Đau Ngực Trái Không Phải Lúc Nào Cũng Do Tim
Nhiều người khi bị đau ngực thường nghĩ ngay đến các vấn đề về tim mạch. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có rất nhiều nguyên nhân khác gây ra đau ngực, và việc phân biệt chúng là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các chứng đau ngực không do tim, như đau thần kinh liên sườn và hội chứng cơ bậc thang.
Đau ngực do dây thần kinh liên sườn
Đau dây thần kinh liên sườn là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau ngực không do tim. Có hai loại đau dây thần kinh liên sườn chính:
Nguyên nhân
- Nguyên phát: Đau xuất phát từ các dây thần kinh liên sườn mà không rõ nguyên nhân cụ thể. Người bệnh thường cảm thấy đau liên tục ở một bên lưng, sau đó lan theo hướng chéo xuống dưới và ra trước, tùy thuộc vào vị trí tổn thương ở cột sống lưng trên hay dưới.
- Thứ phát: Đau do các bệnh lý khác gây ra, như:
- Bệnh lý đĩa đệm cột sống ngực.
- Lao cột sống.
- Tổn thương phổi - màng phổi.
- Đau quặn gan.
Triệu chứng
- Đau nguyên phát: Điểm đau rõ ràng khi ấn vào các điểm lộ ra của các sợi thần kinh liên sườn, thường ở cạnh cột sống hoặc đường giữa nách.
- Đau thứ phát: Đau có thể mơ hồ và sâu bên trong, không có điểm đau rõ rệt khi ấn trên da. Vị trí đau thường gặp là vùng giữa hai bả vai, cạnh cột sống và vùng ngực trước tim. Điều này dễ gây nhầm lẫn với cơn đau thắt ngực do bệnh tim.
Theo một nghiên cứu, bệnh lý đĩa đệm đoạn cột sống ngực chỉ chiếm khoảng 1,96% các bệnh lý đĩa đệm cột sống nói chung [tham khảo: PubMed].
Điều trị
Để điều trị đau dây thần kinh liên sườn hiệu quả, cần xác định nguyên nhân gây đau bằng các phương pháp cận lâm sàng như:
- Xét nghiệm máu.
- Chụp X-quang cột sống.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc cộng hưởng từ (MRI) cột sống.
Sau khi xác định được nguyên nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp, thường bao gồm:
- Điều trị nguyên nhân gốc rễ (ví dụ: điều trị bệnh lý đĩa đệm, lao cột sống).
- Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs).
- Vật lý trị liệu để giảm đau và cải thiện chức năng.
- Trong trường hợp đau kéo dài và không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, có thể cân nhắc tiêm corticosteroid hoặc phẫu thuật.
Đau ngực do hội chứng cơ bậc thang
Hội chứng cơ bậc thang (Scalenus Syndrome) là một tình trạng đau ngực do sự chèn ép hoặc kích thích các dây thần kinh và mạch máu trong khu vực giữa cơ bậc thang trước và cơ bậc thang giữa ở cổ. Hội chứng này còn được gọi là hội chứng ngách sườn - đòn hoặc hội chứng khung cổ.
Nguyên nhân
Trong khoang hẹp giữa cơ bậc thang trước và cơ bậc thang giữa có các thành phần quan trọng như:
- Dây thần kinh cổ.
- Đám rối thần kinh cánh tay.
- Động mạch dưới đòn.
Giữa cơ bậc thang trước và xương sườn thứ nhất có tĩnh mạch dưới đòn đi qua. Bất kỳ sự thay đổi bất thường nào của các thành phần này đều có thể ảnh hưởng đến các cấu trúc lân cận, gây ra hội chứng cơ bậc thang. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm:
- Xương sườn cổ (xương sườn phụ ở cổ).
- Mỏm ngang đốt sống cổ quá dài.
- Bất thường của cơ bậc thang (phì đại hoặc thắt chặt).
Triệu chứng
Các triệu chứng của hội chứng cơ bậc thang rất đa dạng và có thể bao gồm:
- Đau và dị cảm (cảm giác tê bì, châm chích) ở vùng mặt trong cánh tay, cẳng tay, bàn tay và các ngón 4, 5.
