Bệnh đái tháo đường là một “kẻ giết người thầm lặng”. Vì vậy, để phòng bệnh không tấn công và gây nguy hiểm cho mình, bạn nên tầm soát đái tháo đường típ 2 thường xuyên bằng cách đi khám sức khỏe định kỳ đầy đủ.
Bệnh nhân đái tháo đường típ 2 đang ngày càng gia tăng trên thế giới và Việt Nam. Bệnh đái tháo đường gây ra nhiều biến chứng nặng nề như mù lòa, suy thận, cắt cụt chi, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim… Vì vậy, chi phí điều trị bệnh đái tháo đường và chi phí phúc lợi xã hội chăm sóc những bệnh nhân bị biến chứng chiếm tỷ trọng cao trong quỹ bảo hiểm sức khỏe và an sinh xã hội. Do bệnh đái tháo đường típ 2 thường âm thầm tiến triển, không có triệu chứng nên người bệnh không biết mình mắc bệnh. Người bệnh chỉ biết mình mắc đái tháo đường típ 2 khi đã có biến chứng hoặc do đi khám bệnh khác phát hiện ra. Thống kê cho thấy, tại Hoa Kỳ có đến 1/3 bệnh nhân đái tháo đường chưa được phát hiện. Tại Việt Nam, theo điều tra của Bộ Y tế năm 2015 cho thấy có đến 64,8% người bệnh đái tháo đường chưa được chẩn đoán tại cộng đồng.
Nếu người bệnh đái tháo đường không được phát hiện kịp thời để điều trị thì có nguy cơ rất cao bị các biến chứng cấp tính như hôn mê tăng áp lực thẩm thấu hoặc các biến chứng mãn tính như bệnh tim mạch, bàn chân, mắt… Do vậy, việc phát hiện sớm bệnh đái tháo đường để có biện pháp điều trị kịp thời là rất quan trọng nhằm phòng chống các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Để phát hiện bệnh sớm, người dân, đặc biệt là những người có nguy cơ mắc bệnh cao, nên thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ để xét nghiệm máu sàng lọc phát hiện bệnh.
Những đối tượng nào cần tầm soát đái tháo đường típ 2?
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ và Bộ Y tế Việt Nam, người trưởng thành không có triệu chứng đái tháo đường cần đi xét nghiệm đường huyết để phát hiện sớm tiền đái tháo đường và đái tháo đường bao gồm:
Người có BMI ≥ 23 kg/m2 có thêm một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ sau:
- Gia đình có người bị đái tháo đường (bố, mẹ, anh, chị em ruột)
- Lối sống ít vận động
- Vòng bụng to: ở nam ≥ 90 cm, ở nữ ≥ 80 cm
- Tăng huyết áp: huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg hay đang điều trị thuốc hạ huyết áp
- Tiền đái tháo đường: rối loạn glucose máu lúc đói và rối loạn dung nạp glucose
- Rối loạn lipid máu: Nồng độ HDL cholesterol < 35 mg/ (0,9 mmol/L) và/hoặc nồng độ triglyceride > 250 mg/dL (2,82 mmol/L)
- Phụ nữ có tiền sử mắc đái tháo đường thai kỳ
- Phụ nữ bị buồng trứng đa nang
- Tiền sử sinh con trên 4kg
- Tiền sử có bệnh tim mạch do xơ vữa mạch.
Ở người không có các yếu tố nguy cơ trên, bắt đầu xét nghiệm phát hiện sớm bệnh đái tháo đường từ 45 tuổi. Nếu các kết quả xét nghiệm bình thường, bạn nên lặp lại xét nghiệm sau mỗi 1 – 3 năm/lần. Có thể thực hiện xét nghiệm lại sớm hơn nếu có nhiều yếu tố nguy cơ. Đối với người tiền đái tháo đường, nên xét nghiệm kiểm tra hàng năm.
Các xét nghiệm nào dùng để sàng lọc phát hiện bệnh đái tháo đường típ 2?
Các xét nghiệm được sử dụng để sàng lọc phát hiện sớm bệnh đái tháo đường bao gồm xét nghiệm đường huyết lúc đói (sau khi nhịn ăn qua đêm 8 giờ), nghiệm pháp dung nạp glucose (đo đường huyết sau 2 giờ uống 75g đường glucose) và xét nghiệm HbA1C.
Làm gì khi kết quả xét nghiệm sàng lọc bình thường?
Nếu kết quả xét nghiệm bình thường, bạn nên thực hiện lại xét nghiệm mỗi 1 – 3 năm/lần hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn xét nghiệm lại sớm hơn nếu bạn mắc tiền đái tháo đường hoặc có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ tư vấn bạn thay đổi lối sống để phòng chống bệnh đái tháo đường típ 2 nếu bạn có các yếu tố nguy cơ cao có thể thay đổi được như thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu…
Làm gì khi xét nghiệm sàng lọc phát hiện ra bệnh?
Nếu kết quả xét nghiệm sàng lọc của bạn cao hơn ngưỡng chẩn đoán bệnh đái tháo đường thì bạn sẽ được đề nghị làm lại các xét nghiệm chẩn đoán bệnh bằng máu tĩnh mạch một lần nữa để chẩn đoán chính xác bệnh. Nếu bạn mắc bệnh, tùy theo mức độ của đường huyết, HbA1C và tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn chế độ dinh dưỡng và vận động phù hợp để điều trị bệnh. Tùy theo mức độ mắc bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định bạn dùng thuốc hay không dùng thuốc ban đầu (chỉ thực hiện thay đổi lối sống).
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
- Tiền đái tháo đường, điều trị ngay kẻo bệnh tiến triển nhanh
- 12 yếu tố hàng đầu làm gia tăng nguy cơ mắc đái tháo đường tuýp 2
- 10 điều ai cũng thắc mắc về bệnh thận đái tháo đường
