Rung nhĩ là bệnh tim mạch phổ biến. Bài viết cung cấp 10 lời khuyên từ bác sĩ tim mạch để sống khỏe với rung nhĩ: không bỏ qua dấu hiệu cảnh báo, kiểm soát tiểu đường và huyết áp, ăn uống lành mạnh, bỏ thuốc lá, dùng thuốc chống đông, hạn chế rượu và cà phê, tăng vận động, tiêm phòng và giải tỏa căng thẳng. Tuân thủ giúp giảm biến chứng và nâng cao chất lượng sống.

Sống khỏe với rung nhĩ: 10 lời khuyên từ bác sĩ tim mạch

Rung nhĩ là một bệnh lý tim mạch phổ biến, gây ra rối loạn nhịp tim, dẫn đến các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, hồi hộp, và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim và suy tim. Theo thống kê từ Hội Tim Mạch Học Việt Nam, rung nhĩ ảnh hưởng đến khoảng 1-2% dân số và tỷ lệ này tăng lên theo tuổi tác. Việc kiểm soát và sống chung với rung nhĩ là một vấn đề được nhiều người bệnh quan tâm để phòng tránh các biến chứng có thể xảy ra. Dưới đây là 10 lời khuyên từ bác sĩ tim mạch giúp bạn sống khỏe hơn với rung nhĩ.

1. Đừng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo

• Các triệu chứng thường gặp: Rung nhĩ có thể biểu hiện bằng nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm chóng mặt, mệt mỏi, suy nhược, hồi hộp, trống ngực (cảm giác tim đập nhanh, không đều), hụt hơi, khó thở và đau thắt ngực, đặc biệt khi bạn có bệnh tim kèm theo. Một số người bệnh có thể không có bất kỳ triệu chứng nào và chỉ phát hiện bệnh khi đi khám sức khỏe định kỳ.
• Nguy hiểm: Nếu không được điều trị, rung nhĩ có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ (do cục máu đông hình thành trong tim và di chuyển lên não), nhồi máu cơ tim (do tắc nghẽn mạch vành) hoặc suy tim (do tim không đủ sức bơm máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể).
• Lời khuyên: Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào khiến bạn lo lắng hoặc thường xuyên cảm thấy tim đập loạn xạ, hãy đến gặp bác sĩ sớm để tìm ra nguyên nhân và được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và điều trị rung nhĩ có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

2. Kiểm soát tốt tiểu đường và tăng huyết áp

• Nguy cơ: Bệnh nhân rung nhĩ có nguy cơ đột quỵ cao gấp 5 lần so với người bình thường. Tình trạng tiểu đường hoặc tăng huyết áp làm tăng nguy cơ đột quỵ cao hơn nữa do làm tổn thương mạch máu và tăng khả năng hình thành cục máu đông. Theo nghiên cứu trên tạp chí Stroke, bệnh nhân rung nhĩ kèm tiểu đường có nguy cơ đột quỵ tăng thêm 20-30% so với bệnh nhân rung nhĩ đơn thuần.
• Lời khuyên: Khi bệnh nhân có rung nhĩ kèm theo tiểu đường và/hoặc tăng huyết áp, cần được kiểm soát tốt cả hai bệnh này. Điều này bao gồm việc tuân thủ điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, duy trì chế độ ăn giảm đường và mặn, đồng thời theo dõi cân nặng để giảm lượng đường trong máu, huyết áp và giảm nguy cơ biến chứng của rung nhĩ. Tập thể dục thường xuyên cũng giúp kiểm soát tốt hơn cả tiểu đường và tăng huyết áp.

