Mục lục
- Vì sao rối loạn nhịp tim làm thay đổi biểu hiện nhồi máu?
- Những dấu hiệu nhồi máu cơ tim dễ gặp ở người rối loạn nhịp tim
- Triệu chứng có thể bị che lấp hoặc nhầm lẫn
- Khi nào cần đến cơ sở y tế và xử trí ban đầu
- Kiểm tra định kỳ: những xét nghiệm quan trọng
- Phòng ngừa và quản lý dài hạn
- Kết luận và lời khuyên của chuyên gia
Vì sao rối loạn nhịp tim làm thay đổi biểu hiện nhồi máu?
Rối loạn nhịp tim (loạn nhịp) là trạng thái tim đập quá nhanh, chậm hoặc không đều. Ở người có loạn nhịp, cảm nhận đau hoặc các tín hiệu cơ thể khác khi tim bị thiếu máu (như trong nhồi máu cơ tim) có thể khác so với người có nhịp tim bình thường. Nguyên nhân chính:
- Thay đổi dòng máu và nhịp đập: nhịp tim nhanh hoặc không đều làm giảm thời gian tâm thất được tưới máu, khiến triệu chứng nhồi máu xuất hiện khác hoặc nặng hơn.
- Triệu chứng nền đã có sẵn: nhiều người loạn nhịp đã quen với hồi hộp, chóng mặt, mệt — khi có nhồi máu, họ khó phân biệt triệu chứng mới.
- Dùng thuốc và bệnh phối hợp: thuốc chống loạn nhịp, thuốc tim mạch khác hoặc bệnh lý như đái tháo đường, suy tim làm che lấp đau điển hình.
Hiểu được điều này giúp người bệnh và người chăm sóc cảnh giác hơn với các dấu hiệu bất thường, thay vì nghĩ là “chỉ do rối loạn nhịp”.
Những dấu hiệu nhồi máu cơ tim dễ gặp ở người rối loạn nhịp tim
Nhồi máu cơ tim (heart attack) xảy ra khi một đoạn cơ tim mất nguồn máu đột ngột. Ở người bị loạn nhịp, các dấu hiệu có thể gồm:
- Cảm giác khó chịu hoặc đau ngực: đau có thể không dữ dội, chỉ là cảm giác nặng, ép hoặc khó chịu ở giữa ngực kéo dài hơn vài phút. Ở một số người đau ít hoặc không rõ ràng.
- Đau lan: có thể lan ra vai trái, cánh tay, hàm, lưng hoặc cổ.
- Khó thở bất thường: cảm giác hụt hơi, thở gấp ngay cả khi nghỉ ngơi.
- Hoa mắt, chóng mặt, ngất hoặc gần ngất: do giảm cung cấp máu lên não khi tim không bơm đủ.
- Hồi hộp, tim đập nhanh hoặc rối loạn nhịp nặng hơn: nếu người bệnh có loạn nhịp, cảm giác này có thể tăng lên kèm theo các triệu chứng khác.
- Mệt mỏi bất thường, đổ mồ hôi lạnh, buồn nôn hoặc nôn.
Lưu ý: không phải mọi người đều có đau ngực điển hình. Đặc biệt người cao tuổi, phụ nữ và bệnh nhân đái tháo đường thường có triệu chứng không điển hình.
Triệu chứng có thể bị che lấp hoặc nhầm lẫn
Người rối loạn nhịp tim dễ bỏ qua dấu hiệu nhồi máu vì:
- Coi nhẹ triệu chứng: người bệnh quen với hồi hộp, mệt nên nghĩ đó là biểu hiện loạn nhịp thông thường.
- Triệu chứng giống các bệnh khác: khó thở và mệt có thể bị hiểu nhầm là suy tim, hen suyễn hoặc lo lắng.
- Tác dụng phụ thuốc: thuốc chống loạn nhịp, chẹn beta hay thuốc hạ huyết áp có thể làm nhịp chậm, che lấp dấu hiệu sớm.
Vì vậy, khi có thay đổi đột ngột trong tần suất, cường độ hoặc kiểu triệu chứng mà bạn chưa từng có trước đây, cần coi đó là dấu hiệu đáng chú ý.
Khi nào cần đến cơ sở y tế và xử trí ban đầu
Bạn cần coi nhồi máu cơ tim là cấp cứu tim mạch. Gọi cấp cứu (115 ở Việt Nam) hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất nếu có một trong những dấu hiệu sau:
- Đau ngực kéo dài > 5–10 phút, không giảm.
