Bệnh Động Mạch Vành: Nhận Biết Sớm Để Bảo Vệ Trái Tim

Bệnh động mạch vành (BĐMV) hiện đang có xu hướng gia tăng. Theo thống kê của Hội Tim Mạch Học Việt Nam, BĐMV là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh sẽ hỗ trợ điều trị và phòng bệnh có hiệu quả hơn.

1. Nguyên Nhân Gây Bệnh Động Mạch Vành

Bệnh động mạch vành có nghĩa là sự thu hẹp của dòng máu trong lòng mạch máu nuôi tim. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh động mạch vành là do xơ vữa động mạch. Đây là hậu quả của việc thành mạch máu bị tổn thương lâu ngày, từ đó tích lũy canxi, hạt mỡ xấu (LDL-cholesterol) cũng như chất thải tế bào và tạo ra mảng xơ vữa. Theo thời gian, mảng xơ vữa này lớn dần lên, gây hẹp lòng mạch và làm giảm lưu lượng máu đến tim. Trong một số ít trường hợp khác, bệnh động mạch vành có thể là do co thắt mạch vành (spasm) làm giảm hoặc tắc nghẽn dòng máu.

Đây là bệnh vô cùng nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh nếu không được phát hiện dấu hiệu sớm để điều trị kịp thời.

2. Các Dấu Hiệu Nhận Biết Sớm Bệnh Động Mạch Vành

Đau Thắt Ngực - Dấu Hiệu Cơ Bản

Triệu chứng đau thắt ngực chính là dấu hiệu cơ bản và quan trọng nhất để nhận biết bệnh động mạch vành. Tính chất đau thắt ngực như sau:

• Cảm giác: Có cảm giác đau bó chặt, thắt nghẹt hoặc khó chịu trong lồng ngực.
• Vị trí: Thường gặp ở giữa ngực, vùng tim, hoặc sau xương ức. Có thể lan lên vùng cổ, hàm, vai, cánh tay (đặc biệt là tay trái), lưng hoặc vùng cột sống.
• Thời gian: Cơn đau thường ngắn, khoảng 30 giây hoặc vài phút, nhưng nếu kéo dài trên 15 phút có thể là dấu hiệu nhồi máu cơ tim cần cấp cứu kịp thời.

Phân Biệt Đau Thắt Ngực Ổn Định Và Không Ổn Định

• Đau thắt ngực ổn định: Thường ít nguy hiểm hơn, xảy ra khi có sự gắng sức và lặp lại trong cùng một hoàn cảnh.
• Đau thắt ngực không ổn định: Rất nguy hiểm vì xảy ra ngay cả khi người bệnh nghỉ ngơi và có nguy cơ cao gây nhồi máu cơ tim.

Các Triệu Chứng Khác Đi Kèm

Ngoài đau thắt ngực, người bệnh cũng có thể gặp khó thở kéo dài, mệt mỏi, và chóng mặt. Đây là những dấu hiệu cảnh báo mà người bệnh thường bỏ qua.

3. Chẩn Đoán Bệnh Động Mạch Vành

Khi có triệu chứng bệnh, người bệnh có nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim cao. Bởi vậy, việc chẩn đoán bệnh tim mạch chính xác rất quan trọng. Các phương pháp chẩn đoán hiện nay bao gồm:

• Điện tâm đồ (ECG)
• Xét nghiệm máu (men tim)
• Chụp mạch vành

4. Cần Làm Gì Khi Có Dấu Hiệu Cảnh Báo?

Khi thấy dấu hiệu bệnh động mạch vành, cần:

• Hành động ngay: Dừng mọi công việc và nghỉ ngơi.
• Sử dụng thuốc: Nitroglycerin nếu cần, nhưng phải theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Đi khám bác sĩ: Gặp bác sĩ ngay khi triệu chứng đã thuyên giảm để có hướng xử lý tiếp theo.

Thay Đổi Lối Sống Và Kiểm Soát Bệnh Nền

• Bỏ thuốc lá.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Chế độ ăn uống lành mạnh.

Việc kiểm soát và điều trị các bệnh nền như tiểu đường, huyết áp, hay rối loạn lipid máu là rất quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ bệnh động mạch vành. Thay đổi lối sống tích cực là một phần quan trọng trong chiến lược phòng ngừa bệnh tim mạch.