Tim đập nhanh, hồi hộp, run tay: Đâu là nguyên nhân và cách xử lý?
Tim đập nhanh, hồi hộp, run tay không chỉ đơn thuần là những biểu hiện cảm xúc nhất thời. Đôi khi, chúng có thể là dấu hiệu cảnh báo về một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà bạn cần quan tâm.
1. Tim đập nhanh, hồi hộp, run tay là dấu hiệu của bệnh gì?
Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng tim đập nhanh kèm theo cảm giác hồi hộp và run tay, rất có thể bạn đang trải qua một trong những vấn đề sau:
1.1. Huyết áp thấp
Huyết áp thấp được định nghĩa khi chỉ số huyết áp của bạn dưới 90/60 mmHg. Những người bị huyết áp thấp thường xuyên có thể gặp phải các triệu chứng khó chịu như:
- Triệu chứng: Mệt mỏi kéo dài, hoa mắt, chóng mặt, cơ thể thiếu sức sống, khó tập trung vào công việc hoặc học tập, dễ cáu gắt, tim đập nhanh hơn bình thường, chân tay bủn rủn.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), huyết áp thấp có thể do nhiều nguyên nhân như mất nước, thiếu dinh dưỡng, hoặc do tác dụng phụ của một số loại thuốc. [^1]
1.2. Rối loạn thần kinh tim, nhịp xoang nhanh
- Rối loạn thần kinh tim: Tình trạng này xảy ra khi bạn thường xuyên lo lắng quá mức, dẫn đến các triệu chứng như tim đập nhanh, cảm giác đánh trống ngực trong lồng ngực, run tay chân, khó thở.
- Nhịp xoang nhanh: Xảy ra khi hệ thần kinh tim bị kích thích quá mức, khiến nút xoang (vốn là máy tạo nhịp tự nhiên của tim) phát nhịp nhanh hơn bình thường. Theo Viện Tim mạch Quốc gia, nhịp xoang nhanh có thể do căng thẳng, lo âu, hoặc do các bệnh lý tim mạch tiềm ẩn. [^2]
1.3. Hạ đường huyết
Hạ đường huyết là tình trạng lượng đường trong máu xuống quá thấp. Các dấu hiệu thường gặp của hạ đường huyết bao gồm:
- Triệu chứng: Cảm thấy mệt mỏi đột ngột, đau đầu dữ dội, chóng mặt, cảm giác đói cồn cào, vã mồ hôi lạnh, tê bì chân tay, run tay, hồi hộp, tim đập nhanh, thậm chí có thể buồn nôn và nôn.
Theo Mayo Clinic, hạ đường huyết có thể xảy ra do bỏ bữa, tập thể dục quá sức, hoặc do tác dụng phụ của thuốc điều trị tiểu đường. [^3]
1.4. Cường giáp
Cường giáp là bệnh lý xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Lượng hormone tuyến giáp dư thừa này đẩy nhanh quá trình trao đổi chất trong cơ thể lên mức bất thường, gây ra các triệu chứng:
- Triệu chứng: Sụt cân nhanh chóng, cảm thấy căng thẳng và lo lắng, nhịp tim nhanh, vận động kém, thân nhiệt tăng cao, run tay, đổ mồ hôi nhiều, song thị (nhìn đôi), tuyến giáp to ra (bướu cổ).
Theo Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ, cường giáp có thể do bệnh Basedow, viêm tuyến giáp, hoặc do các khối u tuyến giáp. [^4]
1.5. Đói
Khi bạn cảm thấy đói, cơ thể có thể phản ứng bằng cách tim đập nhanh, chân tay bủn rủn. Đây là những phản xạ hoàn toàn bình thường, báo hiệu cơ thể cần được cung cấp năng lượng. Trong trường hợp này, bạn chỉ cần ăn uống đầy đủ là cơ thể sẽ trở lại trạng thái bình thường.
2. Làm thế nào khi tim đập nhanh, hồi hộp, run tay?
Nếu bạn đột nhiên bị tim đập nhanh, hồi hộp, run tay mà không liên quan đến tình trạng thiếu dinh dưỡng hoặc mất nước (ví dụ: do tiêu chảy, nôn ói), bạn có thể nghi ngờ do rối loạn nhịp tim. Trong trường hợp này, hãy thử các biện pháp sau:
- Thả lỏng cơ thể, thư giãn đầu óc: Tìm một nơi yên tĩnh, ngồi hoặc nằm xuống, nhắm mắt và tập trung vào hơi thở.
- Ho mạnh: Động tác này có thể tạo áp lực lên lồng ngực, giúp tim đập chậm lại.
- Rửa mặt hoặc uống một chút nước lạnh: Nước lạnh có thể kích thích dây thần kinh phế vị, giúp làm chậm nhịp tim.
- Tập hít sâu thở chậm: Hít vào thật chậm và sâu bằng mũi, giữ hơi trong lồng ngực từ 3-5 giây, sau đó thở ra từ từ bằng miệng.
- Nghiệm pháp Valsalva: (Lưu ý: Phương pháp này chỉ nên thực hiện khi có hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt nếu bạn có tiền sử bệnh tim mạch) Thực hiện bằng cách bịt mũi, ngậm miệng, sau đó cố gắng ép hơi thở ra thật mạnh, nhưng không cho hơi thoát ra ngoài trong khoảng 15 giây. Phương pháp này giúp tăng áp lực lên lồng ngực, có thể giúp thiết lập lại nhịp tim bình thường.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu tình trạng tim đập nhanh, run tay kéo dài hoặc tái đi tái lại nhiều lần, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện các xét nghiệm như điện tâm đồ (ECG), Holter ECG (theo dõi điện tim 24 giờ), xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng tuyến giáp, đường huyết, và các chỉ số khác.
Lời khuyên để phòng ngừa:
- Duy trì lối sống khoa học:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường, muối.
- Tập luyện thể dục đều đặn: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần.
- Hạn chế căng thẳng: Tìm các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, nghe nhạc, đọc sách.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ từ 7-8 tiếng mỗi đêm.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích: Tránh uống rượu bia, hút thuốc lá, cà phê.
[^1]: American Heart Association. (n.d.). Low Blood Pressure (Hypotension). Retrieved from https://www.heart.org/en/health-topics/high-blood-pressure/understanding-blood-pressure-readings/low-blood-pressure-when-blood-pressure-is-too-low [^2]: National Heart, Lung, and Blood Institute. (n.d.). Tachycardia. Retrieved from https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/tachycardia [^3]: Mayo Clinic. (n.d.). Hypoglycemia. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypoglycemia/symptoms-causes/syc-20373685 [^4]: American Thyroid Association. (n.d.). Hyperthyroidism. Retrieved from https://www.thyroid.org/hyperthyroidism/