Đột Quỵ Thiếu Máu Não: Hiểu Biết Để Phòng Ngừa và Bảo Vệ Sức Khỏe
Mục Lục
- Đột Quỵ Thiếu Máu Não Là Gì?
- Nguyên Nhân và Yếu Tố Nguy Cơ
- Dấu Hiệu Nhận Biết Đột Quỵ Thiếu Máu Não
- Xử Trí Khi Gặp Đột Quỵ Thiếu Máu Não
- Phòng Ngừa Đột Quỵ Thiếu Máu Não Như Thế Nào?
- Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ: Bước Đi Quan Trọng
Đột Quỵ Thiếu Máu Não Là Gì?
Đột quỵ thiếu máu não, hay còn gọi là nhồi máu não, là tình trạng xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn do động mạch bị tắc nghẽn bởi cục máu đông hoặc hẹp lại. Điều này khiến các tế bào não không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến tổn thương hoặc chết đi chỉ trong vài phút. Theo thống kê từ Bộ Y tế Việt Nam, đột quỵ thiếu máu não chiếm khoảng 2/3 tổng số ca đột quỵ, và mỗi năm có khoảng 200.000 người Việt Nam bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này.
Hậu quả của đột quỵ có thể rất nghiêm trọng, từ liệt nửa người, mất khả năng nói, cho đến tử vong. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và xử trí kịp thời, nhiều người có thể giảm thiểu tổn thương và phục hồi tốt hơn.
Nguyên Nhân và Yếu Tố Nguy Cơ
Nguyên nhân chính của đột quỵ thiếu máu não thường liên quan đến huyết khối (cục máu đông) làm tắc nghẽn động mạch não hoặc các động mạch lớn dẫn máu lên não. Ngoài ra, hẹp động mạch do xơ vữa cũng là một nguyên nhân phổ biến.
Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Bệnh lý nền: Tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, và các bệnh tim mạch như rung nhĩ.
- Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, ít vận động, và chế độ ăn nhiều dầu mỡ.
- Yếu tố không thể thay đổi: Tuổi tác (nguy cơ tăng cao sau 55 tuổi), tiền sử gia đình có người bị đột quỵ.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể giảm tới 80% nguy cơ bị đột quỵ. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc thay đổi lối sống và theo dõi sức khỏe thường xuyên.
Dấu Hiệu Nhận Biết Đột Quỵ Thiếu Máu Não
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ là yếu tố sống còn để cứu sống bệnh nhân. Hãy nhớ nguyên tắc FAST:
- F (Face - Mặt): Mặt méo, miệng lệch sang một bên khi cười hoặc nói.
- A (Arm - Tay): Yếu hoặc không thể nâng một hoặc cả hai tay.
- S (Speech - Lời nói): Nói khó, nói ngọng, hoặc không thể nói.
- T (Time - Thời gian): Thời gian là vàng, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức khi thấy các dấu hiệu trên.
Ngoài ra, một số triệu chứng khác có thể xuất hiện như đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, hoặc mờ mắt đột ngột. Đừng chủ quan, hãy hành động ngay!
Xử Trí Khi Gặp Đột Quỵ Thiếu Máu Não
Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc xử trí đột quỵ. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ, hãy:
- Gọi ngay cấp cứu (số 115 tại Việt Nam) hoặc đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất.
- Ghi nhớ thời điểm khởi phát triệu chứng để báo cho bác sĩ, vì một số phương pháp điều trị chỉ hiệu quả trong vài giờ đầu.
- Không tự ý cho bệnh nhân ăn, uống hoặc dùng thuốc khi chưa có chỉ định y tế.
Tại bệnh viện, các bác sĩ sẽ sử dụng các phương pháp như chụp CT hoặc MRI để xác định loại đột quỵ, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp. Các biện pháp có thể bao gồm thuốc tiêu huyết khối hoặc can thiệp lấy cục máu đông nếu cần thiết.
Phòng Ngừa Đột Quỵ Thiếu Máu Não Như Thế Nào?
Phòng ngừa đột quỵ không khó nếu chúng ta duy trì lối sống lành mạnh và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Dưới đây là một số gợi ý:
- Ăn uống khoa học: Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường, muối; tăng cường rau xanh, trái cây, và thực phẩm giàu omega-3 như cá.
- Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần với các hoạt động như đi bộ, đạp xe, hoặc yoga.
- Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia: Đây là hai yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ đáng kể.
- Kiểm soát bệnh lý nền: Theo dõi huyết áp, đường huyết, và mỡ máu thường xuyên; tuân thủ thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Theo khuyến cáo của WHO, những thay đổi nhỏ trong lối sống có thể mang lại tác động lớn trong việc giảm nguy cơ đột quỵ. Việc khám tim mạch định kỳ và siêu âm tim giúp phát hiện sớm các vấn đề về tim mạch - một trong những yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ.
Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ: Bước Đi Quan Trọng
Nhiều người chỉ phát hiện các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp hay đái tháo đường khi đã xảy ra biến cố đột quỵ. Do đó, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là vô cùng cần thiết để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Hãy dành thời gian mỗi năm để kiểm tra tổng quát, đặc biệt nếu bạn trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch. Các dịch vụ kiểm tra sức khỏe tim mạch như điện tâm đồ và Holter huyết áp có thể giúp đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe của bạn.
Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín để kiểm tra sức khỏe tim mạch, hãy đến với Phòng khám Tim mạch Siêu âm OCA do BS Phạm Xuân Hậu – chuyên khoa tim mạch và tim mạch can thiệp – phụ trách. Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, Bình Lợi Trung, TP.HCM. Số điện thoại liên hệ: 0938 237 460. Đừng chần chừ, hãy đặt lịch ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân!
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên y tế chuyên môn. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ đột quỵ, hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế để được hỗ trợ.