- Những điều cần biết về điều trị bệnh suy tim .
- Mắc bệnh suy tim từ những việc tưởng như “vô hại” .
Dấu hiệu nào giúp nhận biết bệnh suy tim ở người cao tuổi?
Suy tim ở người cao tuổi có thể là mạn tính , hoặc xuất hiện đột ngột thì gọi là suy tim cấp .
Đối với suy tim mạn tính , tình trạng khó thở có thể xảy ra khi gắng sức hoặc nằm . Biểu hiện thường thấy là : Người bệnh hay mệt mỏi , phù cẳng chân hoặc bàn chân , hồi hộp tim đập nhanh; giảm khả năng gắng sức; tăng cân do giữ nước .
Đối với suy tim ở người cao tuổi cấp , triệu chứng tương tự như bệnh suy tim mạn tính , tuy nhiên diễn biến đột ngột và tiến triển nặng nhanh; đột ngột khó thở , thở nhanh; hồi hộp , nhịp tim nhanh; đánh trống ngực , đau ngực nếu suy tim cấp do nhồi máu cơ tim .
Phòng và điều trị bệnh suy tim ở người cao tuổi
Nguyên nhân dẫn đến bệnh suy tim
Theo GS .TS Phạm Gia Khải – Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam , chuyên gia đầu ngành về tim mạch cho biết :“Suy tim là căn bệnh chính ở người già . Vì khi con người già đi , các cơ quan chức năng chuyển hóa không hoạt động , không tổng hợp được tốt dẫn đến dị hóa nhiều nên khó tránh khỏi các bệnh lão hóa của tuần hoàn” .Đặc biệt , khi già các tế bào não chết dần đi và không được phục hồi , thêm đó sức khỏe và cơ bắp lại kém , dẫn đến động mạch , tĩnh mạch và tim bị lão hóa . Trong đó , một trong các lão hóa hay gặp ở người già là động mạch vành , động mạch nuôi dưỡng cơ tim bị hẹp lại , dẫn đến cơ tim không co bóp được tốt , làm cho bệnh nhân gắng sức , khó thở , tức ngực khi vận động mạnh .
Những nguyên nhân dẫn đến suy tim ở người cao tuổi chủ yếu là do : Huyết áp cao không điều trị; Bệnh cơ tim thiếu máu; Nhồi máu cơ tim; Bệnh van tim (hẹp , hở van 2 lá , hẹp hở van động mạch chủ); Bệnh tim bẩm sinh không điều chỉnh bằng phẫu thuật (hẹp van động mạch phổi , còn ống động mạch…); Viêm cơ tim; Cường giáp không điều trị; Suy thận mạn tính; Loạn nhịp tim kéo dài…
Ngoài những bệnh của quả tim kể trên , một số bệnh của mạch máu chủ yếu là của động mạch , cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến suy tim . Đặc biệt , cao huyết áp không điều trị , một số bệnh của mạch máu có thể là những nguyên nhân dẫn đến suy tim .
Cuối cùng , một số bệnh toàn thân cũng là nguyên nhân dẫn đến suy tim , điển hình là suy tim do tuyến giáp hoạt động thái quá (nhiễm độc giáp) hoặc kém quá (suy giáp) , suy tim do thiếu máu . Một số nhiễm độc hoặc suy dinh dưỡng , rối loạn điện giải , xơ vữa mạch , bệnh huyết khối , rối loạn mỡ máu , rối loạn nhịp tim đôi khi là nguyên nhân dẫn đến suy tim .
Còn lại , khoản 40% không thể tìm được một nguyên nhân cụ thể cho việc gây suy tim .
Chẩn đoán và điều trị bệnh suy tim ở người cao tuổi
Cũng theo GS Phạm Gia Khải : “Thông thường , bệnh nhân suy tim tìm đến thầy thuốc khi họ bị khó thở khi gắng sức . Đây là dấu hiệu đầu tiên của bệnh . Nhưng để chắc chắn , bệnh nhân cần được thăm khám cụ thể . Trước hết là khám lâm sàng , sau đó sẽ triển khai làm các nghiệm hóa , sinh máu . Tiếp đến là tiến hành điện tâm đồ , siêu âm tim . Trải qua tất cả các bước này mới có thể kết luận chuẩn xác là người bệnh có suy tim hay không?” .
