Nữ giới và Bệnh Động Mạch Vành: Những Điều Cần Biết
Quan niệm sai lầm
Có một quan niệm phổ biến rằng 'Bệnh động mạch vành là bệnh của đàn ông'. Tuy nhiên, đây là một quan niệm sai lầm. Sự thật là nữ giới hoàn toàn có thể mắc bệnh động mạch vành.
Thực trạng
Tại các quốc gia có nền y học phát triển như Hoa Kỳ, bệnh động mạch vành là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế ở phụ nữ. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về bệnh tim mạch ở phụ nữ.
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mỗi năm có hàng trăm nghìn phụ nữ tử vong vì bệnh tim mạch, và bệnh động mạch vành là một trong những nguyên nhân chính.
Nguy cơ gia tăng sau mãn kinh
Sau khi mãn kinh, nguy cơ mắc bệnh động mạch vành ở nữ giới tăng lên đáng kể:
- Ở tuổi 50: Phụ nữ đối mặt với sự gia tăng 46% nguy cơ mắc bệnh mạch vành và 31% nguy cơ tử vong do bệnh này.
- Đến tuổi 75: Nguy cơ mắc bệnh ở nữ giới gần như tương đương với nam giới.
Sự thay đổi гормон trong thời kỳ mãn kinh có thể ảnh hưởng đến các yếu tố nguy cơ tim mạch, làm tăng khả năng phát triển bệnh động mạch vành.
Các yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ tim mạch gia tăng sau độ tuổi mãn kinh bao gồm:
- Tăng huyết áp: Huyết áp cao gây áp lực lên thành động mạch, làm tổn thương và tạo điều kiện cho mảng bám hình thành.
- Rối loạn lipid máu: Mức cholesterol cao, đặc biệt là LDL-cholesterol ('cholesterol xấu'), có thể tích tụ trong thành động mạch và gây xơ vữa động mạch.
- Đái tháo đường: Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, vì nó ảnh hưởng đến khả năng của cơ thể trong việc sử dụng insulin và glucose.
- Béo phì: Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm cả bệnh động mạch vành.
- Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, vì nó ảnh hưởng đến huyết áp, cholesterol và cân nặng.
Ngoài ra, các yếu tố như hút thuốc, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm, và căng thẳng cũng có thể làm tăng nguy cơ.
Triệu chứng ở phụ nữ
Đặc điểm cần lưu ý là triệu chứng bệnh mạch vành cấp ở phụ nữ thường mơ hồ, gây khó khăn trong chẩn đoán:
- Không đau ngực điển hình: Gần 40% phụ nữ không có triệu chứng đau ngực, triệu chứng thường gặp ở nam giới.
- Các triệu chứng khác: Thay vào đó, phụ nữ có thể trải qua các cơn đau ở cổ, vai, vùng dạ dày, nhịp thở gấp, nôn mửa, đổ mồ hôi, hoa mắt chóng mặt hoặc mệt mỏi. Những triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
- Đột tử: Đáng lo ngại là 2/3 trường hợp bệnh mạch vành ở phụ nữ chết đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước.
Do đó, việc nhận biết các triệu chứng không điển hình và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời là rất quan trọng.
Tính chịu đựng của phụ nữ Á Đông
Một đặc tính truyền thống của phụ nữ Á Đông là tính chịu đựng, chịu thương, chịu khó, luôn hết mình lo cho chồng, cho con, cho gia đình hơn là cho chính bản thân mình. Điều này dẫn đến việc phát hiện bệnh thường muộn, khi bệnh đã trở nặng.
Nhiều phụ nữ khi phát hiện các bệnh lý nguy cơ tim mạch thường không điều trị sớm, hoặc thậm chí ngay cả khi lên cơn đau, vẫn có khuynh hướng lưỡng lự, do dự, chần chừ không đi cấp cứu sớm.
Cảnh báo
Chính vì vậy, Đại hội Tim Mạch toàn quốc năm 2010 đã tập trung cảnh báo về nguy cơ bệnh tim mạch ở phụ nữ, một vấn đề đã được thế giới đặc biệt chú ý trong nhiều năm qua.
Việc nâng cao nhận thức về bệnh tim mạch ở phụ nữ, khuyến khích lối sống lành mạnh, và đảm bảo tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu gánh nặng của bệnh động mạch vành ở phụ nữ.