Rung Tâm Nhĩ và Cách Sống Khỏe Mạnh
Rung tâm nhĩ là một trong những bệnh lý tim mạch phổ biến, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như suy tim và đột quỵ. Tuy nhiên, người bệnh hoàn toàn có thể chung sống khỏe mạnh với rung tâm nhĩ bằng cách thay đổi lối sống và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ.
1. Rung Tâm Nhĩ Là Gì?
Thông thường, trái tim khỏe mạnh sẽ đập một cách nhịp nhàng từ 60 đến 90 lần mỗi phút khi bạn đang nghỉ ngơi. Nhịp tim sẽ tăng lên khi bạn vận động hoặc gặp căng thẳng. Quá trình này được điều khiển bởi hệ thống điện của tim, bắt đầu từ nút xoang (SA node) ở tâm nhĩ phải, nơi phát ra các xung điện đều đặn, lan truyền xuống các buồng tim, kích hoạt sự co bóp nhịp nhàng.
Vậy rung tâm nhĩ là gì?
Rung tâm nhĩ (Atrial Fibrillation - AFib) xảy ra khi quá trình hình thành và lan truyền xung điện trong tim bị rối loạn. Thay vì xuất phát từ nút xoang, các xung động điện có thể xuất phát từ nhiều vị trí khác nhau trong tâm nhĩ. Điều này dẫn đến việc cơ tâm nhĩ bị kích thích một cách hỗn loạn và liên tục, khiến chúng rung lên thay vì co bóp đồng bộ và hiệu quả như bình thường. Hậu quả là tim không thể bơm máu đi nuôi cơ thể một cách tối ưu.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), rung tâm nhĩ là loại rối loạn nhịp tim phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới https://www.heart.org/en/health-topics/atrial-fibrillationafa.
2. Bị Rung Tâm Nhĩ Phải Làm Sao?
Để chung sống khỏe mạnh với rung tâm nhĩ và giảm thiểu nguy cơ biến chứng, người bệnh cần chủ động thực hiện các biện pháp sau:
2.1. Cẩn Trọng Với Các Dấu Hiệu Cảnh Báo
Một trong những thách thức của rung tâm nhĩ là bệnh có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, ngay cả khi không có triệu chứng, rung tâm nhĩ vẫn có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong tim, dẫn đến đột quỵ. Thống kê cho thấy, gần 45% các ca đột quỵ là do rung tâm nhĩ gây ra https://www.cdc.gov/heartdisease/atrial_fibrillation.htm.
Ngoài ra, rung tâm nhĩ cũng có thể làm suy yếu chức năng tim, dẫn đến suy tim. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo là rất quan trọng. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Mệt mỏi.
- Chóng mặt.
- Khó thở.
- Đau tức ngực.
- Tim đập nhanh, hồi hộp.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, đặc biệt nếu bạn đã có tiền sử bệnh tim, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
2.2. Kiểm Soát Bệnh Tiểu Đường và Huyết Áp
Bệnh tiểu đường và tăng huyết áp là hai yếu tố nguy cơ chính làm tăng khả năng phát triển rung tâm nhĩ và đột quỵ. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Stroke, người bệnh rung tâm nhĩ mà còn mắc tiểu đường và huyết áp cao có nguy cơ đột quỵ cao gấp 5 lần so với người chỉ bị rung tâm nhĩ https://www.ahajournals.org/journal/stroke.
Do đó, việc kiểm soát tốt đường huyết và huyết áp là vô cùng quan trọng. Bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, ít đường, ít muối.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Kiểm tra đường huyết và huyết áp định kỳ.
- Duy trì cân nặng hợp lý.
2.3. Chế Độ Ăn Tốt Cho Tim
Một chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát rung tâm nhĩ và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Dưới đây là một số nguyên tắc cơ bản:
- Hạn chế đường tinh chế: Tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến tăng cân, kháng insulin và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Hạn chế chất béo chuyển hóa: Tránh các loại thức ăn nhanh, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn vì chúng chứa nhiều chất béo chuyển hóa, không tốt cho tim mạch.
