Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang là bệnh lý có tỷ lệ mắc không cao, tuy nhiên đây là một tình trạng nguy hiểm nếu không được nhận biết và điều trị sớm có thể ảnh hưởng đến tính mạng, hay gây ra những biến chứng không phục hồi tại các dây thần kinh sọ.

1. Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang là gì?

Xoang hang là các các xoang có cấu trúc rỗng ở nền sọ có chức năng dẫn lưu máu từ các tĩnh mạch vùng mặt.

Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang là tình trạng gây ra do các nhiễm trùng vùng mặt, làm cho mạch máu bị tắc và hình thành huyết khối tĩnh mạch xoang hang .

Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang là một trong những nguyên nhân gây ra hội chứng xoang hang với các biểu hiện do tổn thương nhiều dây thần kinh sọ như:

• Dấu hiệu sớm của tình trạng viêm tắc tĩnh mạch xoang hang là đau, đau có thể đau đầu một bên hoặc cả hai bên hay đau trên vùng mặt. Có thể một bên hoặc khu trú tại vùng sau hốc mắt và trán.
• Sốt cao cũng là biểu hiện thường gặp khi bị viêm tắc tĩnh mạch xoang hang.
• Liệt dây thần kinh số III là dây thần kinh vận nhãn: Sụp mi, giãn đồng từ, giảm phản xạ đồng tử.
• Tổn thương thần kinh V: Tăng hoặc mất cảm giác ở vùng chi phối của dây thần kinh thị hoặc thần kinh hàm trên, giảm cảm giác giác mạc và giảm phản xạ giác mạc.
• Gây hiện tượng lác ngoài hoặc lác trong.
• Giảm thị lực hoặc có thể mất thị lực.
• Tổn thương tại thần kinh trung ương: Có thể gây rối loạn tri giác, rối loạn vận động , động kinh ...

Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang thường hay gặp nhất do nhiễm trùng tại xoang bướm, xoang sàng , nhiễm trùng răng miệng, do viêm tai xương chũm gây ra. Tại xoang hang bao gồm các cấu trúc thần kinh và mạch máu, nên khi có tình trạng viêm tắc gây tổn thương các thần kinh tại vùng này. Nếu không được điều trị sớm có thể gây tử vong hoặc các biến chứng vĩnh viễn.

2. Nguy cơ mắc bệnh viêm tắc tĩnh mạch xoang hang

Dù tỷ lệ mắc bệnh viêm tắc tĩnh mạch xoang hang không cao nhưng có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau, kể cả trẻ em và người lớn. Đặc biệt ở những người có tình trạng nhiễm khuẩn xoang , viêm tai xương chũm, nhiễm khuẩn răng miệng... Đặc biệt tình trạng này hay gặp ở những người có sức đề kháng suy giảm .

Khi có tình trạng nhiễm khuẩn xoang hang, để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng cơ thể chúng ta tạo ra cục máu đông để ngăn ngừa sự phát tán của vi khuẩn. Tuy nhiên cục máu đông tại xoang hang gây ra tăng áp lực nội sọ và tổn thương não .

Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang với sự hình thành huyết khối xoang hang có tỷ lệ tử vong khá cao. Tỷ lệ tử vong là từ 30-50% số ca. Ngoài ra, có thể gây ra những biến chứng trầm trọng như liệt dây vận nhãn, mất thị lực, mất vận động... Đây là những biến chứng không phục hồi nếu không được điều trị sớm.

Tiên lượng của bệnh khá nặng, nên việc phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo là rất quan trọng.

3. Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm tắc tĩnh mạch xoang hang

3.1 Chẩn đoán bệnh viêm tắc tĩnh mạch hang

Khi người bệnh có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh, cần thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng như MRI hoặc chụp cắt lớp vi tính. Ngoài ra, có thể kết hợp với xét nghiệm máu , chụp mạch để chẩn đoán.

3.2 Điều trị viêm tắc tĩnh mạch hang

Việc điều trị bệnh thường phải thực hiện ngay khi phát hiện bệnh. Nguyên tắc điều trị bệnh gồm có:

• Điều trị chính là kháng sinh liều cao. Kháng sinh được bắt đầu càng sớm càng tốt. Một đợt điều trị kháng sinh có thể kéo dài từ 3 đến 4 tuần để kiểm soát tình trạng nhiễm khuẩn.
• Điều trị triệu chứng nếu có như: Sốt trên 38,5 độ thì hạ sốt, nếu có cơn động kinh thì dùng thuốc chống động kinh , kiểm soát áp lực nội sọ...
• Dùng chống viêm corticoid nếu cần.
• Điều trị kết hợp với theo dõi các dấu hiệu lâm sàng.
• Phục hồi chức năng các dây thần kinh sọ và tình trạng liệt nửa người .

4. Cách phòng tránh viêm tĩnh mạch xoang hang

Một số biện pháp có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh như:

• Chế độ ăn uống lành mạnh : Giảm ăn đồ xào rán, tăng cường rau xanh và các loại quả. Hạn chế đồ uống có cồn, chất gây nghiện.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch xoang hang, cho nên việc duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Tăng cường hoạt động thể lực: Thường xuyên vận động thể lực giúp tăng cường sức khỏe và kiểm soát tốt cân nặng.
• Chế độ nghỉ ngơi phù hợp, hạn chế căng thẳng quá mức.

Viêm tắc tĩnh mạch hang là tình trạng nguy hiểm, có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau. Do hiếm gặp nên bệnh hay bị bỏ sót, làm cho việc điều trị chậm trễ dẫn tới những biến chứng nguy hiểm. Bệnh có tỷ lệ tử vong rất cao và có thể để lại biến chứng thần kinh không phục hồi cho người bệnh. Chính vì vậy, ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ bệnh, người bệnh nên tới các cơ sở y tế uy tin để được khám và điều trị kịp thời.