1. Khả năng hồi phục sau điều trị mạch vành
1.1. Chương trình phục hồi chức năng tim mạch
Phục hồi chức năng tim mạch là một chương trình quan trọng cho tất cả bệnh nhân đã trải qua cơn đau tim, suy tim hoặc các vấn đề về tim mạch khác cần phẫu thuật và chăm sóc y tế. Ở những đối tượng này, phục hồi chức năng tim mạch có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa những vấn đề về tim tái phát trong tương lai.
Trước khi tiến hành phẫu thuật tim điều trị mạch vành , nhân viên y tế thuộc khoa phục hồi chức năng tim mạch có thể cung cấp cho bệnh nhân thông tin và hướng dẫn cách tập phục hồi chức năng tùy thuộc về tình trạng hiện tại của bệnh nhân và quy trình tập sau phẫu thuật. Dịch vụ chăm sóc này thường sẽ tiếp tục sau khi bệnh nhân đã xuất viện. Trong vài tuần đầu tiên sau phẫu thuật, nhân viên y tế có thể thăm khám để kiểm tra sự tiến triển của bệnh nhân.XEM THÊM: Phục hồi chức năng tim mạch: Vì sao cần và khi nào nên bắt đầu?
Các chương trình hồi phục sau đặt stent mạch vành và phẫu thuật tim có thể được thiết kế rất khác nhau tùy mỗi nơi, nhưng hầu hết sẽ bao gồm các lĩnh vực cơ bản sau:
- Hoạt động thể chất
- Hướng dẫn về lối sống khoa học, bao gồm ăn uống lành mạnh, uống thuốc theo chỉ định và cách bỏ thuốc lá, kể cả hút thuốc lá thụ động
- Tư vấn cách giải tỏa căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần.
Nhóm chuyên gia y tế hỗ trợ bạn sau điều trị mạch vành có thể bao gồm: chuyên gia chăm sóc sức khỏe, chuyên gia hướng dẫn tập thể dục và dinh dưỡng, vật lý trị liệu và cố vấn sức khỏe tâm thần.
Người bệnh cần bỏ viêc hút thuốc lá để đạt hiệu quả phục hồi chức năng tim mạch
1.2. Hồi phục sau đặt stent mạch vành
Stent động mạch vành làm bằng kim loại nên chúng sẽ tồn tại trong lòng động mạch vành vĩnh viễn (trừ stent tự tiêu), chúng cũng ổn định rất lâu trong cơ thể (khoảng 10 - 15 năm). Tuy nhiên, nếu bệnh nhân và bác sĩ không kiểm soát tốt thì thời gian trên có thể giảm xuống, thậm chí chỉ còn vài tháng. Các yếu tố có thể gây tái hẹp stent bao gồm:
- Hút thuốc lá (yếu tố gây tái hẹp stent hàng đầu)
- Thức ăn nhiều dầu mỡ
- Uống thuốc không đầy đủ
- Kiểm soát không tốt bệnh tiểu đường, huyết áp cao hay rối loạn mỡ máu
- Stent phủ không hết vùng tổn thương
- Lối sống ít vận động.
Riêng đối với chương trình điều trị mạch vành , nhóm chăm sóc sức khỏe có thể đề xuất các bước sau để giảm nguy cơ đau tim hoặc tránh bệnh diễn tiến nặng hơn:
- Thay đổi lối sống, chẳng hạn như ăn uống lành mạnh hơn (ít mặn và chất béo hơn), tăng cường hoạt động thể chất, duy trì cân nặng hợp lý và bỏ hút thuốc
- Dùng thuốc điều trị và kiểm soát các yếu tố nguy cơ đối với bệnh mạch vành, chẳng hạn như cholesterol cao, huyết áp cao hoặc nhịp tim không đều
- Phẫu thuật để giúp khôi phục lưu lượng máu đến tim.
Khi bạn đã hoàn thành chương trình phục hồi chức năng tim mạch , điều quan trọng là phải tập thể dục thường xuyên và có một lối sống lành mạnh. Điều này giúp bảo vệ tim của bạn và giảm nguy cơ mắc thêm các vấn đề khác liên quan đến tim.
