Mối liên hệ giữa bệnh lý thận và bệnh tăng huyết áp
Thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp, nhận khoảng 25% lưu lượng máu từ tim. Do đó, bệnh thận và tăng huyết áp có mối liên hệ mật thiết, tác động lẫn nhau. Bệnh thận có thể ảnh hưởng đến huyết áp và ngược lại, tăng huyết áp có thể gây suy yếu chức năng thận. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là siêu âm động mạch thận tại các phòng khám tim mạch uy tín như Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu, là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị hiệu quả.
Liên hệ giữa bệnh lý thận và bệnh tăng huyết áp
Tăng huyết áp gây tổn thương thận
Tăng huyết áp có thể gây tổn thương thận, thậm chí không hồi phục. Tổn thương nhẹ có thể dẫn đến xuất hiện protein trong nước tiểu, còn gọi là albumin niệu vi thể. Bình thường, màng lọc cầu thận sẽ không cho phép các thành phần này thoát ra khỏi máu. Tuy nhiên, khi bị tăng huyết áp, màng lọc cầu thận bị tổn thương, làm rò rỉ protein.
Xơ vữa động mạch thận do tăng huyết áp
Tăng huyết áp có thể gây xơ vữa động mạch thận, làm động mạch thận xơ chai và hẹp dần. Nguy cơ hẹp mạch máu thận tăng lên theo thời gian khi huyết áp duy trì ở mức cao (khoảng 180mmHg).
Thận tác động lên huyết áp
Chỉ một thay đổi nhỏ trong chức năng thận cũng có thể làm huyết áp biến động. Hẹp động mạch thận là nguyên nhân hàng đầu gây tăng huyết áp do thận và tăng huyết áp thứ phát. Các bệnh lý thận khác như viêm cầu thận cấp, viêm cầu thận mạn, hội chứng thận hư, suy thận cũng thường đi kèm với tăng huyết áp.
“Điểm danh” một số bệnh thận có thể dẫn đến tăng huyết áp
Bệnh thận đa nang
Bệnh thận đa nang là một bệnh di truyền, đặc trưng bởi sự xuất hiện của nhiều nang chứa dịch trong thận. Các nang này có kích thước khác nhau, phá hủy chức năng thận và ảnh hưởng đến các cơ quan khác như gan, não, tụy. Thận thường bị phì đại, tăng kích thước.
Tăng huyết áp là một dấu hiệu đặc trưng của bệnh thận đa nang, thường cao và kịch phát ngay từ giai đoạn đầu. Bệnh có thể nhanh chóng dẫn đến suy thận nếu không được chẩn đoán sớm. Siêu âm là phương pháp hữu hiệu để kiểm tra tình trạng thận đa nang, đặc biệt ở những người có tăng huyết áp tâm trương rõ nét và nặng ngay từ đầu.
Bệnh hẹp động mạch thận
Hẹp động mạch thận là bệnh dễ gây tăng huyết áp nhất trong các bệnh về thận. Khoảng 93% người bị hẹp động mạch thận tiến triển thành tăng huyết áp. Cơ chế gây tăng huyết áp là do giảm lưu lượng máu qua thận, kích hoạt hệ renin-angiotensin-aldosterone (RAAS), làm tăng tiết aldosteron, tăng hấp thu muối và nước, gây co mạch ngoại vi và tăng huyết áp.
Bệnh hẹp động mạch thận không chỉ gây tăng huyết áp mà còn có thể dẫn đến suy thận mạn và các biến chứng khác về thận.
Bệnh viêm bể thận mạn tính
Viêm bể thận mạn tính là tình trạng viêm nhiễm ở bể thận, thường do sỏi và nhiễm khuẩn ngược dòng. Khoảng 63% người bị viêm bể thận mạn tính bị tăng huyết áp, thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới.
Viêm bể thận mạn tính có biểu hiện giống như nhiễm trùng đường niệu, bao gồm sốt, đau bụng, rối loạn tiểu tiện (tiểu buốt, tiểu dắt), căng tức hông và tăng huyết áp. Mặc dù viêm bể thận mạn tính có thể điều trị được bằng cách loại bỏ sỏi và sử dụng kháng sinh, nhưng tăng huyết áp do viêm bể thận mạn tính thường tiến triển không ngừng.
Protein niệu vi thể
Protein niệu vi thể là tình trạng xuất hiện protein trong nước tiểu (30-300mg/24h). Khoảng 73% người có albumin niệu vi thể bị tăng huyết áp. Bệnh có thể nhanh chóng dẫn đến suy thận, thường trong vòng hai năm sau khi khởi phát. Tỷ lệ suy thận do bệnh này là khoảng 50%.
Protein niệu vi thể có thể xuất hiện trong các bệnh như đái tháo đường, tăng huyết áp, hoặc không liên quan đến các bệnh chuyển hóa hay tim mạch.
Bệnh viêm cầu thận
Viêm cầu thận có hai loại: cấp tính và mạn tính. Cả hai dạng đều gây tổn thương cầu thận và làm protein thoát ra nước tiểu. Nguyên nhân có thể do phức hợp kháng nguyên kháng thể của liên cầu tan máu nhóm A hoặc do rối loạn miễn dịch. Tỷ lệ tăng huyết áp trong bệnh viêm cầu thận là khoảng 50-54%.
Cơ chế gây tăng huyết áp có thể do viêm cầu thận làm tắc nghẽn động mạch thận, thay đổi kích thước thận và gây sưng phồng các tiểu cầu thận, dẫn đến hẹp động mạch và kích hoạt hệ RAAS.
Để được tư vấn và khám chữa các bệnh lý tim mạch và thận, bạn có thể liên hệ Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu tại địa chỉ 336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM hoặc qua số điện thoại 0938237460.