Lenacapavir: Tiêm Ngừa HIV 2 Lần/Năm - Bước Đột Phá Mới

Lenacapavir là gì?

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vừa phê duyệt lenacapavir (tên thương mại Yeztugo) dạng tiêm 2 lần/năm để phòng ngừa HIV ở người lớn và thanh thiếu niên. Đây là một bước tiến lớn trong nỗ lực kiểm soát đại dịch HIV, mang lại một lựa chọn hiệu quả và tiện lợi hơn so với các phương pháp PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) hiện tại.

• FDA chấp thuận lenacapavir (Yeztugo): Tiêm 2 lần/năm giúp phòng ngừa HIV hiệu quả, cải thiện tỷ lệ tuân thủ so với các thuốc PrEP khác. Các thuốc PrEP hiện nay thường yêu cầu uống hàng ngày hoặc tiêm mỗi 2 tháng, điều này có thể gây khó khăn cho việc tuân thủ, đặc biệt đối với những người có lối sống bận rộn hoặc gặp khó khăn trong việc ghi nhớ lịch uống thuốc.
• Hiệu quả gần như tuyệt đối trong thử nghiệm lâm sàng, tác dụng phụ tối thiểu. Các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 (PURPOSE 1 và PURPOSE 2) cho thấy lenacapavir có hiệu quả lên đến 99,9% trong việc ngăn ngừa lây nhiễm HIV. Tác dụng phụ chủ yếu là đau hoặc sưng tại chỗ tiêm, không đáng kể so với lợi ích bảo vệ mà thuốc mang lại. Theo tạp chí Science, năm 2024 đã gọi thuốc này là “Đột phá của năm”.
• Mở ra hy vọng mới, nhưng vẫn cần quan tâm đến khả năng chi trả và tiếp cận. Mặc dù lenacapavir hứa hẹn sẽ là một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống lại HIV, nhưng vấn đề về giá thành và khả năng tiếp cận vẫn còn là những thách thức lớn. Nếu thuốc có giá quá cao, nó có thể không đến được với những người cần nhất, đặc biệt là những người có thu nhập thấp hoặc không có bảo hiểm y tế.

Tiêm Ngừa HIV 2 Lần/Năm Có Thể Cải Thiện Tỷ Lệ Tuân Thủ PrEP?

Một trong những ưu điểm lớn nhất của lenacapavir là khả năng cải thiện tỷ lệ tuân thủ PrEP. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), chỉ có khoảng 1/3 số người cần PrEP được kê đơn thuốc. Nhiều người không tiếp cận được PrEP do nhiều yếu tố, bao gồm:

• Bất chấp tiến bộ trong điều trị và phòng ngừa HIV, vẫn còn nhiều ca nhiễm mới mỗi ngày ở Hoa Kỳ. Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể trong điều trị và phòng ngừa HIV, nhưng mỗi ngày vẫn có hơn 100 người ở Hoa Kỳ được chẩn đoán nhiễm HIV. Điều này cho thấy rằng vẫn còn rất nhiều việc phải làm để ngăn chặn sự lây lan của virus.
• Nhiều người không tiếp cận được PrEP do kỳ thị, chi phí, bảo hiểm và khả năng tiếp cận hạn chế. Sự kỳ thị liên quan đến HIV, chi phí thuốc men, sự phức tạp của hệ thống bảo hiểm y tế và khoảng cách địa lý đến các cơ sở y tế đều có thể là những rào cản đối với việc tiếp cận PrEP. Các cộng đồng người da màu và người gốc Latinh đặc biệt bị ảnh hưởng bởi những rào cản này.
• Lenacapavir có thể cải thiện khả năng tiếp cận và tỷ lệ tuân thủ. Với việc chỉ cần tiêm 2 lần/năm, lenacapavir có thể giúp giảm bớt gánh nặng cho người dùng và cải thiện đáng kể tỷ lệ tuân thủ PrEP. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người gặp khó khăn trong việc tuân thủ các chế độ dùng thuốc hàng ngày hoặc hàng tháng.

Tiêm PrEP 2 Lần/Năm Có Thể Thay Đổi Cuộc Chơi?

Lenacapavir không chỉ là một bước tiến quan trọng đối với Hoa Kỳ, mà còn có tiềm năng thay đổi cục diện cuộc chiến chống HIV trên toàn cầu.

• Nhu cầu phòng ngừa HIV không chỉ ở Hoa Kỳ mà còn trên toàn cầu. HIV vẫn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Việc cung cấp các biện pháp phòng ngừa hiệu quả như PrEP là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của virus.
• Lenacapavir đang được xem xét ở nhiều quốc gia. Gilead Sciences, công ty sản xuất lenacapavir, đang làm việc với các cơ quan quản lý ở nhiều quốc gia để phê duyệt thuốc này cho mục đích phòng ngừa HIV. Nếu được phê duyệt rộng rãi, lenacapavir có thể giúp bảo vệ hàng triệu người khỏi nguy cơ lây nhiễm HIV.
• Được kỳ vọng là giải pháp hiệu quả để ngăn ngừa HIV ở các nhóm có nguy cơ cao. Lenacapavir có thể đặc biệt hữu ích cho các nhóm có nguy cơ cao lây nhiễm HIV, chẳng hạn như nam giới quan hệ tình dục đồng giới, người tiêm chích ma túy và người có nhiều bạn tình.

Một Lựa Chọn Đầy Hứa Hẹn Với Những Thách Thức Phía Trước

Mặc dù lenacapavir mang lại nhiều hứa hẹn, nhưng vẫn còn một số thách thức cần phải vượt qua trước khi nó có thể trở thành một công cụ phòng ngừa HIV được sử dụng rộng rãi.

• Chưa rõ thời điểm Yeztugo có sẵn và chi phí là bao nhiêu. Hiện tại, vẫn chưa rõ khi nào lenacapavir sẽ có mặt trên thị trường và giá cả của nó sẽ như thế nào. Điều này gây ra sự lo ngại, đặc biệt là đối với những người không có bảo hiểm y tế hoặc có thu nhập thấp.
• Giá thành cao có thể là rào cản lớn. Nếu lenacapavir có giá quá cao, nó có thể không đến được với những người cần nhất. Điều này sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc trong việc ngăn chặn sự lây lan của HIV.
• Cần có sự phối hợp để đảm bảo khả năng tiếp cận cho mọi người. Để đảm bảo rằng lenacapavir có thể tiếp cận được với tất cả những ai cần nó, cần có sự phối hợp giữa các nhà sản xuất thuốc, các cơ quan quản lý, các tổ chức phi chính phủ và các nhà cung cấp dịch vụ y tế.

Lời khuyên từ bác sĩ Phạm Xuân Hậu:

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về HIV hoặc PrEP, hãy liên hệ với Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu tại 336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Bạn cũng có thể gọi số 0938237460 để được tư vấn và hỗ trợ. Chúng tôi luôn sẵn lòng giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình.