Van tim và bệnh van tim

1. Van tim là gì?

Để hiểu về bệnh van tim, trước tiên chúng ta cần biết về cấu trúc và chức năng của van tim.

• Cấu trúc tim: Quả tim khỏe mạnh có 4 buồng chính:
  • Hai tâm nhĩ nằm ở phía trên.
  • Hai tâm thất nằm ở phía dưới.
• Van tim: Là các cấu trúc nằm giữa các buồng tim, đóng vai trò như những chiếc 'cửa một chiều', đảm bảo máu chỉ lưu thông theo một hướng nhất định, từ buồng tim này sang buồng tim khác.
• Các loại van tim: Có tổng cộng 4 van tim chính:
  • Van hai lá (van nhĩ thất trái): Nằm giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái, cho phép máu chảy từ nhĩ trái xuống thất trái.
  • Van động mạch chủ: Nằm giữa tâm thất trái và động mạch chủ, điều khiển dòng máu từ thất trái vào động mạch chủ (động mạch lớn nhất của cơ thể, mang máu đi nuôi toàn bộ cơ thể).
  • Van ba lá (van nhĩ thất phải): Nằm giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải, cho phép máu chảy từ nhĩ phải xuống thất phải.
  • Van động mạch phổi: Nằm giữa tâm thất phải và động mạch phổi, dẫn máu từ thất phải lên phổi để trao đổi oxy.
• Chức năng của van tim: Các van tim phối hợp nhịp nhàng để đảm bảo máu lưu thông một cách trơn tru và hiệu quả qua tim, theo một chu trình sinh lý nhất định. Nếu không có các van này, máu sẽ bị trào ngược, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tim và sức khỏe tổng thể.

2. Bệnh van tim

Bệnh van tim xảy ra khi một hoặc nhiều van tim không hoạt động bình thường. Điều này có thể do van bị hẹp (khó mở) hoặc hở (đóng không kín), hoặc kết hợp cả hai.

• Cấu trúc van tim bình thường:
  • Các van tim khỏe mạnh có cấu trúc thanh mảnh, mềm mại, được tạo thành từ các lá van mỏng.
  • Các lá van được cố định bởi các dây chằng và cột cơ, giúp van đóng mở đúng cách.
• Nguyên nhân gây bệnh van tim:
  • Tổn thương van tim: Các lá van bị dày lên, xơ cứng, dính vào nhau hoặc bị vôi hóa (ví dụ trong bệnh van tim do thấp khớp).
  • Tổn thương dây chằng và cột cơ: Dây chằng bị sa xuống, đứt (ví dụ sau nhồi máu cơ tim).
• Các dạng bệnh van tim:
  • Hẹp van tim: Khi van tim bị hẹp, nó sẽ cản trở dòng máu lưu thông qua van, khiến tim phải làm việc gắng sức hơn để bơm máu.
  • Hở van tim: Khi van tim đóng không kín, một lượng máu sẽ bị trào ngược lại buồng tim phía trước, làm giảm hiệu quả bơm máu của tim.
• Vị trí tổn thương: Bệnh van tim có thể xảy ra ở bất kỳ van tim nào, và có thể là do bẩm sinh hoặc mắc phải trong cuộc sống.
• Hậu quả của bệnh van tim:
  • Các tổn thương van tim (hẹp hoặc hở van) đều gây ra rối loạn huyết động, tức là làm thay đổi dòng chảy của máu trong tim.
  • Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương van, bệnh van tim có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, thậm chí dẫn đến suy tim và các biến chứng nguy hiểm khác.
• Nguyên nhân thường gặp gây bệnh van tim:
  • Thấp tim: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh van tim ở Việt Nam. Thấp tim gây tổn thương van tim, dẫn đến van bị dày, dính, co kéo và vôi hóa. Tình trạng này thường gây ra hẹp van, hở van hoặc kết hợp cả hai, thường gặp nhất là van hai lá và van động mạch chủ. * Tham khảo thêm tại vnah.org.vn
  • Bệnh van tim bẩm sinh: Một số người sinh ra đã có van tim bị dị tật, ví dụ như sa van hai lá. * Tham khảo thêm tại medscape.com
  • Nhồi máu cơ tim: Nhồi máu cơ tim có thể gây đứt dây chằng cột cơ, dẫn đến hở van tim (thường gặp nhất là hở van hai lá). * Tham khảo thêm tại ahajournals.org
  • Các bệnh lý tim mạch khác: Suy tim, tăng huyết áp, bệnh cơ tim có thể gây giãn các buồng tim, làm ảnh hưởng đến chức năng của van tim. * Tham khảo thêm tại acc.org