chụp cộng hưởng từ không tiếng ồn hiện đại nhất Đông Nam Á; Máy CT có tốc độ chụp siêu nhanh chỉ 0,275s/vòng mà không cần sử dụng thuốc hạ nhịp tim; hệ thống PET/CT và SPECT/CT 16 dãy giúp phát hiện sớm những tổn thương của cơ quan tim mạch ngay cả khi chưa có triệu chứng bệnh.
• Ứng dụng các kỹ thuật tim mạch chuyên sâu tiên tiến nhất trên thế giới trong điều trị: Mổ tim hở không đau; Can thiệp động mạch chủ qua da không gây mê toàn thân; Điều trị hở van 2 lá qua đường ống thông có tỉ lệ thành công 95%; Cấy ghép tim nhân tạo hỗ trợ tâm thất cho bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối kéo dài cuộc sống chất lượng trên 7 năm.
• Hợp tác với các Trung tâm tim mạch hàng đầu Việt Nam và thế giới như : Viện Tim mạch quốc gia, Bộ môn Tim mạch Đại học Y Hà Nội, Đại học Paris Descartes - Bệnh viện Georges Pompidou (Pháp), Đại học Pennsylvania (Hoa Kỳ)... với mục đích cập nhật các phương pháp điều trị tim mạch hiện đại nhất trên thế giới.