3. Chế độ ăn có lợi cho tim mạch

• Nguyên tắc: Người bệnh rung nhĩ cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, có lợi cho tim mạch. Chế độ ăn nên bao gồm ít nhất một nửa khẩu phần ăn có nguồn gốc từ thực vật như rau xanh, trái cây, các loại củ, các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, hạt điều…).
• Lựa chọn: Bổ sung chất béo có lợi cho tim như acid béo omega-3 có trong cá hồi, cá thu, cá trích. Các nguồn cung cấp protein tốt bao gồm thịt nạc (gà bỏ da, thịt bò nạc), các loại đậu (đậu nành, đậu đen, đậu xanh). Các loại ngũ cốc nên chọn loại nguyên hạt thay vì tinh chế (ví dụ gạo lứt thay cho gạo xát kỹ vỏ) để bổ sung chất xơ.
• Hạn chế: Chế độ ăn cần có ít đường (đồ ngọt, nước ngọt), chất béo bão hòa (mỡ động vật, đồ chiên xào) và muối (thức ăn chế biến sẵn, đồ hộp) giúp kiểm soát đường máu, cholesterol và huyết áp của bạn. Theo khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), lượng muối ăn hàng ngày nên dưới 2.300 mg (tương đương khoảng 1 thìa cà phê muối).

4. Bỏ thuốc lá để sống khỏe mạnh hơn

• Nguy cơ: Các nghiên cứu cho thấy những người có tiền sử hút thuốc lá hoặc đang hút thuốc lá có nguy cơ mắc rung nhĩ cao hơn. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim và các bệnh tim mạch khác. Hút thuốc lá gây tổn thương mạch máu, làm tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Lời khuyên: Bỏ thuốc lá là một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm để cải thiện sức khỏe tim mạch của mình. Miếng dán hoặc kẹo cao su, viên ngậm chứa nicotine có thể hữu ích trong việc cai thuốc lá. Nếu bạn cai thuốc lá thất bại, hãy cân nhắc điều trị bằng các biện pháp y tế như thuốc hỗ trợ cai thuốc lá, chúng có thể tăng gấp 2 lần cơ hội thành công. Tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về phương pháp cai thuốc lá phù hợp.

5. Điều trị với thuốc chống đông máu

• Mục đích: Sau khi bạn được chẩn đoán rung nhĩ, bác sĩ có thể kê cho bạn thuốc có tác dụng làm “loãng máu” (thuốc chống đông: Xarelto, Pradaxa, Eliquis, Sintrom, Warfarin….) để giảm nguy cơ đột quỵ. Thuốc chống đông giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông trong tim, từ đó giảm nguy cơ cục máu đông di chuyển lên não gây đột quỵ.
• Lưu ý: Những loại thuốc chống đông máu này có thể tương tác với một số loại thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng, thậm chí một số loại thuốc khác. Hãy hỏi bác sĩ những thực phẩm hay thuốc nào cần tránh khi đang dùng thuốc chống đông. Ví dụ, Warfarin có thể tương tác với các loại rau xanh đậm (rau bina, bông cải xanh) và một số loại thuốc kháng sinh. Cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc chống đông có thể gây ra tác dụng phụ như chảy máu, vì vậy cần theo dõi và báo cáo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

6. Hạn chế rượu và các chất kích thích

• Rượu: Một ly rượu vang vào bữa tối có lẽ phù hợp với hầu hết những người bị rung nhĩ. Tuy nhiên, thường xuyên uống nhiều, thậm chí uống say có thể dẫn đến các vấn đề về rối loạn nhịp tim, ngay cả đối với những người có một trái tim khỏe mạnh. Rượu có thể gây ra các cơn rung nhĩ kịch phát.
• Chất kích thích: Các chất kích thích như thuốc điều trị nghẹt mũi có chứa pseudoephedrine cũng có thể kích hoạt các triệu chứng hoặc làm cho chúng tồi tệ hơn. Các chất kích thích có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp, gây ra các rối loạn nhịp tim.

