5 Điều Cần Biết Về Bệnh Tim Bẩm Sinh Ở Trẻ Em
Bệnh tim bẩm sinh là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở trẻ em, ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của tim. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có vai trò then chốt trong việc cải thiện chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ cho trẻ.
Bệnh tim bẩm sinh là gì?
Bệnh tim bẩm sinh (BTBS) là những dị tật tim xuất hiện từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Theo thống kê của Bộ Y Tế, đây là loại dị tật bẩm sinh phổ biến nhất, ảnh hưởng đến khoảng 8-10 trẻ trên 1000 trẻ sinh ra. Các dị tật này có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của tim, bao gồm van tim, buồng tim, vách ngăn tim và các mạch máu lớn.
Bệnh tim bẩm sinh xảy ra do sự phát triển bất thường của tim trong giai đoạn phôi thai. Tim bắt đầu hình thành rất sớm, chỉ vài tuần sau khi thụ thai, và quá trình này rất phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chính xác của nhiều yếu tố di truyền và môi trường.
Nguyên nhân gây ra bệnh tim bẩm sinh
Nguyên nhân gây ra BTBS rất phức tạp và thường là do sự kết hợp của nhiều yếu tố:
- Yếu tố di truyền: Một số BTBS có liên quan đến các đột biến gen hoặc bất thường nhiễm sắc thể. Nếu trong gia đình có người mắc BTBS, nguy cơ trẻ sinh ra mắc bệnh sẽ cao hơn.
- Yếu tố môi trường:
- Nhiễm trùng: Mẹ bầu mắc các bệnh nhiễm trùng như rubella (sởi Đức), cytomegalovirus (CMV) trong 3 tháng đầu thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ BTBS ở trẻ.
- Tiếp xúc với hóa chất và thuốc: Một số loại thuốc (như thuốc điều trị mụn trứng cá isotretinoin) và hóa chất có thể gây hại cho sự phát triển của tim thai.
- Bệnh lý của mẹ: Mẹ bầu mắc các bệnh như tiểu đường, lupus ban đỏ, hoặc phenylketonuria (PKU) có thể làm tăng nguy cơ BTBS ở trẻ.
- Sử dụng chất kích thích: Uống rượu, hút thuốc lá hoặc sử dụng ma túy trong thai kỳ làm tăng nguy cơ BTBS.
Một số dạng BTBS thường gặp:
- Hẹp van tim: Van tim bị hẹp, cản trở dòng máu lưu thông.
- Thông liên thất (VSD): Có lỗ thông giữa hai buồng tâm thất.
- Thông liên nhĩ (ASD): Có lỗ thông giữa hai buồng tâm nhĩ.
- Còn ống động mạch (PDA): Ống động mạch không đóng lại sau sinh.
- Tứ chứng Fallot: Một phức hợp gồm 4 dị tật tim.
- Hoán vị đại động mạch (TGA): Động mạch chủ và động mạch phổi bị hoán vị.
Các dấu hiệu nhận biết bệnh tim bẩm sinh
Triệu chứng của BTBS rất khác nhau, tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của dị tật. Một số trẻ có triệu chứng rõ ràng ngay sau sinh, trong khi những trẻ khác có thể không có triệu chứng cho đến khi lớn hơn.
Các triệu chứng thường gặp ở trẻ sơ sinh:
- Da xanh tím (tím tái), đặc biệt là khi khóc hoặc bú.
- Thở nhanh, thở gấp hoặc khó thở.
- Khò khè khi thở.
- Bú kém, bỏ bú.
- Chậm tăng cân.
- Sưng phù ở chân, mắt hoặc bụng.
Các triệu chứng thường gặp ở trẻ lớn:
- Dễ mệt mỏi khi vận động.
- Khó thở khi gắng sức.
- Đau ngực.
- Ngất xỉu.
- Sưng phù ở chân hoặc mắt cá chân.
Mức độ nguy hiểm của bệnh tim bẩm sinh
BTBS có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời:
- Suy tim: Tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
- Tăng áp động mạch phổi: Áp lực trong động mạch phổi tăng cao, gây tổn thương phổi.
- Thiếu oxy: Cơ thể không nhận đủ oxy, gây tổn thương não và các cơ quan khác.
- Chậm phát triển: Trẻ chậm lớn và phát triển về thể chất và tinh thần.
- Viêm phổi: Trẻ dễ bị nhiễm trùng phổi.
- Đột tử: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, BTBS có thể gây đột tử.
Cách phòng tránh, phát hiện kịp thời
Phòng ngừa và phát hiện sớm BTBS là rất quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể thực hiện:
- Trước khi mang thai:
- Tiêm phòng đầy đủ, đặc biệt là rubella.
- Kiểm soát tốt các bệnh mãn tính như tiểu đường.
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại và thuốc gây hại.
- Không hút thuốc lá, uống rượu hoặc sử dụng ma túy.
- Trong khi mang thai:
- Khám thai định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ.
- Siêu âm tim thai ở tuần thứ 16-20 của thai kỳ để phát hiện sớm các dị tật tim.
- Tuân thủ chế độ dinh dưỡng lành mạnh.
- Sau khi sinh:
- Cho trẻ đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu của BTBS.
Khám tim mạch ở đâu là nhanh chóng và chuẩn xác?
Nếu bạn nghi ngờ con mình có dấu hiệu của bệnh tim bẩm sinh, hãy đưa trẻ đến khám tại Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Phòng khám chúng tôi có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tim mạch giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo cung cấp dịch vụ khám và điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.
Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, P.11, Bình Thạnh, TP.HCM Điện thoại: 0938237460
Hãy đến với Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe tim mạch tốt nhất! Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và giải đáp mọi thắc mắc của bạn.