Tim và Hệ Tuần Hoàn: Máu Chảy Qua Tim Như Thế Nào?
Tim là một cơ quan quan trọng trong hệ thống tim mạch, bao gồm tất cả các mạch máu mang máu từ tim đến cơ thể, sau đó trở lại tim. Vậy máu chảy qua tim như thế nào? Bài viết này sẽ giải thích chi tiết quá trình đó, giúp bạn hiểu rõ hơn về hoạt động của trái tim.
Tim được ví như một nhà máy điện cỡ lớn, hoạt động liên tục gần 100.000 lần mỗi ngày, bơm 5 hoặc 6 lít máu mỗi phút, hoặc khoảng 2.000 gallon mỗi ngày để bơm oxy, máu giàu chất dinh dưỡng đi khắp cơ thể nhằm duy trì sự sống.
1. Cấu Tạo Tim
Tim nằm dưới lồng ngực, hơi lệch về bên trái xương ức (sternum) và giữa hai phổi. Nhìn bên ngoài, tim được cấu tạo từ các cơ bắp mạnh mẽ, co bóp để bơm máu đi khắp cơ thể. Trên bề mặt của tim, có các động mạch vành, cung cấp máu giàu oxy cho chính cơ tim.
- Các mạch máu chính: Các mạch máu chính đi vào tim là tĩnh mạch chủ trên (superior vena cava), tĩnh mạch chủ dưới (inferior vena cava) và tĩnh mạch phổi (pulmonary veins). Động mạch phổi (pulmonary artery) đi ra khỏi tim và mang máu có oxy thấp đến phổi. Sau đó, máu theo động mạch chủ (aorta) đi ra và mang máu giàu oxy đến phần còn lại của cơ thể.
- Bên trong tim: Bên trong, tim có 4 khoang, rỗng, chia thành hai bên ngăn cách bởi một vách ngăn. Mỗi bên của tim được chia thành hai buồng: tâm nhĩ (atrium) và tâm thất (ventricle), thực hiện các chức năng tương ứng là nhận máu từ tĩnh mạch và bơm máu vào động mạch.
- Van tim: Khi máu rời khỏi buồng tim, máu thường đi qua một van. Tim có 4 van tim:
- Van hai lá (mitral valve): Nằm giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái.
- Van ba lá (tricuspid valve): Nằm giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải.
- Van động mạch chủ (aortic valve): Nằm giữa tâm thất trái và động mạch chủ.
- Van động mạch phổi (pulmonary valve): Nằm giữa tâm thất phải và động mạch phổi.
Các van tim này đảm bảo máu chỉ chảy theo một chiều, ngăn không cho máu trào ngược.
2. Máu Đi Qua Tim Như Thế Nào?
Tim đập và bơm máu qua một hệ thống mạch máu - đây là hệ tuần hoàn, ở đây có các mạch đàn hồi, ống co thắt mang máu đến khắp các bộ phận của cơ thể. Bên cạnh việc mang oxy từ phổi và chất dinh dưỡng đến các mô cơ thể, nó cũng đưa các chất thải của cơ thể gồm cả carbon dioxide ra khỏi các mô. Điều này nhằm duy trì sự sống, tăng cường sức khỏe của tất cả các bộ phận trên cơ thể.
Hệ tuần hoàn có 3 loại mạch máu chính:
- Động mạch (arteries): Bắt đầu với động mạch chủ, đây là động mạch lớn rời khỏi tim. Động mạch mang máu giàu oxy từ tim đến các mô cơ thể, phân nhánh nhiều lần và trở nên nhỏ dần khi mang máu từ tim đến các cơ quan cụ thể trên cơ thể.
- Mao mạch (capillaries): Là các mạch máu nhỏ, mỏng nối liền động mạch và tĩnh mạch với nhau, chúng cho phép oxy, chất dinh dưỡng, carbon dioxide và các chất thải khác đi qua và đi từ các tế bào của cơ quan.
- Tĩnh mạch (veins): Là những mạch máu đưa máu về tim, chúng có hàm lượng oxy thấp hơn và rất giàu chất thải sẽ được đào thải hoặc loại bỏ khỏi cơ thể.
3. Chi Tiết Quá Trình Máu Chảy Qua Tim
Bên phải và bên trái của tim làm việc cùng nhau, quá trình này lặp đi lặp lại, khiến máu chảy liên tục đến tim, phổi và các cơ quan trong cơ thể.
- Bên phải tim:
- Máu đi vào tim qua hai tĩnh mạch lớn, tĩnh mạch chủ dưới và trên, đưa máu có oxy thấp từ các bộ phận khác của cơ thể vào tâm nhĩ phải của tim.
- Khi tâm nhĩ phải co lại, máu chảy từ tâm nhĩ phải vào tâm thất phải của tim thông qua van ba lá mở.
- Khi tâm thất phải đầy, van ba lá đóng lại giúp ngăn máu chảy ngược vào tâm nhĩ khi tâm thất co lại.
- Khi tâm thất co lại, máu ra khỏi thất phải qua van động mạch phổi, vào động mạch phổi và đến phổi, nơi nó được oxy hóa và sau đó quay trở lại tâm nhĩ trái qua các tĩnh mạch phổi.
- Bên trái tim:
- Các tĩnh mạch phổi vận chuyển máu giàu oxy từ phổi vào tâm nhĩ trái của tim.
- Khi tâm nhĩ trái co lại, máu chảy từ tâm nhĩ trái của tim vào tâm thất trái thông qua van hai lá mở.
- Khi tâm thất trái đầy, van hai lá đóng lại ngăn máu chảy ngược vào tâm nhĩ khi tâm thất co lại.
- Khi tâm thất co lại, máu ra khỏi thất trái qua van động mạch chủ, vào động mạch chủ và đến cơ thể.
Quá trình này lặp đi lặp lại liên tục, đảm bảo rằng máu luôn được bơm đi khắp cơ thể để cung cấp oxy và chất dinh dưỡng, đồng thời loại bỏ các chất thải. Để tìm hiểu thêm về cấu trúc và hoạt động của tim, bạn có thể tham khảo thêm thông tin từ các nguồn uy tín như Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (American Heart Association) hoặc Tổ chức Tim mạch Việt Nam.