- Tăng cường rau xanh và hoa quả: Rau xanh và hoa quả cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp bảo vệ tim mạch.
- Tăng cường đậu nành và ngũ cốc nguyên hạt: Đậu nành và ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp protein và chất xơ dồi dào, giúp giảm cholesterol và bảo vệ tim mạch.
- Bổ sung chất béo có lợi: Ưu tiên các loại chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa, có nhiều trong các loại thực phẩm như cá hồi (giàu omega-3), đậu nành, dầu ô liu.
2.4. Không Hút Thuốc Lá
Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra các bệnh tim mạch, bao gồm cả rung tâm nhĩ và đột quỵ. Các hóa chất độc hại trong thuốc lá có thể làm tổn thương mạch máu, tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Nếu bạn đang hút thuốc, hãy bỏ thuốc ngay lập tức. Bỏ thuốc lá là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm cho sức khỏe tim mạch của mình.
2.5. Hạn Chế Rượu và Các Chất Kích Thích
Mặc dù một lượng nhỏ rượu vang đỏ có thể có lợi cho tim mạch, nhưng uống quá nhiều rượu có thể gây hại cho tim, đặc biệt là đối với những người bị rung tâm nhĩ. Uống nhiều rượu có thể làm tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn rung tâm nhĩ.
Ngoài ra, các chất kích thích như caffeine (trong cà phê, trà, nước ngọt) cũng có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp, gây khó chịu cho người bệnh rung tâm nhĩ. Do đó, nên hạn chế sử dụng các chất này.
2.6. Hạn Chế Cà Phê
Cà phê có thể làm tăng huyết áp, điều này có thể gây nguy hiểm cho những người bị rung tâm nhĩ. Bệnh nhân nên tiêu thụ cà phê ở mức độ vừa phải và tránh uống quá nhiều.
2.7. Vận Động Thường Xuyên
Vận động thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch, bao gồm cả việc giảm nguy cơ biến chứng của rung tâm nhĩ. Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm huyết áp, kiểm soát cân nặng và cải thiện tâm trạng.
Tuy nhiên, người bệnh rung tâm nhĩ cần lựa chọn các bài tập phù hợp với thể trạng và bệnh lý của mình. Nên bắt đầu từ từ và tăng dần cường độ luyện tập. Các hoạt động thể chất được khuyến khích bao gồm:
- Đi bộ.
- Chạy bộ nhẹ nhàng.
- Bơi lội.
- Yoga.
- Đi xe đạp.
Các chuyên gia khuyến cáo người bệnh tim nên đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày.
2.8. Giữ Cơ Thể Khỏi Cúm, Viêm Phổi
Các bệnh nhiễm trùng như cúm và viêm phổi có thể làm tăng nguy cơ đau tim và các biến chứng tim mạch khác. Điều này là do nhiễm trùng gây ra tình trạng viêm trong cơ thể, có thể làm tổn thương mạch máu và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Do đó, người bệnh rung tâm nhĩ nên chủ động phòng ngừa cúm và viêm phổi bằng cách:
- Tiêm phòng cúm hàng năm.
- Tiêm phòng phế cầu khuẩn.
- Rửa tay thường xuyên.
- Tránh tiếp xúc với người bệnh.
2.9. Giảm Căng Thẳng
Căng thẳng, lo âu và stress có thể làm tăng nhịp tim và gây ra các cơn loạn nhịp tim. Do đó, việc kiểm soát căng thẳng là rất quan trọng đối với người bệnh rung tâm nhĩ. Bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Tập yoga hoặc thiền.
- Nghe nhạc thư giãn.
- Dành thời gian cho các hoạt động yêu thích.
- Ngủ đủ giấc.
- Chia sẻ những lo lắng của bạn với người thân hoặc bạn bè.
Bằng cách tuân thủ các biện pháp trên, người bệnh rung tâm nhĩ có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc, giảm thiểu nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.