XEM THÊM: Lưu ý chăm sóc và điều trị sau khi đặt stent mạch vành, tránh tái phát
Người bệnh được đặt stent động mạch vành
2. Lưu ý trong sinh hoạt và theo dõi sức khỏe sau điều trị mạch vành
2.1. Tự chăm sóc
Tự chăm sóc bản thân là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Với sự hỗ trợ của nhóm chăm sóc y tế, bạn phải chịu trách nhiệm về sức khỏe và hạnh phúc của chính mình sau điều trị mạch vành .
Tự chăm sóc bản thân bao gồm những hành động bạn thực hiện hàng ngày để luôn khỏe mạnh, duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần tốt. Bệnh nhân cũng được hướng dẫn cách ngăn ngừa bệnh tật hoặc tai nạn, đồng thời chăm sóc các bệnh nhẹ kèm theo và tình trạng dài hạn (mạn tính) một cách hiệu quả hơn.
Những người sống với bệnh mạn tính có thể được hưởng lợi từ việc được hướng dẫn cách tự chăm sóc bản thân. Cụ thể, họ có nhiều khả năng sống lâu hơn, ít đau đớn, bớt lo lắng, trầm cảm và mệt mỏi, có chất lượng cuộc sống tốt hơn, năng động và tự lập hơn.
2.2. Các nhóm cộng đồng hỗ trợ
Nếu bạn bị bệnh tim hoặc đang chăm sóc một người bị bệnh tim và hồi phục sau đặt stent mạch vành , việc gia nhập nhóm cộng đồng bao gồm những người đang ở trong tình trạng tương tự có thể hữu ích.
Những nhóm này sẽ tổ chức các buổi tập thể dục thường xuyên (chẳng hạn như đi bộ), trao đổi kinh nghiệm với nhau và cùng tham các hoạt động xã hội. Bác sĩ hoặc chuyên gia phục hồi chức năng tim mạch có thể cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về nhóm cộng đồng phù hợp với bạn.
Các nhóm cộng đồng hỗ trợ sẽ tổ chức các buổi tập thể dục thường xuyên giúp người bệnh sớm phục hồi
2.3. Các mối quan hệ xã hội
Đối mặt với một tình trạng mạn tính như bệnh tim có thể gây căng thẳng cho chính người bệnh, cũng như gia đình và bạn bè của họ. Người bệnh có thể khó nói chuyện, chia sẻ với mọi người về tình trạng của mình, ngay cả khi rất thân thiết.
Hãy mở lòng cho gia đình và bạn bè biết họ có thể làm gì để giúp đỡ bạn. Tuy nhiên, cũng đừng ngại nói với họ rằng bạn cần một chút thời gian riêng tư cho riêng mình.
2.4. Đời sống tình dục
Người đang điều trị mạch vành hoặc hồi phục sau đặt stent mạch vành có thể lo lắng về việc quan hệ tình dục. Thông thường, bạn sẽ có khả năng tiếp tục hoạt động tình dục ngay khi cảm thấy khỏe lại.
Hãy trò chuyện thoải mái với người bạn tình, cùng nhau khám phá những điều thú vị và phù hợp với sức khỏe hiện tại của bạn. Đôi khi người bệnh chỉ đơn giản cần được chạm vào và ở gần ai đó là đủ để cảm thấy yêu thương.
Bệnh mạch vành gần như không ảnh hưởng đến đời sống tình dục của người bệnh
2.5. Trở lại làm việc
Khi đã hồi phục sau đặt stent mạch vành hoặc phẫu thuật tim, bạn có thể trở lại làm việc, nhưng đôi khi phải thay đổi loại hình công việc đảm nhiệm. Ví dụ, bạn sẽ không làm được công việc phải gắng sức nhiều. Chuyên gia y tế sẽ tư vấn cho bạn về thời điểm có thể trở lại làm việc và loại hình công việc nào nên tránh.
Tóm lại, sau xuất viện điều trị mạch vành , bệnh nhân sẽ tiếp tục được theo dõi. Do đó cần tuân thủ nghiêm ngặt đơn thuốc và lời khuyên trong sinh hoạt để đạt lợi ích điều trị. Đặc biệt phải tái khám đúng lịch, thường là mỗi 1 - 3 tháng hoặc khi có các biểu hiện bất thường. Ngoài ra, hồi phục sau đặt stent mạch vành cần phối hợp điều trị giữa các chuyên khoa, nhất là kiểm soát chặt các rối loạn đường huyết, mỡ máu để giảm thiểu nguy cơ tái hẹp stent cho bệnh nhân.
Nguồn tham khảo: nhs.uk, cdc.gov
