Hở van hai lá và hẹp van hai lá: Sự khác biệt và nguyên nhân

Chào bạn, hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về hai bệnh lý van tim thường gặp là hở van hai lá và hẹp van hai lá. Mặc dù cùng liên quan đến van hai lá, nhưng đây là hai tình trạng bệnh lý hoàn toàn khác nhau, ảnh hưởng đến tim theo những cách khác nhau.

1. Hẹp van hai lá

Hẹp van hai lá là tình trạng van hai lá bị thu hẹp, làm giảm diện tích mở của van. Điều này xảy ra do:

• Dính dần các mép van.
• Xơ hóa và co rút bộ máy van và dưới van.

Hậu quả là máu khó lưu thông từ nhĩ trái xuống thất trái, gây ứ đọng máu ở nhĩ trái và phổi. Tình trạng này có thể dẫn đến các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, và phù phổi. (Tham khảo: https://www.heart.org/en/health-topics/heart-valve-problems-and-disease/heart-valve-problems-and-disease/what-is-mitral-stenosis)

2. Hở van hai lá

Ngược lại với hẹp van hai lá, hở van hai lá là tình trạng van hai lá đóng không kín trong thì tâm thu. Điều này có nghĩa là:

• Máu từ thất trái bị trào ngược trở lại nhĩ trái thay vì đi một chiều qua van động mạch chủ để nuôi cơ thể.

Hậu quả của hở van hai lá là:

• Tim trái phải làm việc nhiều hơn để bù đắp lượng máu bị trào ngược.
• Lâu ngày dẫn đến giãn thất trái và suy tim. (Tham khảo: https://www.heart.org/en/health-topics/heart-valve-problems-and-disease/heart-valve-problems-and-disease/what-is-mitral-valve-regurgitation)

3. Nguyên nhân gây hở van hai lá

Có rất nhiều nguyên nhân gây hở van hai lá, có thể chia thành các nhóm sau:

3.1. Bệnh lý lá van

• Di chứng thấp tim: Xơ hóa, dày, vôi hóa, co rút lá van là những di chứng của bệnh thấp tim có thể làm tổn thương van hai lá.
• Thoái hóa nhầy: Làm di động quá mức lá van, khiến van đóng không kín.
• Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn (VNTMNK): Gây thủng lá van, co rút lá van sau khi lành bệnh.
• Xẻ (nứt) van hai lá: Có thể đơn thuần hoặc phối hợp với các dị tật tim bẩm sinh khác (thông sàn nhĩ thất).
• Van hai lá có hai lỗ van: Một dị tật bẩm sinh hiếm gặp.
• Bệnh cơ tim phì đại: Van hai lá di động ra trước trong kỳ tâm thu, gây hở van.

3.2. Bệnh lý vòng van hai lá

• Giãn vòng van: Do giãn buồng thất trái trong bệnh cơ tim giãn, bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính, tăng huyết áp lâu ngày.
• Vôi hóa vòng van:
  • Thoái hóa ở người già, thúc đẩy bởi tăng huyết áp, đái tháo đường, suy thận.
  • Do bệnh tim do thấp, hội chứng Marfan, hội chứng Hurler.

3.3. Bệnh lý dây chằng

• Thoái hóa nhầy gây đứt dây chằng: Dây chằng bị yếu và đứt, làm lá van không được giữ đúng vị trí.
• Di chứng thấp tim: Dày, dính, vôi hóa dây chằng.

3.4. Bệnh lý cột cơ

• Nhồi máu cơ tim gây đứt cột cơ nhú: Gây hở van hai lá cấp tính, biểu hiện lâm sàng bằng triệu chứng suy tim nặng, có thể shock tim.
• Rối loạn hoạt động cơ nhú:
  • Thiếu máu cơ tim.
  • Bệnh lý thâm nhiễm cơ tim: amyloid, sarcoid.
  • Bẩm sinh: dị dạng, van hình dù…

Hi vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa hở van hai lá và hẹp van hai lá, cũng như các nguyên nhân gây bệnh hở van hai lá. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ bệnh lý van tim, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn kịp thời nhé! (Tham khảo thêm thông tin tại: https://www.vnah.org.vn/)