U Tủy Sống: Đừng Nhầm Lẫn Với Đau Lưng Thông Thường
Nhiều người khi bị đau lưng, đau chân thường nghĩ đến các nguyên nhân phổ biến như ngồi nhiều, đi lại sai tư thế, thoát vị đĩa đệm hoặc thoái hóa cột sống. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nguy hiểm hơn nhiều: u tủy sống.
U tủy sống là một bệnh lý nguy hiểm, trong đó khối u phát triển trong ống tủy sống, chèn ép vào tủy sống và các dây thần kinh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, u tủy sống có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là liệt và tử vong.
Các Ca Bệnh Điển Hình
- Bà Phạm Thị N. (63 tuổi, trú Cầu Giấy, Hà Nội):
- Triệu chứng: Đau cột sống thắt lưng, tê bì chân, đi lại khó khăn trong 5 tháng.
- Chẩn đoán ban đầu: Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh, được điều trị bằng châm cứu, bấm huyệt, sóng radio nhưng không hiệu quả.
- Diễn tiến: Chân tê dần từ mào chậu xuống ngón, bó chặt, khó cử động và không đi lại được.
- Chẩn đoán cuối cùng: U tủy ngực nằm trong ống tủy, được phát hiện sau khi chụp cộng hưởng từ tại Bệnh viện E.
- Điều trị: Phẫu thuật vi phẫu lấy u. Sau phẫu thuật, bà tỉnh táo, chân đạp được mạnh, bớt đau.
- Chị Nguyễn Thị H. (27 tuổi, trú Hưng Yên):
- Triệu chứng: Đau lưng kéo dài trong 6 tháng, nghĩ do công việc văn phòng ngồi nhiều nên chỉ xoa bóp, bấm huyệt.
- Diễn tiến: Bệnh ngày càng nặng, đi lại khó khăn.
- Chẩn đoán ban đầu: Nghi ngờ thoát vị đĩa đệm.
- Chẩn đoán cuối cùng: U tủy sống lưng kích thước 6cm, được phát hiện qua chụp cộng hưởng từ.
- Thách thức: U nằm ở vùng tủy sống và đuôi ngựa, nơi có nhiều dây thần kinh quan trọng điều khiển vận động, cảm giác, đại tiểu tiện. Phẫu thuật có thể gây nguy hiểm, nhưng không phẫu thuật có thể dẫn đến liệt và tử vong do không tự chủ được đại tiểu tiện.
Vì Sao Dễ Chẩn Đoán Nhầm?
PGS.TS Hà Kim Trung, Phó Giám đốc Bệnh viện E, cho biết rằng việc không tìm ra bệnh và điều trị sai trong trường hợp u tủy không phải là hiếm gặp. Nguyên nhân là do triệu chứng đau trong u tủy dễ bị nhầm lẫn với đau rễ thần kinh do nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Viêm đa rễ thần kinh.
- Viêm dây thần kinh hông lớn do thoát vị đĩa đệm hoặc do lao.
- Thoái hóa cột sống.
- Viêm dây thần kinh liên sườn.
Do đó, việc khám kỹ lâm sàng và chẩn đoán đúng là vô cùng quan trọng để phát hiện ra bệnh.
- Dấu hiệu phân biệt:
- Rối loạn vận động.
- Không đáp ứng với điều trị nội khoa thông thường.
- Sai lầm thường gặp:
- Chỉ chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng mà không chụp cột sống ngực khi có biểu hiện liệt.
- Chẩn đoán nhầm với thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng khi không khám lâm sàng kỹ lưỡng.
Triệu Chứng Và Cách Nhận Biết
Triệu chứng của u tủy sống thường khởi phát khá kín đáo và tiến triển chậm, dễ bị bỏ qua trong giai đoạn đầu. Do đa số u lành tính trong ống cột sống phát triển chậm, thời gian này có thể kéo dài vài năm hoặc lâu hơn.
Các triệu chứng lâm sàng khi phát hiện bệnh:
- Đau: Đau cổ hoặc đau lưng tùy thuộc vào vị trí của u. Cơn đau thường xảy ra vào ban đêm, khi nghỉ ngơi và tăng lên khi vận động.
- Rối loạn chức năng thần kinh:
- Rối loạn cảm giác: Tê bì, mất cảm giác ở tay chân hoặc vùng ngực.
- Rối loạn vận động: Yếu cơ, khó khăn trong vận động.
- Rối loạn cơ vòng: Tiểu khó, táo bón.
- Co cứng cơ.
- Teo cơ.
- Rối loạn hô hấp (trong trường hợp u ở vùng cổ).
Vị Trí U Tủy Và Ảnh Hưởng
U tủy sống có thể hình thành ở bất kỳ vị trí nào trong cấu trúc tủy sống và cột sống, bao gồm:
- Cột sống cổ: U tủy cổ có thể gây yếu hai tay hoặc nghiêm trọng hơn là gây tê liệt cả tay và chân.
- Cột sống ngực và thắt lưng: U tủy ở các vị trí này có thể gây yếu, tê bì, mất cảm giác ở tay chân hoặc vùng ngực.
U tủy có thể là u nguyên phát (tự hình thành và phát triển tại cột sống, tủy sống) hoặc do di căn từ các cơ quan khác như ung thư vú, ung thư phổi.
Điều Trị Và Tiên Lượng
Điều trị phẫu thuật u nội tủy qua kính hiển vi đã được áp dụng tại các cơ sở chuyên khoa và cho kết quả tốt. Do u thường có độ ác tính thấp, nếu được chẩn đoán sớm và phẫu thuật kịp thời, tình trạng lâm sàng của người bệnh có thể ổn định ở mức trước mổ hoặc cải thiện hơn (hơn 80%). Nguy cơ tái phát thấp và thời gian sống gần như người bình thường.
Lưu Ý Quan Trọng
PGS.TS Hà Kim Trung cảnh báo rằng đau, rối loạn vận động hoặc rối loạn cảm giác như tê, yếu là những dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Mọi người thường bỏ qua khi triệu chứng còn nhẹ, đến khi đau nhiều hoặc tê liệt không vận động được mới đi khám, lúc đó bệnh đã ở giai đoạn muộn và rất khó hồi phục.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ u tủy sống, hãy đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của các chuyên gia y tế.