Bài viết cung cấp thông tin về các biểu hiện cảnh báo bệnh tim mạch cần cấp cứu như đau thắt ngực, ngừng tuần hoàn, đột quỵ, khó thở, đau đột ngột ở chân hoặc tay. Hướng dẫn cách nhận biết các dấu hiệu và xử trí ban đầu khi gặp các tình huống này, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gọi cấp cứu và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế kịp thời.

Các Biểu Hiện Cảnh Báo Bệnh Tim Mạch Cần Cấp Cứu

Bệnh tim mạch có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Dưới đây là một số biểu hiện cảnh báo bệnh tim mạch cần cấp cứu mà bạn cần đặc biệt lưu ý:

1. Đau Thắt Ngực

• Triệu chứng:
  • Đau ngực dữ dội, cảm giác như bị đè nặng, bóp nghẹt.
  • Vị trí đau thường ở sau xương ức.
  • Đau có thể lan lên vai trái, mặt trong cánh tay trái, hoặc ra sau lưng.
• Nghi ngờ:
  • Đây là biểu hiện điển hình của nhồi máu cơ tim, một tình trạng cấp cứu tim mạch nguy hiểm.
• Xử trí:
  • Gọi người giúp đỡ: Thông báo cho những người xung quanh để có sự hỗ trợ kịp thời.
  • Gọi cấp cứu 115: Mô tả rõ tình trạng bệnh nhân để nhân viên y tế có thể chuẩn bị sẵn sàng.
  • Đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức: Nếu không gọi được cấp cứu, nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện phù hợp. Lưu ý: Không để người bệnh tự đi khám để tránh các biến chứng nguy hiểm trên đường đi.

Theo khuyến cáo của Hội Tim Mạch Học Việt Nam, khi có dấu hiệu đau thắt ngực, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện có khả năng can thiệp mạch vành trong thời gian sớm nhất để được tái thông mạch máu kịp thời, giảm thiểu tổn thương cho cơ tim (vnah.org.vn).

2. Ngừng Tuần Hoàn

• Triệu chứng:
  • Ngất xỉu đột ngột.
  • Mất phản ứng với các kích thích bên ngoài (gọi hỏi không trả lời).
  • Ngừng thở hoặc thở yếu, không hiệu quả.
  • Da tím tái, đặc biệt ở môi và đầu ngón tay, ngón chân.
  • Có thể có co giật hoặc mềm nhũn toàn thân.
  • Có thể xuất hiện đại tiểu tiện không tự chủ.
• Xử trí:
  • Gọi người hỗ trợ: Tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh để cùng phối hợp cấp cứu.
  • Gọi cấp cứu 115: Thông báo tình trạng ngừng tuần hoàn để được hướng dẫn và hỗ trợ chuyên môn.
  • Ép tim - thổi ngạt (nếu biết): Thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) ngay lập tức để duy trì tuần hoàn máu và oxy đến não.
    • Ép tim:
      • Đặt người bệnh nằm ngửa trên mặt phẳng cứng.
      • Quỳ bên cạnh nạn nhân.
      • Xác định vị trí 1/3 dưới xương ức.
      • Đặt chồng hai bàn tay lên nhau, bàn tay phải trên mu bàn tay trái.
      • Ấn mạnh, dứt khoát xuống lồng ngực sao cho lồng ngực xẹp xuống khoảng 5-6 cm.
      • Thực hiện liên tục với tốc độ 100-120 lần/phút.
    • Thổi ngạt:
      • Kiểm tra và làm sạch đường thở của nạn nhân.
      • Dùng tay bịt mũi nạn nhân, hít một hơi sâu.
      • Áp miệng của bạn vào miệng nạn nhân và thổi mạnh, quan sát lồng ngực nạn nhân phồng lên.
      • Thực hiện 2 lần thổi ngạt sau mỗi 30 lần ép tim.

Lưu ý: Nếu bạn không được đào tạo về CPR, hãy tập trung vào việc ép tim liên tục cho đến khi có sự hỗ trợ của nhân viên y tế. Theo AHA (American Heart Association), ép tim liên tục quan trọng hơn việc thổi ngạt trong những phút đầu tiên của ngừng tuần hoàn (ahajournals.org).

3. Đột Quỵ

• Triệu chứng: Các triệu chứng của đột quỵ thường xuất hiện đột ngột và có thể bao gồm:
  • Tê hoặc yếu một bên mặt, tay hoặc chân.
  • Khó nói, nói ngọng hoặc không hiểu lời nói.
  • Mất thị lực đột ngột ở một hoặc cả hai mắt.
  • Chóng mặt, mất thăng bằng, khó phối hợp động tác.
  • Đau đầu dữ dội, đột ngột, không rõ nguyên nhân.
  • Buồn nôn hoặc nôn.
  • Lú lẫn, mất ý thức.
• Xử trí:
  • Gọi cấp cứu 115: Thời gian là yếu tố then chốt trong điều trị đột quỵ. Gọi cấp cứu ngay lập tức để được vận chuyển đến bệnh viện có khả năng điều trị đột quỵ sớm nhất có thể.
  • Đưa người bệnh đến bệnh viện hoặc phòng cấp cứu gần nhất: Nếu không gọi được cấp cứu, nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.

Nguyên tắc "Thời gian là não": Càng trì hoãn việc điều trị đột quỵ, càng có nhiều tế bào não bị tổn thương vĩnh viễn. "Giờ vàng" để can thiệp hiệu quả nhất là trong vòng 3-4.5 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng (kcb.vn).

4. Khó Thở

• Triệu chứng:
  • Khó thở dữ dội, cảm giác hụt hơi, không đủ không khí.
  • Thở nhanh, nông.
  • Vã mồ hôi.
  • Có thể có tím tái ở môi và đầu ngón tay, ngón chân.
  • Có thể có tiếng rít khi thở.
• Xử trí:
  • Gọi người cấp cứu: Thông báo tình trạng khó thở để có sự hỗ trợ kịp thời.
  • Gọi cấp cứu 115: Cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng bệnh nhân.
  • Cho người bệnh nằm đầu cao: Tư thế này giúp giảm áp lực lên lồng ngực và cải thiện khả năng hô hấp.
  • Cho thở oxy (nếu có): Nếu có bình oxy tại nhà, hãy cho người bệnh thở oxy qua mặt nạ hoặc ống thông mũi.

5. Đau Đột Ngột Chân Hoặc Tay

• Triệu chứng:
  • Đau dữ dội, đột ngột ở chân hoặc tay.
  • Chân hoặc tay lạnh, nhợt nhạt hơn so với bên đối diện.
  • Mất mạch ở chân hoặc tay bị đau.
  • Có thể có tê bì hoặc yếu cơ ở chân hoặc tay bị đau.
• Nghi ngờ:
  • Đây có thể là biểu hiện của tắc động mạch cấp tính, một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến hoại tử chi nếu không được điều trị kịp thời.
• Xử trí:
  • Đưa người bệnh đi cấp cứu ngay lập tức: Cần đưa người bệnh đến bệnh viện có khả năng phẫu thuật cấp cứu để lấy cục máu đông và tái thông mạch máu.

Lưu ý: Tắc động mạch chi cấp tính là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa. Việc chẩn đoán và điều trị sớm có vai trò quyết định trong việc cứu sống chi thể (timmachhoc.com).