Phân biệt đau thắt ngực ổn định và không ổn định

Đau thắt ngực ổn định và không ổn định đều là các biểu hiện của bệnh mạch vành. Việc phân biệt hai tình trạng này rất quan trọng để có hướng xử trí phù hợp, giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng tim mạch.

Đau thắt ngực ổn định

• Nguyên nhân: Đau thắt ngực ổn định là hậu quả của sự hẹp cố định động mạch vành, thường là do mảng xơ vữa mạch vành ổn định. Mảng xơ vữa này làm lòng mạch bị thu hẹp một cách từ từ.
• Cơ chế: Khi động mạch vành bị hẹp, lưu lượng máu nuôi cơ tim bị giảm đi, đặc biệt là khi cơ tim cần nhiều oxy hơn như khi người bệnh hoạt động gắng sức hoặc bị stress tâm lý. Tình trạng thiếu máu cục bộ cơ tim gây ra triệu chứng đau ngực.
• Triệu chứng:
  • Đau ngực thường xuất hiện khi gắng sức (ví dụ: leo cầu thang, chạy bộ, làm việc nặng) hoặc khi bị căng thẳng, xúc động mạnh.
  • Đau thường có cảm giác như bị đè ép, thắt chặt ở ngực, có thể lan lên vai trái, cánh tay trái, cổ hoặc hàm.
  • Cơn đau thường kéo dài vài phút và giảm đi khi người bệnh nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giãn mạch vành (ví dụ: nitroglycerin).
• Chẩn đoán: Dựa vào tiền sử bệnh, thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm như điện tâm đồ (ECG), nghiệm pháp gắng sức, chụp động mạch vành (tham khảo: acc.org).

Đau thắt ngực không ổn định

• Nguyên nhân: Đau thắt ngực không ổn định xuất hiện do sự giảm đột ngột của dòng máu mạch vành nuôi cơ tim. Nguyên nhân thường gặp nhất là do nứt vỡ mảng xơ vữa, dẫn đến hình thành cục máu đông gây bít tắc đột ngột một phần hoặc toàn bộ lòng mạch.
• Cơ chế: Sự tắc nghẽn đột ngột làm giảm đáng kể hoặc ngừng hoàn toàn lưu lượng máu đến một vùng cơ tim, gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ nghiêm trọng.
• Triệu chứng:
  • Đau ngực có thể xuất hiện ngay cả khi người bệnh nghỉ ngơi, đang ngủ, hoặc sinh hoạt bình thường.
  • Đau thường dữ dội hơn, kéo dài hơn so với đau thắt ngực ổn định (có thể kéo dài trên 20 phút).
  • Các cơn đau có xu hướng xuất hiện ngày càng nhiều, với cường độ đau tăng dần.
  • Có thể kèm theo các triệu chứng như khó thở, vã mồ hôi, buồn nôn, chóng mặt.
• Nguy hiểm: Đau thắt ngực không ổn định là một tình trạng cấp cứu tim mạch. Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim (tế bào cơ tim bị chết do thiếu máu) và đe dọa nghiêm trọng tính mạng người bệnh (tham khảo: ahajournals.org).
• Chẩn đoán: Điện tâm đồ (ECG) có thể thấy sự thay đổi, men tim (Troponin) có thể tăng. Chụp động mạch vành thường được thực hiện để xác định vị trí và mức độ tắc nghẽn (tham khảo: escardio.org).

Tóm lại: Đau thắt ngực không ổn định là một tình trạng nguy hiểm hơn nhiều so với đau thắt ngực ổn định và cần được cấp cứu kịp thời.