Bệnh Còn Ống Động Mạch (CÔĐM): Tổng Quan và Phương Pháp Điều Trị
1. Định Nghĩa và Tần Suất
Còn ống động mạch (CÔĐM) là một bệnh tim bẩm sinh khá thường gặp, chiếm khoảng 10% trong tổng số các bệnh tim bẩm sinh. Bệnh đặc biệt phổ biến ở nữ giới, với tỷ lệ nữ trên nam vào khoảng 3/1. Điều này có nghĩa là, cứ khoảng ba bệnh nhân nữ thì mới có một bệnh nhân nam mắc phải tình trạng này.
2. Tác Động của CÔĐM Lên Hệ Tuần Hoàn
Ống động mạch là một mạch máu tồn tại trong giai đoạn bào thai, kết nối động mạch phổi và động mạch chủ. Thông thường, ống này sẽ tự đóng lại sau khi em bé chào đời. Tuy nhiên, ở những trẻ bị CÔĐM, ống này vẫn mở, tạo ra một sự lưu thông bất thường giữa đại tuần hoàn (hệ thống tuần hoàn đưa máu từ tim đến các cơ quan) và tiểu tuần hoàn (hệ thống tuần hoàn đưa máu từ tim đến phổi).
Sự lưu thông bất thường này gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt huyết động. Máu từ động mạch chủ (nơi có áp lực cao) sẽ chảy sang động mạch phổi (nơi có áp lực thấp), làm tăng gánh nặng cho tim và phổi. Vì vậy, việc can thiệp để đóng ống động mạch là rất quan trọng và cần được thực hiện càng sớm càng tốt để tránh những biến chứng lâu dài.
3. Chẩn Đoán CÔĐM
Một trong những dấu hiệu điển hình giúp bác sĩ chẩn đoán CÔĐM là tiếng thổi liên tục nghe được ở vùng dưới đòn trái. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tiếng thổi này có thể không rõ ràng, dẫn đến việc bệnh bị bỏ sót và chỉ được phát hiện khi bệnh nhân đã trưởng thành. Việc chẩn đoán muộn có thể làm tăng nguy cơ biến chứng và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
4. Các Phương Pháp Điều Trị CÔĐM
4.1. Phẫu Thuật
Trước đây, phương pháp điều trị CÔĐM chủ yếu là phẫu thuật, bao gồm mổ thắt ống hoặc cắt ống động mạch. Đây là phương pháp kinh điển và vẫn được áp dụng cho đến ngày nay. Tuy nhiên, phẫu thuật có thể gây ra những sang chấn nhất định về thể xác và tinh thần cho người bệnh. Ngoài ra, phẫu thuật cũng tiềm ẩn những rủi ro và biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, hoặc tổn thương các cấu trúc lân cận.
4.2. Can Thiệp Qua Da
Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, phương pháp can thiệp qua da ngày càng được ưa chuộng trong điều trị CÔĐM. Đây là một phương pháp tim mạch can thiệp không phẫu thuật, ít xâm lấn, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn và giảm thiểu các biến chứng.
Phương pháp này được thực hiện bằng cách đưa một ống thông nhỏ (catheter) vào mạch máu, thường là ở bẹn, sau đó luồn ống thông này đến vị trí ống động mạch và sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để đóng ống lại. Quá trình này được thực hiện dưới hướng dẫn của hình ảnh X-quang.
Trên thế giới, ca can thiệp đóng ống động mạch đầu tiên được thực hiện vào năm 1967 bởi Porstmann và cộng sự. Từ đó đến nay, phương pháp này đã được cải tiến và ứng dụng rộng rãi ở nhiều trung tâm tim mạch trên toàn thế giới, chứng minh được tính ưu việt vượt trội so với phẫu thuật truyền thống.
5. Điều Trị CÔĐM Tại Việt Nam
Hiện nay, cả hai phương pháp phẫu thuật và can thiệp qua da đều được áp dụng trong điều trị CÔĐM tại Việt Nam. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Lưu ý:
Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng nghi ngờ CÔĐM, hãy đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị kịp thời.
Nguồn tham khảo:
- acc.org
- ahajournals.org
- escardio.org
- vnah.org.vn
- timmachhoc.com
- kcb.vn