Sau khi có kết luận , nếu bệnh nhân bị suy tim cũng có thể biết ngay được bệnh nhân bị suy tim ở mức độ nào . Trường hợp suy tim cấp độ 1 (tức là bệnh nhân gắng sức nhưng không sao); Suy tim cấp độ 2 (bệnh nhân gắng sức thì bị khó thở) . Chẳng hạn như người bệnh đi bộ khoảng 2 đến 3 dãy nhà , mỗi dãy nhà khoảng 50m , đi nhanh , bệnh nhân thấy tức ngực khó thở . Hoặc khi làm việc gắng sức , quá sức cảm thấy khó thở .
Suy tim cấp độ 3 là khi bệnh nhân làm việc nhẹ nhưng đã cảm thấy khó thở . Đơn giản như người bệnh chỉ cần bê 1 chậu nước , nhưng đã gây cảm giác khó thở . Còn suy tim cấp độ 4 là khi người bệnh chỉ ngồi , không làm việc gì khác nhưng vẫn cứ thở hồng hộc .
Thông thường nếu phát hiện suy tim ở cấp độ 1 , việc tiến hành phòng tránh bệnh sẽ rất tốt . Còn trường hợp đã suy tim ở độ 2 là cần phải chú ý để điều trị bệnh . Trong điều trị suy tim , cần điều trị triệu chứng chung và điều trị nguyên nhân . Trong những trường hợp tiếp nhận cấp cứu , cần phải xử lý nhanh các triệu trứng suy tim trước bằng các thuốc trợ tim , lợi tiểu…
Việc điều trị nguyên nhân cũng góp phần khá tích cực làm giảm suy tim nhanh . Các nguyên nhân chủ yếu điều trị được là rối loạn chức năng thất trái do thiếu máu cục bộ , nhiễm độc giáp , suy giáp , các tổn thương van tim , các rối loạn nhịp , viêm cơ tim cấp , phì đại thất trái do tăng huyết áp…
Ngoài ra , chế độ ăn uống , sinh hoạt và tập luyện thể dục cũng góp phần quan trọng trong điều trị bệnh . Bệnh nhân cần hạn chế ăn mặn và uống ít nước tránh việc phù và giữ nước .
Phòng và điều trị bệnh suy tim ở người cao tuổi 2
Người mắc bệnh suy tim cũng không nên ăn nhiều trong một bữa , mà cần chia nhỏ bữa ăn sẽ tốt hơn . Những người suy tim nặng hạn chế hoạt động thể lực , nghỉ ngơi tại giường nếu cần thiết . Sau đó hoạt động trở lại từ từ có sự theo dõi sát của bác sĩ .
Hiện nay , trên thế giới còn điều trị bằng phương pháp ghép tim cho bệnh nhân suy tim nặng . Tuy nhiên , việc ghép tim chỉ được thực hiện ở một số trung tâm lớn trên toàn thế giới , tỷ lệ thành công cũng cao . Tuy nhiên do giá thành lớn , mà người hiến tim cũng khá hạn chế nên số lượng người bệnh được phẫu thuật ghép tim là khá hiếm .
GS .TS Phạm Gia Khải khuyên , để có cuộc sống cân bằng và phòng tránh tốt bệnh tật thì mỗi chúng ta nên sống một cách khoa học . Mỗi người cần phải biết phòng bệnh hợp lý , giải trí hợp lý , biết thể dục và làm việc hợp lý , hòa mình vào thiên nhiên thì cuộc sống mới ý nghĩa và chất lượng hơn .
Những điều cần chú ý đối với người bệnh suy tim
- Không hút thuốc lá , thuốc lào
- Kiểm tra cân nặng hàng ngày
- Chế độ ăn hạn chế muối
- Hạn chế mỡ động vật , nội tạng động vật và cholesterol
- Hạn chế rượu và dịch : Người bệnh suy tim không nên uống rượu . Rượu có thể tương tác với các thuốc điều trị suy tim , giảm khả năng co bóp của cơ tim , gây rối loạn nhịp tim .
- Hoạt động ở mức độ trung bình giữ cân nặng hợp lý , giảm nhu cầu của cơ tim . Trước khi tập luyện nên hỏi ý kiến bác sĩ điều trị về chế độ tập luyện và các chương trình phục hồi chức năng tim mạch .