- Đau ngực kèm khó thở, đổ mồ hôi lạnh, buồn nôn, choáng.
- Ngất hoặc mất ý thức.
Xử trí ban đầu tại nhà (trong lúc chờ trợ giúp y tế):
- Giữ người bệnh ngồi hoặc nửa nằm, cố gắng giữ bình tĩnh.
- Nếu có thuốc nitroglycerin theo chỉ định trước đó, dùng theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Nếu người bệnh bất tỉnh, không thở bình thường: tiến hành hồi sức tim phổi (CPR) và gọi ngay cấp cứu.
- Không tự ý lái xe đến bệnh viện nếu có thể; tốt nhất chờ xe cấp cứu.
Lưu ý: Không tự ý thêm thuốc mà không có chỉ định chuyên môn. Bài viết không đưa lời khuyên điều trị cá nhân — hãy gặp bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
Kiểm tra định kỳ: những xét nghiệm quan trọng
Vì rối loạn nhịp tim làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch, những kiểm tra sau đây nên được làm định kỳ hoặc khi có triệu chứng mới:
- Điện tâm đồ (ECG): để phát hiện nhồi máu, rối loạn dẫn truyền và đánh giá nhịp tim.
- Xét nghiệm men tim (troponin): chỉ điểm tổn thương cơ tim, quan trọng khi nghi ngờ nhồi máu.
- Siêu âm tim (Echocardiography): đánh giá chức năng tim, biến chứng như suy tim.
- Holter 24–48 giờ hoặc monitor liên tục: đánh giá rối loạn nhịp và mối liên quan với triệu chứng.
- Xét nghiệm cơ bản khác: đường huyết, lipid máu, công thức máu, creatinin.
Những xét nghiệm này giúp phát hiện sớm nhồi máu, đánh giá mức độ tổn thương và hướng dẫn điều trị kịp thời. Hãy thảo luận với bác sĩ tim mạch để lựa chọn lịch kiểm tra phù hợp.
Phòng ngừa và quản lý dài hạn
Bạn có thể giảm nguy cơ nhồi máu bằng các biện pháp sau:
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: huyết áp, đường huyết, mỡ máu và cân nặng.
- Tuân thủ điều trị rối loạn nhịp: không tự ý ngưng thuốc; tái khám định kỳ.
- Lối sống lành mạnh: tập thể dục vừa sức, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu, ăn chế độ ít muối, ít chất béo bão hòa.
- Biết xử trí khẩn cấp: người bệnh và người thân nên biết số cấp cứu, nơi gần nhất có dịch vụ can thiệp mạch vành.
- Tiêm phòng cúm hàng năm: giảm nguy cơ biến chứng tim do nhiễm trùng.
Tư vấn chuyên khoa tim mạch thường xuyên giúp tối ưu hóa thuốc chống loạn nhịp, điều trị phòng ngừa huyết khối (nếu cần) và đánh giá xem người bệnh có cần can thiệp mạch vành hay thủ thuật khác.
Kết luận và lời khuyên của chuyên gia
Người có rối loạn nhịp tim có nguy cơ gặp triệu chứng nhồi máu cơ tim khác hoặc ít điển hình hơn. Đừng bỏ qua thay đổi mới về triệu chứng — đặc biệt là đau ngực, khó thở, choáng hoặc ngất. Kiểm tra định kỳ với bác sĩ tim mạch, thực hiện các xét nghiệm cơ bản và có kế hoạch xử trí khẩn cấp sẽ giúp phát hiện sớm và giảm nguy cơ di chứng nặng.
Nếu bạn đang quản lý rối loạn nhịp tim, hãy hẹn khám để đánh giá nguy cơ tim mạch và lên kế hoạch theo dõi phù hợp.
![Đội ngũ cấp cứu đưa bệnh nhân vào phòng cấp cứu — cảnh cấp cứu nhồi máu cơ tim (minh họa)]()
Bác sĩ khuyến nghị: BS Phạm Xuân Hậu — chuyên khoa tim mạch & tim mạch can thiệp. Phòng khám Tim mạch Siêu âm OCA, 336a Phan Văn Trị, Bình Lợi Trung, TPHCM. Tel: 0938237460.
Nguồn tham khảo: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Bộ Y tế Việt Nam, các hướng dẫn lâm sàng tim mạch và tài liệu giáo dục bệnh nhân từ WebMD và các tạp chí tim mạch uy tín. (Bài viết mang tính giáo dục, không thay thế tư vấn y tế cá nhân.)