Kênh nhĩ thất là dị tật tim bẩm sinh, đặc trưng bởi lỗ thông giữa các buồng tim và vấn đề ở van tim. Có hai loại chính: kênh nhĩ thất bán phần và toàn phần. Triệu chứng bao gồm khó thở, chậm tăng cân, và tím tái. Các yếu tố nguy cơ bao gồm hội chứng Down và mẹ mắc rubella khi mang thai. Điều trị chủ yếu bằng phẫu thuật để đóng lỗ thông và sửa van tim, sau đó cần theo dõi suốt đời.

Kênh Nhĩ Thất: Dị Tật Tim Bẩm Sinh Cần Được Chẩn Đoán và Điều Trị Sớm

Kênh nhĩ thất là một dị tật tim bẩm sinh, chiếm tỷ lệ đáng kể trong các bệnh lý tim bẩm sinh. Trẻ em được chẩn đoán mắc kênh nhĩ thất cần được phẫu thuật sớm để đảm bảo chức năng tim và sự phát triển toàn diện.

1. Bệnh Tim Bẩm Sinh Kênh Nhĩ Thất Là Gì?

Để hiểu rõ về kênh nhĩ thất, chúng ta cần nắm vững cấu trúc cơ bản của tim. Tim được chia thành bốn buồng: hai buồng trên (tâm nhĩ) và hai buồng dưới (tâm thất), ngăn cách bởi vách ngăn. Giữa các buồng tim còn có các van tim, đóng vai trò kiểm soát dòng máu lưu thông một chiều.

Bệnh lý kênh nhĩ thất là một dị tật bẩm sinh phức tạp, liên quan đến sự khiếm khuyết của vách nhĩ thất, tạo ra lỗ thông giữa các buồng tim. Đi kèm với đó là các vấn đề về van tim, dẫn đến rối loạn huyết động và làm giảm khả năng bơm máu của tim.

Phân loại kênh nhĩ thất:

Dựa vào tổn thương giải phẫu, kênh nhĩ thất được chia thành hai thể chính:

• Kênh nhĩ thất bán phần:
  • Đặc trưng bởi lỗ thông ở phần vách ngăn giữa hai tâm nhĩ.
  • Van hai lá (van tim bên trái) có thể không đóng kín hoàn toàn, gây hở van hai lá.
• Kênh nhĩ thất toàn phần:
  • Tồn tại một lỗ thông lớn ở trung tâm tim, ảnh hưởng đến cả vách ngăn tâm nhĩ và tâm thất.
  • Thay vì có hai van riêng biệt (van ba lá bên phải và van hai lá bên trái), chỉ có một van lớn duy nhất ngăn cách giữa buồng trên và buồng dưới. Van này thường không đóng kín hoàn toàn.

2. Các Triệu Chứng Lâm Sàng của Kênh Nhĩ Thất

Triệu chứng của kênh nhĩ thất có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của dị tật.

• Kênh nhĩ thất hoàn toàn:
  • Các triệu chứng thường xuất hiện sớm, trong vài tuần đầu đời:
    • Khó thở, đặc biệt khi bú.
    • Bú kém, bỏ bú.
    • Chậm tăng cân hoặc không tăng cân.
    • Da và môi tím tái (do thiếu oxy).
• Kênh nhĩ thất bán phần:
  • Các triệu chứng thường kín đáo hơn và có thể không rõ ràng cho đến khi trẻ lớn hoặc thậm chí đến tuổi trưởng thành:
    • Nhịp tim bất thường (loạn nhịp tim).
    • Các dấu hiệu của tăng áp phổi và suy tim, bao gồm:
      • Khó thở, đặc biệt khi gắng sức.
      • Phù ở chân và mắt cá chân.
      • Mệt mỏi.

3. Các Yếu Tố Nguy Cơ của Kênh Nhĩ Thất

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc kênh nhĩ thất ở trẻ:

• Hội chứng Down: Trẻ mắc hội chứng Down có nguy cơ cao mắc các bệnh tim bẩm sinh, bao gồm cả kênh nhĩ thất (Theo https://www.acc.org/).
• Mẹ bị Rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ: Nhiễm Rubella trong thai kỳ có thể gây ra nhiều dị tật bẩm sinh ở trẻ, trong đó có các bệnh tim (Theo https://www.cdc.gov/).
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim bẩm sinh: Nếu gia đình có người thân mắc bệnh tim bẩm sinh, nguy cơ trẻ sinh ra mắc bệnh cũng tăng lên.
• Mẹ uống nhiều rượu trong thời kỳ mang thai: Rượu có thể gây hại cho sự phát triển của thai nhi và làm tăng nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh.
• Mẹ bị đái tháo đường thai kỳ: Đái tháo đường thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tim của thai nhi.
• Sử dụng một số loại thuốc trong thai kỳ: Một số loại thuốc, như isotretinoin (Accutane) điều trị mụn trứng cá, có thể gây dị tật bẩm sinh nếu sử dụng trong thai kỳ. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào khi mang thai hoặc có ý định mang thai.

4. Các Biến Chứng của Kênh Nhĩ Thất

Nếu không được điều trị, kênh nhĩ thất có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Viêm phổi: Do tăng lưu lượng máu lên phổi, trẻ dễ bị nhiễm trùng phổi tái phát.
• Rối loạn nhịp tim: Các vấn đề về cấu trúc tim có thể gây ra rối loạn nhịp tim.
• Giãn các buồng tim: Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến giãn các buồng tim.
• Suy tim: Tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
• Tăng áp động mạch phổi: Tăng lưu lượng máu lên phổi gây tăng áp lực trong động mạch phổi. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể trở nên необратимым.
• Hở van tim: Các van tim bị tổn thương có thể không đóng kín hoàn toàn, gây hở van.

5. Điều Trị Bệnh Tim Bẩm Sinh Kênh Nhĩ Thất

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho cả hai thể kênh nhĩ thất (toàn phần và bán phần). Mục tiêu của phẫu thuật là:

• Đóng lỗ thông giữa các buồng tim bằng các miếng vá (patch).
• Sửa chữa hoặc thay thế van tim bị tổn thương để đảm bảo van đóng kín.

Sau phẫu thuật thành công, hầu hết bệnh nhân có thể sống một cuộc sống bình thường, không bị hạn chế hoạt động. Tuy nhiên, việc theo dõi và chăm sóc định kỳ với bác sĩ chuyên khoa tim bẩm sinh là rất quan trọng để phát hiện và điều trị kịp thời các biến chứng có thể xảy ra.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe tim mạch của mình hoặc con bạn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị phù hợp.