7. Không sử dụng quá nhiều cà phê

• Caffeine: Trước đây, một số bác sĩ khuyên bệnh nhân rung nhĩ không nên uống cà phê. Nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy caffeine không liên quan đến tỷ lệ tăng tần suất cơn rung nhĩ. Tuy nhiên, uống quá nhiều cà phê có thể làm tăng huyết áp. Mặt khác, caffeine có thể là một yếu tố kích hoạt (trigger) để gây ra các rối loạn nhịp.
• Lời khuyên: Hãy chú ý đến lượng cà phê, trà, cola và sôcôla bạn có thể uống mà không ảnh hưởng đến sức khỏe để giữ cơ thể luôn ổn định. Mỗi người có một ngưỡng caffeine khác nhau, vì vậy cần theo dõi và điều chỉnh lượng caffeine tiêu thụ phù hợp với cơ thể.

8. Tăng cường vận động

• Lợi ích: Hoạt động thể chất thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ biến chứng của tất cả các loại bệnh tim mạch. Tập thể dục giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng, giảm huyết áp và cholesterol.
• Lưu ý: Tập thể dục cường độ cao đôi khi làm nặng lên triệu chứng rung nhĩ. Bạn nên bắt đầu tập luyện từ từ và tăng dần như việc đi bộ 30 phút mỗi ngày. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có bài tập tốt nhất và an toàn nhất. Các bài tập phù hợp cho người bệnh rung nhĩ bao gồm đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội và yoga.

9. Tiêm phòng

• Lợi ích: Những người tiêm vắc-xin cúm và viêm phổi hàng năm có khả năng bị nhồi máu cơ tim và nhập viện vì bệnh tim mạch thấp hơn. Vắc-xin giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nhiễm trùng, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.
• Lời khuyên: Hãy bảo vệ trái tim của mình bằng cách tiêm phòng cúm trước khi mùa cúm đến. Tiêm phòng viêm phổi cũng rất quan trọng, đặc biệt đối với người lớn tuổi và những người có bệnh tim mạch.

10. Giải tỏa căng thẳng

• Căng thẳng: Căng thẳng liên quan đến một sự kiện cụ thể có thể gây ra rối loạn nhịp tim. Theo đó, căng thẳng kéo dài thường dẫn đến những thói quen không lành mạnh như hút thuốc lá, uống nhiều rượu, cả hai việc làm này đều có hại cho tim của bạn. Căng thẳng làm tăng huyết áp, nhịp tim và có thể gây ra các cơn rung nhĩ.
• Lời khuyên: Thay vào đó, hãy thử thực hành thiền, yoga để giúp kiểm soát căng thẳng và lo lắng. Một nghiên cứu đã cho thấy nếu thường xuyên thiền có thể làm giảm một nửa số lần xuất hiện cơn rung nhĩ. Các biện pháp giải tỏa căng thẳng khác bao gồm nghe nhạc, đọc sách, đi dạo trong thiên nhiên và dành thời gian cho những hoạt động yêu thích.

Kết luận:

Việc tuân thủ các biện pháp trên sẽ giúp bạn kiểm soát tốt rung nhĩ, giảm nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Ngoài ra, việc sàng lọc tim mạch định kỳ cũng rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Rung nhĩ kéo dài không được điều trị và phát hiện sớm có thể sẽ dẫn đến suy tim xung huyết. Khi đến giai đoạn suy tim, người bệnh dễ cảm thấy mệt mỏi khi gắng sức hoặc khi nghỉ ngơi, giảm khả năng hoạt động, xuất hiện phù, nổi tĩnh mạch cổ. Trong thực hành lâm sàng, rung nhĩ được chẩn đoán dựa vào điện tâm đồ. Việc theo dõi nhịp tim và các đặc điểm dẫn truyền giúp đánh giá những rối loạn nhịp tim bất thường một cách chi tiết hơn. Để bảo vệ sức khỏe tim mạch nói chung và phát hiện sớm dấu hiệu của nhồi máu cơ tim và đột quỵ, khách hàng có thể đăng ký Gói Sàng lọc Tim mạch - Khám Tim mạch cơ bản của các bệnh viện và phòng khám uy tín. Gói khám giúp phát hiện sớm nhất các vấn đề của tim mạch thông qua các xét nghiệm và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại. Gói khám dành cho mọi độ tuổi, giới tính và đặc biệt rất cần thiết cho những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch.