Lenacapavir: Tiêm Dự Phòng HIV 2 Lần/Năm - Bước Đột Phá Mới?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa đưa ra khuyến nghị toàn cầu về việc sử dụng lenacapavir, một loại thuốc tiêm hai lần mỗi năm, để phòng ngừa nhiễm HIV. Đây là một bước tiến đầy hứa hẹn trong nỗ lực kiểm soát đại dịch HIV/AIDS.
WHO khuyến nghị sử dụng lenacapavir, tiêm 2 lần/năm, hiệu quả cao trong phòng ngừa HIV.
Khuyến nghị này được đưa ra sau khi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt lenacapavir để phòng ngừa HIV ở người lớn và thanh thiếu niên.
FDA chấp thuận lenacapavir (Yeztugo) tại Hoa Kỳ.
Lenacapavir, được bán trên thị trường với tên gọi Yeztugo, là một sản phẩm của Gilead Sciences. Thuốc này đã cho thấy khả năng giảm đáng kể nguy cơ nhiễm HIV trong các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3.
Nghiên cứu cho thấy hiệu quả gần như tuyệt đối và cải thiện tỷ lệ tuân thủ so với PrEP thông thường.
Các thử nghiệm PURPOSE 1 và PURPOSE 2 cho thấy 99.9% người tham gia dùng lenacapavir không bị nhiễm HIV. Tác dụng phụ cũng rất ít, chủ yếu là đau hoặc sưng tại chỗ tiêm.
So với các liệu pháp dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) hiện tại, lenacapavir mang lại khả năng bảo vệ vượt trội hơn. Tạp chí Science đã vinh danh loại thuốc này là "Đột phá của năm" vào năm 2024.
Vấn đề về giá thành và khả năng tiếp cận vẫn còn là thách thức.
Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn thận trọng về giá cả và khả năng tiếp cận của thuốc, đặc biệt đối với những người có thu nhập thấp.
Hiệu Quả Vượt Trội Của Lenacapavir
Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy 99.9% người dùng lenacapavir không nhiễm HIV.
Hai thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3, PURPOSE 1 và PURPOSE 2, đã chứng minh hiệu quả vượt trội của lenacapavir trong việc ngăn ngừa lây nhiễm HIV. Các thử nghiệm này được thiết kế để bao gồm nhiều đối tượng khác nhau.
Tác dụng phụ tối thiểu.
Tác dụng phụ được ghi nhận trong các thử nghiệm chủ yếu là đau hoặc sưng nhẹ tại vị trí tiêm, cho thấy tính an toàn cao của thuốc.
Bảo vệ tốt hơn so với các liệu pháp PrEP hiện tại.
So với các phương pháp PrEP hiện tại như thuốc uống hàng ngày (Truvada) hoặc tiêm mỗi hai tháng (Apretude), lenacapavir mang lại hiệu quả bảo vệ cao hơn đáng kể.
Tiềm Năng Cải Thiện Tuân Thủ Điều Trị
Mỗi ngày có hơn 100 người Mỹ nhiễm HIV.
Mặc dù đã có những tiến bộ trong điều trị và phòng ngừa HIV, nhưng mỗi ngày vẫn có hơn 100 người ở Hoa Kỳ được chẩn đoán nhiễm HIV.
Chỉ 1/3 số người cần PrEP được kê đơn.
Một phân tích gần đây của CDC cho thấy có tới 2.5 triệu người trưởng thành ở Hoa Kỳ cần PrEP để ngăn ngừa nhiễm HIV. Tuy nhiên, chỉ có hơn một phần ba số người này được kê đơn thuốc.
Lenacapavir có thể cải thiện khả năng tiếp cận và tuân thủ điều trị.
Các liệu pháp PrEP hiện có sẵn ở Hoa Kỳ, nhưng việc sử dụng vẫn còn hạn chế do sự kỳ thị, thiếu khả năng chi trả, bảo hiểm và khả năng tiếp cận. Lenacapavir, với ưu điểm tiêm hai lần một năm, có thể giúp cải thiện khả năng tiếp cận và tuân thủ điều trị, đặc biệt là đối với những người gặp khó khăn trong việc uống thuốc hàng ngày.
Theo BS. Monica Gandhi, Đại học California, San Francisco, PrEP tác dụng kéo dài cho thấy hiệu quả tốt ở những người có hoàn cảnh khó khăn, không ổn định về nhà ở hoặc lạm dụng chất kích thích, những đối tượng thường gặp khó khăn khi dùng thuốc PrEP hàng ngày. Dữ liệu cho thấy tỷ lệ duy trì điều trị cao hơn ở những người sử dụng PrEP tác dụng kéo dài so với PrEP dạng uống.
Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm HIV và gặp khó khăn trong việc tuân thủ điều trị PrEP hàng ngày, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu, 336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460 để được tư vấn và hỗ trợ lựa chọn phương pháp phù hợp.
Cơ Hội và Thách Thức
Tiềm năng thay đổi cục diện trong phòng ngừa HIV.
Lenacapavir có tiềm năng trở thành một công cụ mạnh mẽ trong cuộc chiến chống lại HIV/AIDS, đặc biệt là ở các khu vực có tỷ lệ lây nhiễm cao.
Vấn đề về giá cả và khả năng chi trả cần được giải quyết.
Tuy nhiên, để lenacapavir thực sự phát huy hiệu quả, cần giải quyết các vấn đề liên quan đến giá cả và khả năng tiếp cận, đặc biệt là đối với những người không có bảo hiểm y tế hoặc có thu nhập thấp.
Theo Gilead, chi phí hàng năm cho lenacapavir có thể lên tới khoảng 28,218 đô la Mỹ mỗi người. Mặc dù công ty đang nỗ lực để đảm bảo bảo hiểm chi trả rộng rãi cho thuốc, nhưng giá thành vẫn là một rào cản lớn đối với nhiều người.
BS. Gandhi kêu gọi công ty xem xét lại mức giá để cải thiện khả năng tiếp cận cho người dân, đặc biệt trong bối cảnh có những lo ngại về việc cắt giảm ngân sách cho các chương trình y tế công cộng.
Trong bối cảnh đó, việc tìm kiếm các giải pháp sáng tạo để giảm chi phí và tăng cường khả năng tiếp cận lenacapavir là vô cùng quan trọng để đảm bảo rằng tất cả những ai cần đều có thể được hưởng lợi từ loại thuốc đột phá này.