Rượu và Bệnh Đái Tháo Đường Típ 2: Những Điều Cần Lưu Ý
Mở đầu:
Trong các buổi tiệc tùng, việc từ chối rượu bia với bạn bè, đối tác hay đồng nghiệp đôi khi là điều khó tránh. Tuy nhiên, nếu bạn đang mắc bệnh đái tháo đường típ 2, việc hạn chế sử dụng các loại thức uống có cồn này là vô cùng quan trọng. Tác động của rượu đối với bệnh nhân đái tháo đường típ 2 không hề nhỏ, thậm chí có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Người bệnh đái tháo đường cần đặc biệt thận trọng và tốt nhất là tránh xa bia rượu, bởi những tác hại của chúng đối với người bệnh thường nghiêm trọng hơn rất nhiều so với người bình thường. Rượu bia có thể làm tăng nguy cơ biến chứng của bệnh đái tháo đường, làm hạn chế khả năng điều hòa đường huyết của gan, và tương tác tiêu cực với một số loại thuốc điều trị bệnh. Dưới đây là một vài điều quan trọng cần lưu ý về rượu khi bạn là người bệnh đái tháo đường:
1. Rượu Tương Tác Với Thuốc Điều Trị Đái Tháo Đường
Tác hại đầu tiên và có lẽ là đáng lo ngại nhất của rượu đối với bệnh nhân đái tháo đường là khả năng làm tăng hoặc giảm đường huyết một cách khó lường. Tùy thuộc vào lượng rượu bạn uống, đường huyết có thể tăng vọt hoặc tụt xuống mức nguy hiểm. Đặc biệt, một số loại thuốc viên điều trị đái tháo đường típ 2 có tác dụng kích thích tế bào tụy tiết insulin, như nhóm sulphonylureas (ví dụ: glibenclamide, gliclazide) và meglitinides (ví dụ: repaglinide, nateglinide), khi dùng chung với rượu có thể gây hạ đường huyết quá mức. Nếu tình trạng này không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, có thể dẫn đến hôn mê và thậm chí tử vong. Theo một nghiên cứu trên tạp chí Diabetes Care, việc sử dụng rượu cùng với các thuốc kích thích tiết insulin làm tăng đáng kể nguy cơ hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường [Nguồn: Diabetes Care].
2. Rượu Làm Giảm Khả Năng Hoạt Động Của Gan
Gan đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sự ổn định đường huyết. Một trong những chức năng quan trọng của gan là tổng hợp đường glucose trong máu thành dạng glycogen dự trữ. Khi cơ thể bạn ngủ vào ban đêm hoặc khi bạn nhịn đói, gan sẽ ly giải glycogen thành glucose để cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống còn. Tuy nhiên, khi bạn uống rượu, gan phải làm việc quá sức để loại trừ rượu và các chất chuyển hóa của nó ra khỏi cơ thể, thay vì thực hiện chức năng tổng hợp glycogen. Hậu quả là, lượng glycogen dự trữ trong gan bị giảm sút đáng kể. Do đó, tuyệt đối không nên uống rượu khi mức đường huyết của bạn đang thấp, vì gan sẽ không thể giải phóng đủ glucose để bù đắp.
3. Không Uống Rượu Khi Bụng Đói
Việc uống rượu khi bụng đói là một sai lầm nghiêm trọng đối với người bệnh đái tháo đường. Khi có rượu trong máu, thức ăn sẽ được hấp thu chậm hơn bình thường. Thêm vào đó, như đã đề cập ở trên, rượu làm giảm khả năng tổng hợp và ly giải glycogen của gan. Sự kết hợp này có thể dẫn đến tình trạng hạ đường huyết nguy hiểm. Để phòng ngừa, hãy luôn ăn một bữa ăn nhẹ có chứa tinh bột (ví dụ: bánh mì, cơm, hoặc ngũ cốc) trước khi bạn uống rượu bia. Thức ăn sẽ giúp làm chậm quá trình hấp thu rượu và cung cấp một nguồn glucose ổn định cho cơ thể.
4. Đo Đường Huyết Trước Khi Uống Rượu
Một trong những tác hại âm thầm nhưng nguy hiểm của rượu đối với bệnh nhân đái tháo đường là khả năng làm giảm khả năng ly giải glucose ở gan. Để tránh nguy cơ hạ đường huyết khi uống rượu, đặc biệt là khi bạn không may uống quá chén, hãy chủ động đo đường huyết trước khi dùng rượu. Điều này giúp bạn bảo đảm rằng mức đường huyết của mình không quá thấp, và bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt về việc có nên uống rượu hay không, cũng như nên uống bao nhiêu.
5. Rượu Có Thể Gây Hạ Đường Huyết
Bạn cần đặc biệt lưu ý rằng, trong vòng vài phút đến khoảng 12 giờ sau khi uống rượu, bạn có thể bị hạ đường huyết nếu trước đó bạn nhịn đói hoặc đang sử dụng thuốc hạ đường huyết. Điều này là do rượu ức chế quá trình sản xuất glucose của gan, làm giảm lượng đường trong máu. Vì vậy, hãy luôn cảnh giác và theo dõi chặt chẽ các triệu chứng của hạ đường huyết (ví dụ: đổ mồ hôi, run rẩy, chóng mặt, lú lẫn) sau khi uống rượu.
6. Uống Rượu Chậm Tốt Hơn Uống Nhanh
Uống rượu chậm rãi, với lượng vừa phải, sẽ giúp gan có thời gian để chuyển hóa và thải bớt các chất chuyển hóa độc hại từ rượu ra khỏi cơ thể. Ngược lại, việc uống một lượng rượu quá nhanh và quá nhiều có thể gây ra ngộ độc rượu và hạ đường huyết đột ngột. Điều nguy hiểm là, trong một buổi tiệc tùng, các triệu chứng của hạ đường huyết (ví dụ: lú lẫn, mất phương hướng) có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với biểu hiện say rượu. Nếu tình trạng hạ đường huyết không được xử trí kịp thời, nó có thể nhanh chóng dẫn đến hôn mê và thậm chí tử vong. Hãy luôn nhớ rằng, trong một buổi tiệc rượu, không ai có thể nhận ra bạn đang bị hạ đường huyết, vì mọi người có thể lầm tưởng bạn chỉ đang say mà thôi.
7. Biết Giới Hạn Của Bản Thân
Không phải cứ bị đái tháo đường là bạn tuyệt đối không được uống một giọt rượu bia nào cho đến cuối đời. Đôi khi, bạn không thể tránh khỏi một buổi tiệc có rượu bia khi giao tiếp với bạn bè hoặc đối tác kinh doanh. Điều quan trọng là bạn cần biết rõ giới hạn của bản thân, và biết dừng lại đúng lúc để tránh các biến chứng nguy hiểm. Hãy trao đổi thẳng thắn với bác sĩ điều trị về loại rượu và lượng rượu bạn có thể uống một cách an toàn. Thông thường, một ly vang đỏ mỗi ngày (khoảng 150ml) được coi là vừa đủ và có thể chấp nhận được cho cả nam và nữ giới.