Siêu âm tim Doppler màu trong chẩn đoán bệnh cơ tim

1. Bệnh cơ tim là gì?

Bệnh cơ tim là nhóm các bệnh về cơ tim có liên quan đến rối loạn chức năng cơ học và chức năng điện học hoặc kết hợp cả hai. Bệnh cơ tim có thể do nguyên phát hoặc thứ phát. Các loại bệnh cơ tim phổ biến bao gồm:

• Bệnh cơ tim giãn nở: Đây là dạng bệnh cơ tim phổ biến nhất, bệnh xảy ra khi tâm thất trái, buồng tim chính có nhiệm vụ bơm máu đi nuôi cơ thể nhưng bị giãn to, làm cho tim không thể bơm máu hiệu quả. Bệnh cơ tim giãn là hậu quả của một số bệnh như tăng huyết áp kéo dài, bệnh mạch vành tim, hóa trị liệu, nghiện ma túy hay rượu bia,...
• Bệnh cơ tim phì đại : Bệnh cơ tim phì đại là sự dày lên bất thường của thành cơ tim, bệnh thường liên quan đến yếu tố gia đình, do có chứa gen đột biến. Người bệnh bị bệnh cơ tim phì đại khi chụp bằng phương pháp X quang sẽ thấy tim to.
• Bệnh cơ tim hạn chế: Đây là tình trạng buồng tâm thất không giãn ra để được đổ đầy máu làm giảm chức năng tâm trương.

Nguyên nhân gây ra bệnh cơ tim hiện chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ dưới đây có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh:

• Do yếu tố di truyền
• Người bị bệnh tăng huyết áp lâu ngày không được chữa trị hoặc tổn thương cơ tim sau nhồi máu cơ tim
• Những người bị bệnh lý tim mạch, bệnh gây tổn thương hay ảnh hưởng đến cơ tim, bệnh rối loạn chuyển hóa, các biến chứng thai kỳ, thiếu hụt một số loại vitamin hay khoáng chất thiết yếu, sử dụng thuốc hóa trị hoặc xạ trị để điều trị ung thư
• Nghiện rượu bia, sử dụng ma túy

Trong thời gian đầu, bệnh cơ tim rất khó xác định vì dấu hiệu hay triệu chứng không cụ thể. Khi bệnh cơ tim tiến triển, người bệnh sẽ xuất hiện một số triệu chứng như sau:

• Người bệnh cảm thấy khó thở khi làm việc nặng hay căng thẳng
• Thường xuyên bị ho khi nằm xuống nghỉ ngơi, cảm giác đau tức ngực
• Luôn cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, ngất xỉu
• Chân, mắt cá và bàn chân thường bị phù lên.

Thông thường, người bị bệnh cơ tim sẽ được chỉ định kiểm tra tim bằng điện tâm đồ , chụp X quang lồng ngực, siêu âm tim để chẩn đoán bệnh cơ tim .

Khi sử dụng phương pháp siêu âm Doppler mô cơ tim để chẩn đoán bệnh cơ tim sẽ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng cũng phương hướng điều trị bệnh. Siêu âm Doppler tim sẽ có vai trò cụ thể như sau:

• Phát hiện sự biến đổi tần số các tín hiệu siêu âm phát ra từ một vật thể đang chuyển động, đồng thời đánh giá vận tốc dòng máu.
• Siêu âm Doppler mô cơ tim sẽ định lượng các tín hiệu có vận tốc thấp hơn và biên độ cao hơn phát ra từ sự vận động của cơ tim.
• Siêu âm Doppler mô xung nhằm mục đích đo vận tốc chuyển động tối đa của cơ tim và vận tốc chuyển động theo chiều dọc của cơ tâm thất.
• Đo vận tốc vận động của cơ tim theo chiều dọc: Để đo tốc độ này, cửa sổ Doppler được đặt tại cơ tâm thất. Một chu chuyển tim được thể hiện bằng 3 sóng (Sa, Ea và Aa).
• Với siêu âm Doppler màu trong chẩn đoán bệnh cơ tim thì các vùng cơ tim đã mã hóa màu theo vận tốc di chuyển và được thể hiện trên màn hình cùng với hình ảnh siêu âm 2D hoặc hình ảnh siêu âm tĩnh mạch để biết hướng cũng như vận tốc chuyển động của cơ tim. Ngoài ra, siêu âm Doppler tim có khả năng làm tăng độ phân giải theo không gian và đánh giá nhiều cấu trúc, vùng cơ tim trên cùng một mặt cắt.

Bệnh cơ tim là bệnh lý về tim mạch vì vậy việc điều trị rất phức tạp, khó khăn nên cần được phát hiện, nhận biết sớm để hạn chế diễn tiến bệnh, kéo dài cuộc sống cho người bệnh. Điều trị bệnh cơ tim có thể sử dụng các phương pháp như:

• Thay đổi lối sống: Một lối sống lành mạnh là điều cần áp dụng trong quá trình điều trị bệnh cơ tim . Người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường ăn rau quả tươi, giảm muối và chất béo. Luôn giữ tinh thần lạc quan, thường xuyên tập thể dục thể thao, không uống rượu bia thuốc lá.

• Sử dụng thuốc để giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng bệnh cơ tim . Các loại thuốc được sử dụng thường xuyên bao gồm: Thuốc chống loạn nhịp , thuốc giảm huyết áp, thuốc ngăn ngừa hình thành cục máu đông, thuốc giảm viêm như Corticosteroid và một số thuốc bổ trợ.
• Phẫu thuật: Các phương pháp phẫu thuật chủ yếu là cắt bỏ cơ – Septal Myectomy, cấy ghép thiết bị hỗ trợ tim và ghép tim. Đây là phương pháp cuối cùng sau khi những phương pháp trên không mang lại hiệu quả.

Bệnh cơ tim rất khó phát hiện bằng các triệu chứng thông thường, chính vì vậy chúng ta nên có thói quen kiểm tra định kỳ sức khỏe của tim tại các cơ sở y tế y tín.