Tăng Huyết Áp Là Gì?
Tăng huyết áp, hay còn gọi là huyết áp cao, là tình trạng áp lực máu lên thành động mạch tăng cao hơn so với mức bình thường. Đây là một bệnh lý tim mạch phổ biến, có xu hướng gia tăng và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời. Để hiểu rõ hơn về bệnh lý này, chúng ta cần nắm vững các khái niệm cơ bản.
- Định nghĩa về tăng huyết áp và các chỉ số huyết áp: Huyết áp được đo bằng hai chỉ số: huyết áp tâm thu (áp lực khi tim co bóp) và huyết áp tâm trương (áp lực khi tim giãn ra). Theo định nghĩa của Bộ Y Tế và các tổ chức tim mạch uy tín, tăng huyết áp là khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg. Tham khảo: Quyết định 318/QĐ-BYT
- Phân loại tăng huyết áp:
- Tăng huyết áp tiên phát (vô căn): Chiếm phần lớn các trường hợp, không xác định được nguyên nhân cụ thể. Thường liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ như di truyền, tuổi tác, lối sống.
- Tăng huyết áp thứ phát: Có nguyên nhân rõ ràng, thường do các bệnh lý khác gây ra như bệnh thận, bệnh nội tiết, hoặc do sử dụng một số loại thuốc.
- Cơn tăng huyết áp: Khi huyết áp tăng đột ngột lên quá cao (thường trên 180/120 mmHg), có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Có hai loại cơn tăng huyết áp:
- Tăng huyết áp cấp cứu: Gây tổn thương các cơ quan đích như tim, não, thận, mắt. Cần được điều trị ngay lập tức để tránh biến chứng nghiêm trọng.
- Tăng huyết áp khẩn cấp: Huyết áp tăng cao nhưng chưa có tổn thương cơ quan đích rõ ràng. Cần được hạ huyết áp nhanh chóng trong vòng vài giờ.
Nếu bạn lo lắng về tình trạng huyết áp của mình, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và kiểm tra kịp thời. Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460.
Nguyên Nhân Tăng Huyết Áp
Việc xác định nguyên nhân gây tăng huyết áp là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các nhóm nguyên nhân chính:
- Tăng huyết áp vô căn:
- Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình có người mắc bệnh làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Béo phì, thừa cân: Tăng gánh nặng cho tim và hệ mạch.
- Chế độ ăn nhiều muối: Natri giữ nước, làm tăng huyết áp.
- Ít vận động: Giảm chức năng tim mạch và độ đàn hồi của mạch máu.
- Hút thuốc lá, rượu bia: Gây tổn thương thành mạch và làm tăng huyết áp.
- Căng thẳng kéo dài: Kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, làm tăng huyết áp.
- Tăng huyết áp thứ phát:
- Bệnh thận: Các bệnh lý như viêm cầu thận, hẹp động mạch thận, suy thận mạn tính đều có thể gây tăng huyết áp.
- Rối loạn nội tiết: Suy giáp, cường giáp, hội chứng Cushing ảnh hưởng đến hệ thống điều hòa huyết áp.
- Bệnh tuyến thượng thận: U tuyến thượng thận hoặc tăng sản tuyến thượng thận gây tăng sản xuất hormone gây tăng huyết áp.
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ: Gây thiếu oxy máu và tăng hoạt động thần kinh giao cảm, dẫn đến tăng huyết áp.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc như thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs), corticoid, thuốc tránh thai có thể làm tăng huyết áp.
- Bệnh tim bẩm sinh: Hẹp eo động mạch chủ gây tăng huyết áp ở chi trên.
Để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân tăng huyết áp và có phác đồ điều trị phù hợp, bạn nên đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được thăm khám và tư vấn. Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460.
