Suy tuyến yên

Suy tuyến yên là gì?

Suy tuyến yên là tình trạng tuyến yên giảm hoạt động và không còn sản xuất đủ lượng hormone cần thiết . Suy tuyến yên là một tình trạng ít gặp .

Triệu chứng lâm sàng suy tuyến yên phụ thuộc vào nguyên nhân cũng như dòng hormone và mức độ thiếu hụt hormone . Người bệnh có thể không có triệu chứng , hoặc có triệu chứng do thiếu hụt hormone , do chèn ép của khối u , hoặc những triệu chứng không đặc hiệu .

Các triệu chứng của suy tuyến yên

Các triệu chứng lâm sàng của suy tuyến yên vô cùng đa dạng , do tuyến yên là nơi tham ra vào quá trình sinh tổng hợp rộng rãi cái hormone , nên tùy thuộc và mẫu hormone bị thiếu hụt và mức độ thiếu hụt nặng hay nhẹ sẽ có các tình trạng bệnh lý khác nhau .

Tùy nguyên nhân , suy tuyến yên có thể tiến triển dần ví như không được điều trị , đôi khi các triệu chứng cũng xảy ra đột ngột . Đôi khi triệu chứng không rõ rệt và đặc hiệu dễ nhầm lẫn sở hữu các bệnh khác như bệnh rối loàn tâm thần , thiếu máu kéo dài không rõ căn nguyên…

- Bệnh nhân có mô tả mệt mỏi , hạ đường huyết đói . Thường có hạ natri máu nhưng ít có tăng kali máu vì sản xuất aldosteron không bị ảnh hưởng . FT4 rẻ và TSH không tăng . Nồng độ các hormone sinh dục rẻ hoặc ở dừng thấp , các hormon hướng sinh dục cũng tương tự , prolactin máu nâng cao ở các bệnh nhân u tiết prolactin , to đầu chi .

- Thiếu hụt hormon kích thích tuyến giáp (TSH) gây suy giáp với các thể hiện như mệt mỏi , yếu , nâng cao cân và nâng cao lipid máu , sợ lạnh , táo bón , khàn giọng , giảm cảm giác ngon miệng , phù nề mi mắt , môi , da vàng sáp , mất các nếp nhăn . .

- Thiếu máu .

- Giảm ham muốn tình dục . Ở trẻ nhỏ thì trình bày chậm hoặc không phát triển thể lực . Thiếu niên diễn tả không dậy thì . Ở người lớn , phụ nữ kinh nguyệt không đều , mất kinh , rụng lông , vô sinh , đàn ông rối loạn cương dương , giảm say mê muốn . Thiếu hụt các hormon hướng sinh dục (LH và FSH) gây suy sinh dục và vô sinh .

- Mất sữa hoặc không tiết sữa ở phụ nữ sau sinh và cho con bú do giảm hormone PRL

- Rụng lông hoặc chậm mọc râu , ria ở nam giới .

- Trẻ em chậm phát triển chiều cao do thiếu TSH .

- Hay bị chóng mặt , tụt huyết áp , nhịp tim chậm , truỵ mạch , thậm chí nặng có thể bị sốc , hôn mê và tử vong .

Nguyên nhân gây ra bệnh suy tuyến yên

Nhiều nguyên nhân gây suy tuyến yên bao gồm :

- Nhiễm trùng : giang mai , lao , nấm , viêm não , màng não;

- Viêm động mạch thái dương , phình động mạch cảnh , chấn thương sọ não .

- Phẫu thuật vùng tuyến yên .

- Hoại tử tuyến yên sau sinh : do rối loạn tuần hoàn và chảy máu nhiều , co thắt động mạch , tắc nghẽn mạch máu tuyến yên dẫn đến hoại tử thuỳ trước tuyến yên;

- Nhồi máu tuyến yên ở những bệnh nhân tiểu đường bị thoái hoá mạch máu .

Những yếu tố nguy cơ suy tuyến yên bao gồm :

- Có tiền sử mất máu sản khoa;

- Tiền sử chấn thương vùng nền sọ;

- Xạ trị vùng dưới đồi tuyến yên hoặc sau lúc giải phẫu u tuyến yên;

- U tuyến yên hoặc các khối u não khác chèn ép vùng dưới đồi;

- Nhiễm trùng hệ tâm thần trung ương;

- Chấn thương , xuất huyết tuyến yên;

Điều trị suy tuyến yên :

Điều trị nguyên nhân (nếu có thể) .

Nếu thiếu hụt hormone vẫn tồn tại sau lúc điều trị nguyên nhân , cần bổ sung hormone . Các thuốc này được coi là "thay thế" hơn là điều trị . Điều trị thường là suốt đời .

Hormone thay thế có thể bao gồm :

- Corticosteroid : thường tiêu dùng là hydrocortisone hoặc prednisone , thay thế các hormon tuyến thượng thận bị thiếu hụt do giảm adrenocorticotropic (ACTH) .

- Levothyroxine (Levothyrox , berthyrox…) . Thuốc này thay thế cho sự thiếu hụt hormone tuyến giáp gây ra bởi giảm cung ứng TSH từ tuyến yên .

- Hormone sinh dục bao gồm testosterone ở nam giới và estrogen hoặc kết hợp estrogen và progesterone ở phụ nữ . Testosterone được dùng qua da sở hữu miếng dán hoặc gel hoặc tiêm . Thay thế hormone nữ có thể được dùng dạng viên hoặc miếng dán .

- Desmopressin (DDAVP) . Hormone này thay thế ADH làm nâng cao tái hấp thụ nước và cô đặc nước tiểu . Desmopressin được dùng dạng thuốc gạnh mũi hoặc thuốc viên uống hoặc tiêm .

- Hormone nâng cao trưởng . Còn được gọi là somatropin , hormone lớn mạnh được dùng qua đường tiêm dưới da . Nó thúc đẩy lớn mạnh chiều cao ở trẻ em . Người to thiếu hụt hormone tăng trưởng cũng có thể hưởng lợi từ thay thế hormone nâng cao trưởng , nhưng sẽ không tăng trưởng chiều cao .

- Nếu vô sinh , chế phẩm có đựng LH và FSH , còn được gọi là gonadotropins , có thể được tiêm để kích thích rụng trứng ở phụ nữ và cung cấp tinh trùng ở nam giới .

Khi bị suy tuyến yên , cần lưu ý các điều sau đây :

- Xây dựng lối sống lành mạnh , thường xuyên tập thể dục và tránh bia rượu , thuôc lá .

- Tăng cường bổ sung các thực phẩm bồi bổ cho sức khỏe .

- Bổ sung vitamin C , B và các nguyên tố vi lượng .

- Uống thuốc theo liều lượng được chỉ định; không được tự ý ngưng dùng thuốc;

- Khám bác sĩ thường xuyên theo hẹn để theo dõi và điều chỉnh liều thuốc hormone;

- Liên hệ bác sĩ nếu như bạn xuất hiện sốt , buồn nôn , nôn mửa .

Những điều cần nhớ về suy tuyến yên

Tuyến yên được điều hòa hoạt động bởi vùng dưới đồi .

Khi có các dấu hiệu thất thường như dễ mệt mỏi , sút cân , chán ăn , sợ lạnh táo bón ,… hãy đến gặp bác sĩ của bạn để được tư vấn .