Rối loạn nhịp thất: Hiểu rõ, phát hiện sớm và điều trị
Rối loạn nhịp thất là một dạng rối loạn nhịp tim, khiến tim đập nhanh bất thường. Tình trạng này bắt nguồn từ tâm thất của tim. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, rối loạn nhịp thất có thể đe dọa đến tính mạng.
1. Rối loạn nhịp thất là gì?
Bình thường, tín hiệu điện tạo ra nhịp tim bắt đầu từ tâm nhĩ phải, tại nút xoang (hay còn gọi là nút SA). Khi tim đập nhanh hơn 100 lần/phút và xuất phát từ nút SA, đó được gọi là nhịp nhanh xoang, một hiện tượng sinh lý bình thường khi gắng sức hoặc lo lắng.
Tuy nhiên, đôi khi nhịp tim có thể trở nên bất thường nếu tín hiệu điện không xuất phát từ nút xoang mà thay vào đó là từ tâm thất. Những bất thường này được gọi là rối loạn nhịp thất. Rối loạn nhịp thất xảy ra khi tín hiệu điện tạo ra nhịp tim bắt đầu từ tâm thất, dẫn đến tim đập nhanh và không đều.
2. Nguyên nhân gây rối loạn nhịp thất?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn nhịp thất. Chúng có thể xuất phát từ thói quen sinh hoạt không khoa học, như lạm dụng chất kích thích, hoặc do tác động từ hoàn cảnh, môi trường sống gây stress. Yếu tố di truyền cũng là một nguyên nhân gây rối loạn nhịp thất.
Ngoài ra, rối loạn nhịp thất có thể xuất phát từ các bệnh lý tim mạch sau:
- Thiếu máu cơ tim: Tình trạng cơ tim không nhận đủ máu và oxy.
- Suy tim: Tim không đủ khả năng bơm máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
- Bệnh tim bẩm sinh: Các dị tật tim có từ khi mới sinh.
- Rối loạn thần kinh tự chủ: Ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát nhịp tim của hệ thần kinh.
- Rối loạn cơ thất nguyên phát: Bất thường trực tiếp ở cơ tim.
- Hội chứng đột tử sơ sinh: Đột tử không rõ nguyên nhân ở trẻ sơ sinh.
- Bệnh cơ tim:
- Cơ tim giãn: Buồng tim giãn rộng, làm suy yếu khả năng bơm máu.
- Cơ tim phì đại: Cơ tim dày lên, gây cản trở dòng máu.
- Loạn sản thất phải: Mô cơ tim bị thay thế bởi mô mỡ hoặc mô xơ.
3. Biểu hiện của bệnh nhân khi mắc rối loạn nhịp thất
Điều đáng lo ngại của rối loạn nhịp thất là người mắc bệnh thường không có những biểu hiện cụ thể, bệnh thường được phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc khi theo dõi điện tâm đồ (ECG) tại bệnh viện. Tuy nhiên, tùy theo từng bệnh nhân mà triệu chứng của rối loạn nhịp thất cũng có thể được biểu hiện như:
- Nhịp tim đập không đều, cảm thấy tức ngực.
- Khó thở, thậm chí có thể bị ngất hoặc đột tử.
Các báo cáo cho thấy rối loạn nhịp thất có thể xảy ra với mọi lứa tuổi và không phân biệt giới tính. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân có bệnh lý nền về tim mạch dễ bị rối loạn nhịp thất hơn. Bệnh cũng thường gặp ở những người cao tuổi, người có thói quen lạm dụng rượu bia và chất kích thích.
Để chẩn đoán rối loạn nhịp thất một cách chính xác nhất và tìm ra nguyên nhân cụ thể, cần sử dụng đến nhiều kỹ thuật khác nhau, bao gồm:
- Điện giải đồ: Đo nồng độ các chất điện giải trong máu.
- SAECG (Signal-Averaged Electrocardiogram): Điện tâm đồ tín hiệu trung bình, giúp phát hiện các bất thường điện tim nhỏ.
- Holter ECG: Theo dõi điện tâm đồ liên tục trong 24-48 giờ.
- Thiết bị cấy theo dõi (Implantable Loop Recorder): Ghi lại nhịp tim trong thời gian dài.
- NPGS (Non-Programmed Electrical Stimulation): Kích thích điện học không lập trình.
- Chụp mạch vành: Đánh giá tình trạng lưu thông máu trong các động mạch vành.
- Điện sinh lý tim (Electrophysiology Study): Nghiên cứu hoạt động điện của tim để xác định nguồn gốc của rối loạn nhịp.
- Xét nghiệm gen: Tìm kiếm các đột biến gen liên quan đến rối loạn nhịp thất.
- Các marker sinh học: Đo lường các chất trong máu liên quan đến tổn thương tim.
Do đó, để biết một cách chính xác nhất về tình trạng bệnh, bệnh nhân nên đến các bệnh viện, cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn điều trị.
4. Điều trị rối loạn nhịp thất
Để chẩn đoán rối loạn nhịp thất, các bác sĩ phải thực hiện nhiều xét nghiệm để đưa ra phán đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh. Từ đó, đưa ra các phương án điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị rối loạn nhịp thất bao gồm:
- Chuyển nhịp: Sử dụng sốc điện hoặc thuốc để khôi phục nhịp tim bình thường.
- Ngừng thuốc: Loại bỏ ngay tất cả những thuốc nghi ngờ là nguyên nhân gây rối loạn nhịp.
- Điều trị duy trì bằng thuốc: Sử dụng thuốc để kiểm soát nhịp tim và ngăn ngừa tái phát.
- Cấy máy tạo nhịp và máy phá rung: Sử dụng thiết bị cấy ghép để điều chỉnh nhịp tim hoặc sốc điện khi cần thiết.
- Điều trị bằng năng lượng sóng tần số Radio (Radiofrequency Ablation): Sử dụng năng lượng để phá hủy các vùng mô tim gây ra rối loạn nhịp.
- Phẫu thuật: Trong một số trường hợp hiếm gặp, phẫu thuật có thể được chỉ định để điều trị rối loạn nhịp thất.
Tùy vào nguyên nhân gây bệnh để có phương án điều trị thích hợp nhất.
5. Sinh hoạt và ăn uống khoa học để tránh rối loạn nhịp thất
Có một chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học giúp chúng ta hạn chế các bệnh về tim mạch, cũng như rối loạn nhịp thất.
- Chế độ ăn uống:
- Nên ăn những thực phẩm tốt cho tim mạch như trái cây, rau, ngũ cốc.
- Hạn chế muối và các chất béo rắn.
- Lối sống:
- Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe và giảm bớt căng thẳng.
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác cũng là một cách để tránh rối loạn nhịp thất.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ:
- Nhớ thường xuyên kiểm tra huyết áp.
- Kiểm tra lượng cholesterol trong máu.
- Tái khám định kỳ để có biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả.
Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường về sức khỏe, bạn nên thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.