Phòng ngừa bệnh động mạch vành

Để ngăn ngừa bệnh động mạch vành, điều quan trọng là phải đánh giá mức độ nguy cơ của bạn, với sự hỗ trợ của bác sĩ. Việc này giúp xác định bạn thuộc nhóm nguy cơ thấp hay cao, từ đó có những biện pháp can thiệp phù hợp.

Đánh giá nguy cơ

Tự đánh giá

Bạn có thể tự trả lời một số câu hỏi để sơ bộ đánh giá nguy cơ của mình:

• Bạn có hút thuốc không?
• Bạn có thừa cân không?
• Bạn có uống quá nhiều rượu không?
• Có ai trong gia đình bạn (cha, mẹ, anh, chị, em ruột) mắc bệnh tim mạch hoặc tăng huyết áp không?

Đánh giá y tế

Để đánh giá đầy đủ và chính xác hơn, bạn cần đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ thực hiện:

• Đo huyết áp: Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ quan trọng của bệnh tim mạch.
• Xét nghiệm máu:
  • Cholesterol và Triglyceride: Đánh giá mức độ mỡ trong máu, giúp phát hiện rối loạn lipid máu.
  • Đường trong máu: Phát hiện bệnh tiểu đường, một yếu tố nguy cơ lớn của bệnh tim mạch.
• Khai thác tiền sử bệnh: Hỏi về tiền sử bệnh của bản thân và gia đình.
• Thăm khám lâm sàng: Kiểm tra các dấu hiệu bất thường.
• Điện tâm đồ (ECG): Ghi lại hoạt động điện của tim, giúp phát hiện các vấn đề về nhịp tim hoặc tổn thương tim.
• Các xét nghiệm chuyên biệt khác (nếu cần): Ví dụ, siêu âm tim để đánh giá cấu trúc và chức năng tim.

Bằng cách kết hợp các thông tin thu thập được, bác sĩ sẽ giúp bạn xác định được tổng nguy cơ mắc bệnh tim mạch của bạn. Các yếu tố này có thể được đưa vào các công cụ tính điểm nguy cơ tim mạch, như thang điểm Framingham hoặc SCORE (Systematic Coronary Risk Evaluation) để ước tính nguy cơ mắc bệnh tim mạch trong tương lai (Nguồn: https://www.escardio.org/).

Điều chỉnh các yếu tố nguy cơ

Khi các thông số về nguy cơ đã được thu thập và đánh giá, một chương trình điều trị hướng tới việc điều chỉnh các yếu tố nguy cơ có thể được bắt đầu.

Nếu bạn là người không có yếu tố nguy cơ và không mắc bệnh tim mạch, những lời khuyên đơn giản dưới đây sẽ luôn hữu ích:

Chế độ ăn uống lành mạnh

• Ít mỡ bão hòa và cholesterol: Hạn chế ăn thịt đỏ, đồ chiên xào, thực phẩm chế biến sẵn.
• Nhiều rau, quả, cá: Tăng cường ăn rau xanh, trái cây tươi, cá béo (như cá hồi, cá thu) giàu omega-3 (Nguồn: https://www.ahajournals.org/).

Giảm cân nếu thừa cân

Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Hãy giảm cân từ từ và bền vững bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục.

Hạn chế muối

Đa số chúng ta ăn nhiều muối hơn lượng cơ thể cần. Nhiều thức ăn tự nhiên đã chứa muối hoặc muối đã được thêm vào trong quá trình chế biến. Đơn giản nhất, bạn hãy hạn chế cho muối vào thức ăn khi nấu nướng và tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối.

Tập thể dục đều đặn

Tập luyện đều đặn có lợi cho tất cả mọi người. Bạn hãy chọn một phương pháp phù hợp với sở thích, thời gian và khả năng của bạn. Luyện tập đều đặn, mỗi ngày ít nhất 30-45 phút. Các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe đều rất tốt cho tim mạch (Nguồn: https://www.acc.org/).

Ngừng hút thuốc

Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất của bệnh tim mạch. Hãy bỏ thuốc lá ngay lập tức để bảo vệ trái tim của bạn.

Uống rượu vừa phải

Nếu bạn uống rượu, hãy uống có chừng mực. Uống quá nhiều rượu có thể gây hại cho tim mạch.

Giảm căng thẳng

Học cách làm giảm căng thẳng, tránh phản ứng thái quá với các tình huống gây stress. Stress có thể làm tăng huyết áp và nhịp tim, gây hại cho tim mạch. Các phương pháp như thiền, yoga, hoặc đơn giản là dành thời gian thư giãn có thể giúp giảm căng thẳng.

Khám bệnh định kỳ

Đi khám bệnh định kỳ để đánh giá mức độ nguy cơ của bạn. Một hồ sơ hoàn toàn trong sạch về sức khoẻ tại một thời điểm nào đó không thể đảm bảo rằng bạn sẽ không mắc bệnh trong tương lai. Việc tầm soát và phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ giúp bạn có thể can thiệp kịp thời.

Điều trị khi có yếu tố nguy cơ cao

Trong trường hợp bạn đã được xác định tăng huyết áp hoặc có lượng cholesterol trong máu cao? Thời gian bắt đầu và việc lựa chọn phác đồ điều trị hãy để bác sĩ quyết định, tất nhiên phải có sự đồng ý của bạn. Nhìn chung, khi bị tăng huyết áp, tăng lượng cholesterol trong máu hoặc có nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp, bạn cần được điều trị bằng thuốc. Tất nhiên, bạn hoàn toàn có thể khởi đầu bằng thực hiện chế độ ăn kiêng, tập luyện thể lực và điều chỉnh các thói quen có hại.

Lưu ý quan trọng: Việc điều trị bằng thuốc luôn cần có sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ. Không tự ý sử dụng thuốc hoặc thay đổi liều lượng thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

Sau cùng, xin chúc bạn sức khoẻ và thành công!