9 Cách Phòng Ngừa Nhồi Máu Cơ Tim Hiệu Quả
Chào bạn, tôi là bác sĩ Phạm Xuân Hậu, chuyên khoa tim mạch và tim mạch can thiệp. Nhồi máu cơ tim là một tình trạng cấp cứu nguy hiểm, xảy ra khi một phần cơ tim bị thiếu máu nuôi do tắc nghẽn mạch vành. Hậu quả có thể rất nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa nhồi máu cơ tim bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp dự phòng hiệu quả. Dưới đây là 9 lời khuyên từ kinh nghiệm của tôi:
1. Ăn Uống Lành Mạnh, Kiểm Soát Cholesterol
Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch. Một chế độ ăn uống khoa học, cân bằng giúp kiểm soát cholesterol và giảm nguy cơ hình thành các mảng xơ vữa trong lòng mạch máu – nguyên nhân chính gây nhồi máu cơ tim.
- Tăng cường rau xanh và trái cây: Rau xanh và trái cây là nguồn cung cấp dồi dào chất xơ, vitamin và khoáng chất. Chất xơ giúp giảm cholesterol xấu (LDL) trong máu, trong khi vitamin và khoáng chất hỗ trợ chức năng tim mạch khỏe mạnh. Theo khuyến cáo của Bộ Y Tế, mỗi người nên ăn ít nhất 400g rau xanh và trái cây mỗi ngày.
- Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và trans fats: Các loại chất béo này có nhiều trong thịt mỡ, da động vật, bơ, phô mai, các sản phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh… Chúng làm tăng cholesterol xấu (LDL) và làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Thay vào đó, hãy ưu tiên các loại thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, các loại đậu và chế phẩm từ đậu.
- Sử dụng chất béo có lợi: Dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu cá… chứa nhiều axit béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3, có tác dụng giảm viêm, giảm triglyceride máu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và bảo vệ tim mạch. Nên sử dụng các loại dầu này để chế biến món ăn thay vì mỡ động vật.
- Hạn chế muối: Tiêu thụ quá nhiều muối có thể dẫn đến tăng huyết áp, một yếu tố nguy cơ quan trọng của bệnh tim mạch. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành nên tiêu thụ dưới 5g muối mỗi ngày. Nên hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn mặn và nêm nếm gia vị vừa phải khi nấu ăn.
2. Kiểm Soát Huyết Áp
Huyết áp cao gây áp lực lên thành mạch máu, làm tổn thương lớp nội mạc và tạo điều kiện cho các mảng xơ vữa hình thành. Kiểm soát huyết áp là yếu tố then chốt để phòng ngừa nhồi máu cơ tim và các biến chứng tim mạch khác.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Tương tự như trên, chế độ ăn uống giảm muối, hạn chế chất béo bão hòa và tăng cường rau xanh, trái cây đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện lưu thông máu và giảm huyết áp. Nên tập ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần, với các bài tập vừa phải như đi bộ nhanh, chạy bộ, đạp xe, bơi lội…
- Hạn chế căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng huyết áp. Hãy tìm cách giải tỏa căng thẳng bằng các phương pháp như thiền, yoga, nghe nhạc, đọc sách, hoặc tham gia các hoạt động giải trí yêu thích.
- Theo dõi huyết áp thường xuyên: Nên kiểm tra huyết áp định kỳ, đặc biệt nếu bạn có tiền sử tăng huyết áp hoặc các yếu tố nguy cơ tim mạch khác. Nếu huyết áp của bạn thường xuyên cao hơn 140/90 mmHg, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị.
3. Duy Trì Lối Sống Lành Mạnh và Tập Thể Dục Thường Xuyên
Lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm cả nhồi máu cơ tim. Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm cholesterol xấu (LDL), tăng cholesterol tốt (HDL) và duy trì cân nặng hợp lý.
- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày: Bạn có thể lựa chọn các bài tập phù hợp với sở thích và thể trạng của mình, chẳng hạn như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, tập yoga, hoặc tham gia các lớp thể dục nhịp điệu. Điều quan trọng là phải tập luyện đều đặn và duy trì cường độ vừa phải.
4. Kiểm Soát Cân Nặng và Tránh Béo Phì
Thừa cân, béo phì làm tăng gánh nặng cho tim, tăng huyết áp, tăng cholesterol xấu và tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường – tất cả đều là những yếu tố nguy cơ của nhồi máu cơ tim. Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên tim và cải thiện sức khỏe tim mạch.
- Kết hợp chế độ ăn uống hợp lý và vận động thường xuyên: Để giảm cân hoặc duy trì cân nặng hợp lý, bạn cần kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát lượng calo nạp vào và tăng cường vận động thể chất. Tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn uống phù hợp với nhu cầu của bạn.
5. Giữ Mức Đường Huyết Ổn Định
Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm cả nhồi máu cơ tim. Đường huyết cao làm tổn thương mạch máu và thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch.
- Theo dõi lượng đường trong máu: Nếu bạn bị tiểu đường, hãy theo dõi lượng đường trong máu thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế đường và các loại carbohydrate tinh chế, ưu tiên các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (GI).
- Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý và tập thể dục đều đặn: Vận động giúp cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát đường huyết.
- Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ: Nếu cần thiết, bác sĩ có thể kê đơn thuốc hoặc insulin để giúp bạn kiểm soát đường huyết.
6. Tránh Hút Thuốc và Hạn Chế Rượu Bia
Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch. Các chất độc hại trong khói thuốc làm tổn thương mạch máu, tăng huyết áp, tăng cholesterol xấu và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
- Bỏ thuốc lá: Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc ngay lập tức. Bỏ thuốc lá là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm cho sức khỏe tim mạch của mình.
- Hạn chế rượu bia: Uống quá nhiều rượu bia có thể làm tăng huyết áp, tăng triglyceride máu và gây tổn thương tim. Nên hạn chế uống rượu bia ở mức vừa phải (không quá 1 ly mỗi ngày đối với phụ nữ và không quá 2 ly mỗi ngày đối với nam giới).
7. Kiểm Soát Căng Thẳng và Lo Âu
Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim và gây tổn thương mạch máu. Kiểm soát căng thẳng và lo âu giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.
- Thực hành các kỹ thuật thư giãn: Thiền, yoga, hít thở sâu, nghe nhạc, đọc sách, hoặc tham gia các hoạt động giải trí yêu thích có thể giúp bạn giảm căng thẳng và lo âu.
8. Quản Lý Các Bệnh Lý Nền
Nếu bạn mắc các bệnh lý như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, hoặc bệnh thận mạn tính, hãy kiểm soát tốt các bệnh lý này để giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.
- Kiểm soát tốt tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu: Tuân thủ điều trị của bác sĩ, thay đổi lối sống và chế độ ăn uống để kiểm soát các chỉ số đường huyết, huyết áp và cholesterol ở mức mục tiêu.
- Sử dụng thuốc phòng ngừa theo chỉ định của bác sĩ: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc aspirin hoặc các loại thuốc chống đông máu khác để giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
9. Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ
Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ của nhồi máu cơ tim, như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, hoặc các bệnh tim mạch tiềm ẩn. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ: Nên khám sức khỏe tổng quát ít nhất mỗi năm một lần, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn có các yếu tố nguy cơ tim mạch.
Lời khuyên từ bác sĩ Phạm Xuân Hậu:
Nhồi máu cơ tim là một bệnh lý nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa trên, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe tim mạch, hãy đến khám tại Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Liên hệ: Phòng khám Tim mạch BS Phạm Xuân Hậu Địa chỉ: 336A Phan Văn Trị, P.11, Bình Thạnh, TPHCM Điện thoại: 0938237460
Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ trái tim khỏe mạnh!