- Đau có thể lan đến vùng chẩm (sau đầu) và tăng lên khi xoay đầu về phía tay bị đau hoặc sau khi hít thở sâu.
- Đau có thể lan xiên tới xương lồng ngực, gây nhầm lẫn với cơn đau thắt tim.
- Rối loạn vận động: Yếu cơ, giảm trương lực cơ, dẫn đến teo cơ ở tay và mô út.
- Rối loạn mạch máu: Tê, tím tái, phù nề, lạnh chi. Trong trường hợp nặng, có thể giảm nhẹ hoặc mất mạch quay.
Chẩn đoán
Việc chẩn đoán hội chứng cơ bậc thang dựa vào:
- Lâm sàng: Các triệu chứng đặc trưng như đã mô tả ở trên.
- Dấu hiệu Adson: Mạch quay thay đổi hoặc mất khi ngồi, hai tay đặt trên đầu gối, thở thật sâu, nâng cằm cao lên và quay đầu về phía bên tay đau.
- Chụp X-quang: Để kiểm tra xem có xương sườn cổ hoặc các bất thường về xương khác không.
Chẩn đoán phân biệt hội chứng cơ bậc thang
Cần phân biệt hội chứng cơ bậc thang với các tình trạng sau:
- Hội chứng cơ ngực bé: Cơ ngực bé chèn ép động - tĩnh mạch dưới đòn và đám rối thần kinh cánh tay vào mỏm quạ của xương bả vai khi dạng cánh tay.
- Hội chứng sườn - đòn: Thường xảy ra ở những người làm việc nặng nhọc, cơ thể gầy yếu. Đám rối thần kinh cánh tay bị chèn ép giữa xương đòn và xương sườn.
- Đau tay dị cảm: Đau và dị cảm về đêm trong khu vực dây thần kinh trụ. Bàn tay có thể bị đau khi ấn vào. Thường gặp ở người lớn tuổi do tư thế tay không thuận lợi trong giấc ngủ.
- Viêm đám rối thần kinh cánh tay: Có nhiều triệu chứng tương tự như hội chứng sườn đòn.
Điều trị
Điều trị hội chứng cơ bậc thang tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
- Điều trị bảo tồn:
- Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm.
- Thuốc chống thoái hóa thần kinh (ví dụ: vitamin B1, B6, B12).
- Vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh cơ và cải thiện tầm vận động.
- Giữ tay ở tư thế chức năng để giảm áp lực lên các dây thần kinh và mạch máu.
- Phẫu thuật: Chỉ được chỉ định khi điều trị bảo tồn không hiệu quả. Mục đích của phẫu thuật là loại bỏ sự chèn ép vào các mạch máu và dây thần kinh.
Làm sao để phân biệt với bệnh tim thực sự
Triệu chứng đau ngực do bệnh động mạch vành tim rất đa dạng và đôi khi khó đánh giá chính xác, ngay cả đối với các bác sĩ có kinh nghiệm. Dưới đây là một số điểm khác biệt chính và lời khuyên để phân biệt:
- Tính chất cơn đau:
- Đau thắt ngực do tim thường có cảm giác như bị đè nặng, bóp nghẹt hoặc thắt chặt ở ngực.
- Đau thường lan ra cánh tay trái, vai, cổ hoặc hàm.
- Cơn đau thường kéo dài vài phút và giảm khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giãn mạch vành (nitroglycerin).
- Đau thường xuất hiện khi gắng sức, xúc động mạnh hoặc sau bữa ăn no.
- Các yếu tố kích thích: Đau ngực do tim thường liên quan đến các yếu tố như gắng sức, căng thẳng, thời tiết lạnh.
Lời khuyên:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tim mạch: Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về triệu chứng đau ngực, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được khám và tư vấn.
- Mô tả chi tiết cơn đau: Cung cấp cho bác sĩ thông tin chi tiết về tính chất cơn đau, hướng lan, thời gian đau và các yếu tố kích thích.
- Đo điện tâm đồ (ECG): Đây là một xét nghiệm đơn giản và không xâm lấn, giúp bác sĩ đánh giá hoạt động điện của tim và phát hiện các dấu hiệu của bệnh tim.
Việc phân biệt chính xác nguyên nhân gây đau ngực là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe của mình.