Dấu Hiệu Nhận Biết Huyết Áp Tăng Cao
Nhiều người bị tăng huyết áp không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Do đó, việc kiểm tra huyết áp thường xuyên là rất quan trọng. Tuy nhiên, khi huyết áp tăng cao, một số triệu chứng có thể xuất hiện:
- Các triệu chứng thường gặp: Đau đầu, chóng mặt, mặt đỏ bừng, mỏi gáy, khó thở, tim đập nhanh.
- Tầm quan trọng của việc kiểm tra huyết áp định kỳ: Đặc biệt đối với người trên 40 tuổi, người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, người béo phì, hoặc có các yếu tố nguy cơ khác. Nên kiểm tra huyết áp ít nhất mỗi năm một lần.
- Dấu hiệu của cơn tăng huyết áp cấp cứu: Nhìn mờ, lú lẫn, co giật, đau ngực dữ dội, khó thở nặng, mất ý thức. Đây là tình huống nguy hiểm, cần được cấp cứu ngay lập tức.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ tăng huyết áp, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được kiểm tra và tư vấn kịp thời. Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460.
Biện Pháp Điều Trị Tăng Huyết Áp
Điều trị tăng huyết áp là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và tuân thủ của người bệnh. Mục tiêu điều trị là đưa huyết áp về mức an toàn và duy trì ổn định để ngăn ngừa các biến chứng.
- Mục tiêu điều trị và tầm quan trọng của việc dùng thuốc đều đặn: Mục tiêu chung là kiểm soát huyết áp dưới 140/90 mmHg. Đối với một số bệnh nhân có bệnh lý đi kèm như tiểu đường hoặc bệnh thận, mục tiêu có thể thấp hơn (dưới 130/80 mmHg). Việc dùng thuốc đều đặn theo chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng để đạt được mục tiêu này.
- Các nhóm thuốc điều trị chính:
- Chẹn kênh calci: Amlodipine, nifedipine, felodipine… giúp giãn mạch máu và hạ huyết áp. Tác dụng phụ có thể gặp là phù chân, nhịp tim nhanh.
- Ức chế men chuyển (ACEI): Lisinopril, enalapril, captopril… ngăn chặn sự hình thành chất gây co mạch. Tác dụng phụ thường gặp là ho khan.
- Ức chế thụ thể AT1 (ARB): Valsartan, losartan, olmesartan… có tác dụng tương tự ACEI nhưng ít gây ho hơn.
- Chẹn beta giao cảm: Metoprolol, bisoprolol, carvedilol… làm chậm nhịp tim và giảm sức co bóp của tim, từ đó hạ huyết áp. Cần khởi đầu với liều thấp và tăng dần.
- Thuốc lợi tiểu: Hydrochlorothiazide, chlorthalidone, furosemide… giúp giảm lượng nước và muối trong cơ thể, làm giảm huyết áp. Có thể gây rối loạn điện giải.
Việc lựa chọn thuốc và liều dùng cần được bác sĩ chuyên khoa tim mạch chỉ định dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và điều trị hiệu quả. Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460.
Phòng Ngừa Tăng Huyết Áp
Phòng ngừa tăng huyết áp là một phần quan trọng của việc duy trì sức khỏe tim mạch. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Chế độ ăn uống lành mạnh:
- Giảm lượng muối ăn hàng ngày (dưới 5g muối/ngày).
- Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol.
- Ưu tiên các loại dầu thực vật không bão hòa.
- Tập thể dục thường xuyên:
- Ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần.
- Các bài tập aerobic như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia:
- Thuốc lá gây tổn thương mạch máu và làm tăng huyết áp.
- Uống quá nhiều rượu bia có thể làm tăng huyết áp và gây hại cho tim.
- Duy trì cân nặng hợp lý, tránh căng thẳng:
- Giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng 18.5-22.9 kg/m2.
- Tìm cách giảm căng thẳng như tập yoga, thiền, hoặc tham gia các hoạt động giải trí.
Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa này, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp và bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình.
Nếu bạn cần tư vấn thêm về phòng ngừa và điều trị tăng huyết áp, hãy đến Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được hỗ trợ. Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM. Tel: 0938237460.