Di Chứng Tai Biến Mạch Máu Não: Nhận Biết, Ảnh Hưởng & Phục Hồi
Tai biến mạch máu não, hay còn gọi là đột quỵ, là tình trạng mất đột ngột chức năng não do lưu lượng máu não bị gián đoạn hoặc giảm sút nghiêm trọng. Khi đó, một phần hoặc toàn bộ não bộ không nhận được đủ oxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến tổn thương hoặc chết tế bào não. Theo thống kê của Bộ Y Tế, tai biến mạch máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Đây là một căn bệnh nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Các Di Chứng Tai Biến Mạch Máu Não Thường Gặp
Những di chứng tai biến mạch máu não thường gặp
Tai biến mạch máu não có thể gây ra nhiều di chứng khác nhau, tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương não bộ. Dưới đây là một số di chứng thường gặp mà bác sĩ Phạm Xuân Hậu thường xuyên tiếp nhận và điều trị tại phòng khám:
- Liệt nửa người: Đây là di chứng phổ biến nhất sau tai biến mạch máu não, ảnh hưởng đến khả năng vận động của một bên cơ thể. Mức độ liệt có thể từ nhẹ (yếu) đến nặng (mất hoàn toàn khả năng vận động), tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương não bộ. Theo nghiên cứu trên tạp chí Stroke, khoảng 80% bệnh nhân sống sót sau đột quỵ gặp phải tình trạng liệt nửa người.
- Rối loạn ngôn ngữ (Aphasia): Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc nói (khó diễn đạt ý), hiểu (không hiểu lời người khác nói) hoặc viết. Biến chứng này ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và có thể gây ra nhiều vấn đề trong cuộc sống hàng ngày, gây khó khăn trong công việc và giao tiếp xã hội. Theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ, khoảng 25-40% người sống sót sau đột quỵ gặp phải rối loạn ngôn ngữ.
- Yếu cơ mặt: Một bên mặt của người bệnh có thể bị sụp xuống, khiến họ khó khăn trong việc nhắm mắt, mỉm cười hoặc nhai. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây khó khăn trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
- Rối loạn thị lực: Người bệnh có thể bị mờ mắt, nhìn đôi (song thị) hoặc mất thị lực một bên. Các vấn đề về thị lực có thể gây khó khăn trong việc đọc sách, lái xe và các hoạt động khác đòi hỏi thị giác tốt.
- Rối loạn tiểu tiện, đại tiện: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát việc đi tiểu hoặc đại tiện, gây ra sự bất tiện và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Rối loạn nuốt (Dysphagia): Người bệnh có thể bị sặc, nghẹn hoặc khó nuốt thức ăn. Biến chứng này có thể dẫn đến nguy cơ viêm phổi do sặc (aspiration pneumonia), một biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.
- Rối loạn tâm lý: Người bệnh có thể bị trầm cảm, lo âu hoặc thay đổi tính cách. Những rối loạn này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình và xã hội, làm giảm chất lượng cuộc sống.
- Giảm trí nhớ: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin hoặc học hỏi những điều mới. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng làm việc và sinh hoạt hàng ngày.
- Co giật: Một số trường hợp tai biến mạch máu não có thể dẫn đến co giật, đặc biệt là trong giai đoạn cấp tính.
Ngoài ra, tai biến mạch máu não còn có thể gây ra một số di chứng nguy hiểm khác như:
- Tăng áp lực nội sọ: Có thể dẫn đến hôn mê và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
- Nhiễm trùng não: Do vi khuẩn xâm nhập vào não bộ, thường gặp ở những bệnh nhân phải nằm viện lâu ngày.
- Suy tim: Do tim phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu lên não, đặc biệt ở những bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch.
Ảnh Hưởng Của Di Chứng Đến Cuộc Sống
Di chứng của tai biến mạch máu não có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, bao gồm:
- Khả năng vận động: Người bệnh có thể mất khả năng tự đi lại, sinh hoạt cá nhân và cần sự trợ giúp của người khác. Điều này gây ra sự phụ thuộc vào người thân và làm giảm tính độc lập.
- Khả năng giao tiếp: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc giao tiếp với người khác, ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội. Điều này có thể dẫn đến cảm giác cô đơn, cô lập và giảm tự tin.
- Khả năng nhận thức: Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, học tập và giải quyết vấn đề. Điều này ảnh hưởng đến khả năng làm việc và tham gia các hoạt động xã hội.
- Sức khỏe tinh thần: Người bệnh có thể bị trầm cảm, lo âu hoặc thay đổi tính cách. Những vấn đề này cần được điều trị bằng thuốc hoặc liệu pháp tâm lý.
- Gánh nặng tài chính: Gia đình người bệnh phải chi trả nhiều chi phí cho việc điều trị, chăm sóc và phục hồi chức năng. Điều này có thể gây ra áp lực tài chính lớn cho gia đình.
Phòng Ngừa Và Phục Hồi Di Chứng
Phòng ngừa:
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia,… Đây là những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra tai biến mạch máu não. Việc kiểm soát tốt các yếu tố này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều muối, mỡ. Chế độ ăn uống lành mạnh giúp duy trì cân nặng hợp lý và kiểm soát các yếu tố nguy cơ.
- Tập luyện thể dục thường xuyên: Ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần. Tập thể dục giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, hãy giảm cân một cách an toàn và hiệu quả. Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.
- Bỏ hút thuốc lá: Bỏ hút thuốc lá hoàn toàn. Hút thuốc lá làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
- Hạn chế rượu bia: Uống rượu bia quá nhiều có thể làm tăng huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ.
- Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 năm/lần để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý tiềm ẩn có thể dẫn đến tai biến mạch máu não.
Phòng khám tim mạch BS Phạm Xuân Hậu được trang bị máy móc siêu âm hiện đại, tiên tiến
Phục hồi:
Quá trình phục hồi sau tai biến mạch máu não có thể kéo dài và cần sự kiên trì, nỗ lực của cả người bệnh và gia đình. Các biện pháp phục hồi bao gồm:
- Vật lý trị liệu: Giúp người bệnh cải thiện khả năng vận động, ngôn ngữ, nuốt,… Các bài tập vật lý trị liệu được thiết kế để tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện khả năng phối hợp và phục hồi chức năng.
- Nghiệp vụ trị liệu: Hỗ trợ người bệnh cải thiện khả năng giao tiếp, sinh hoạt và hòa nhập cộng đồng. Các chuyên gia sẽ giúp người bệnh học cách thực hiện các hoạt động hàng ngày một cách độc lập.
- Tâm lý trị liệu: Giúp người bệnh vượt qua các vấn đề tâm lý sau tai biến. Các liệu pháp tâm lý có thể giúp người bệnh đối phó với trầm cảm, lo âu và các vấn đề khác.
- Phục hồi chức năng nhận thức: Giúp người bệnh cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung và tư duy. Các bài tập và hoạt động được thiết kế để kích thích não bộ và cải thiện chức năng nhận thức.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, hỗ trợ quá trình phục hồi. Bệnh nhân cần được cung cấp đủ protein, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại, Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu luôn sẵn sàng thăm khám và hỗ trợ, mang đến dịch vụ chẩn đoán trong việc điều trị và phục hồi di chứng tai biến mạch máu não. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải các vấn đề về tim mạch hoặc di chứng tai biến mạch máu não, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.
Bạn có thể liên hệ ngay với các bác sĩ Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu tại địa chỉ 336A Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM hoặc qua số điện thoại 0938237460 để được giải đáp thắc mắc và đặt lịch hẹn với bác sĩ.