Tăng Huyết Áp: Hiểu Rõ và Nhận Biết Sớm Kẻ Giết Người Thầm Lặng
1. Định Nghĩa và Mức Độ Nguy Hiểm
Tăng huyết áp (THA) là tình trạng bệnh lý mạn tính khi áp lực máu lên thành động mạch tăng cao hơn mức bình thường. Theo Bộ Y tế Việt Nam, THA được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg. Bệnh được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" vì thường diễn tiến âm thầm, ít triệu chứng rõ ràng đến khi gây ra biến chứng nghiêm trọng.
2. Nguyên Nhân và Cơ Chế Bệnh Sinh
THA Nguyên Phát
- Chiếm 90-95% trường hợp, không xác định được nguyên nhân cụ thể. Liên quan đến yếu tố di truyền, tuổi tác và lối sống.
THA Thứ Phát
- Chiếm 5-10% trường hợp, có nguyên nhân xác định như bệnh thận, bệnh nội tiết, và tác dụng phụ của một số loại thuốc.
3. Đối Tượng Nguy Cơ Cao
Các yếu tố không thể thay đổi:
- Tuổi cao 45 tuổi trở lên
- Tiền sử gia đình
Các yếu tố có thể thay đổi:
- Thừa cân, béo phì, ít vận động, hút thuốc, chế độ ăn nhiều muối, thiếu kali, uống nhiều rượu và căng thẳng.
4. Dấu Hiệu Nhận Biết và Triệu Chứng
Đa số trường hợp không có triệu chứng rõ ràng nhưng khi huyết áp tăng cao có thể xuất hiện:
- Nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, đau ngực
Lưu ý:
Cách duy nhất để xác định THA là đo huyết áp thường xuyên.
5. Biến Chứng Nguy Hiểm
Bệnh có thể dẫn đến:
- Biến chứng tim mạch: Đau tim, nhồi máu cơ tim, suy tim.
- Biến chứng thần kinh: Đột quỵ não, suy giảm trí nhớ.
- Biến chứng thận: Suy thận.
6. Điều Trị và Phòng Ngừa
Thay Đổi Lối Sống
- Giảm muối, tăng cường rau xanh, duy trì hoạt động thể chất, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu.
Điều Trị Bằng Thuốc
- Sử dụng theo chỉ định bác sĩ với các nhóm thuốc như lợi tiểu, ức chế men chuyển.
Điều Trị Nguyên Nhân
- Xác định nguyên nhân gây THA thứ phát và điều trị kịp thời.
7. Kết Luận
Tăng huyết áp là bệnh lý nguy hiểm, nhưng có thể kiểm soát được thông qua thay đổi lối sống và điều trị. Kiểm tra huyết áp định kỳ là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Việc khám tim mạch định kỳ giúp phát hiện sớm và kiểm soát bệnh hiệu quả.
Ghi chú
Kiểm tra huyết áp thường xuyên tại các cơ sở y tế chân chính, ví dụ như Phòng khám Tim mạch Siêu âm OCA, địa chỉ 336a Phan Văn Trị, Bình Lợi Trung, TPHCM. Tel 0938237460.