Xạ hình tưới máu cơ tim là phương pháp chẩn đoán không xâm lấn, giúp đánh giá lưu lượng máu đến tim khi nghỉ ngơi và vận động. Kỹ thuật này giúp tìm nguyên nhân đau ngực, đánh giá tổn thương sau nhồi máu cơ tim, xác định hẹp động mạch vành và đánh giá hiệu quả điều trị bệnh mạch vành. Cần lưu ý không chụp xạ hình khi mang thai và uống nhiều nước trước khi thực hiện.

Xạ hình tưới máu cơ tim: Chẩn đoán thiếu máu cơ tim cục bộ

Xạ hình tưới máu cơ tim là một phương pháp chẩn đoán không xâm lấn, có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong việc phát hiện thiếu máu cơ tim cục bộ. Phương pháp này giúp bác sĩ đánh giá chức năng tim và lưu lượng máu đến cơ tim.

• Xạ hình tưới máu cơ tim (Myocardial Perfusion Imaging): Đây là kỹ thuật hình ảnh y học hạt nhân, sử dụng chất phóng xạ để đánh giá lưu lượng máu đến tim khi bạn đang nghỉ ngơi và khi gắng sức. Kỹ thuật này giúp phát hiện các vùng cơ tim bị thiếu máu, từ đó hỗ trợ chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch.

1. Xạ hình tưới máu cơ tim là gì?

• Đánh giá lưu lượng máu đến tim khi nghỉ ngơi và vận động: Xạ hình tưới máu cơ tim cho phép bác sĩ quan sát cách máu lưu thông đến cơ tim trong cả hai trạng thái tĩnh và động. Điều này giúp phát hiện các bất thường chỉ xuất hiện khi tim hoạt động gắng sức.
• Tìm nguyên nhân gây đau ngực: Đau ngực là một triệu chứng phổ biến có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Xạ hình tưới máu cơ tim giúp xác định xem đau ngực có liên quan đến thiếu máu cơ tim hay không.
• Kiểm tra vùng tim thiếu máu sau nhồi máu cơ tim: Sau một cơn nhồi máu cơ tim, một số vùng cơ tim có thể bị tổn thương vĩnh viễn. Xạ hình tưới máu cơ tim giúp đánh giá mức độ tổn thương và khả năng phục hồi của các vùng cơ tim này.
• Đánh giá mức độ hẹp động mạch vành: Xạ hình tưới máu cơ tim có thể giúp xác định vị trí và mức độ hẹp của các động mạch vành, từ đó giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
• Thường thực hiện sau gắng sức nhẹ: Để tăng độ chính xác, xạ hình tưới máu cơ tim thường được thực hiện sau khi bệnh nhân thực hiện một bài tập gắng sức nhẹ, chẳng hạn như đi bộ trên máy chạy bộ hoặc đạp xe tại chỗ. Điều này giúp làm tăng nhu cầu oxy của cơ tim và làm lộ rõ các vùng bị thiếu máu.

2. Khi nào cần chụp xạ hình tưới máu cơ tim?

Theo khuyến cáo của Hội Tim Mạch Học Việt Nam và các tổ chức tim mạch quốc tế như ACC (American College of Cardiology) và AHA (American Heart Association), xạ hình tưới máu cơ tim được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Nguy cơ cao mắc bệnh lý mạch vành: Những người có các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, tiểu đường, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm nên cân nhắc chụp xạ hình tưới máu cơ tim để tầm soát bệnh mạch vành.
• Triệu chứng đau thắt ngực, đặc biệt khi gắng sức: Đau thắt ngực là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng của bệnh mạch vành. Nếu bạn bị đau thắt ngực, đặc biệt là khi gắng sức, hãy đi khám bác sĩ để được đánh giá và chỉ định chụp xạ hình tưới máu cơ tim nếu cần thiết.
• Đánh giá nguy cơ trước can thiệp mạch vành: Trước khi thực hiện các thủ thuật can thiệp mạch vành như đặt stent hoặc phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, xạ hình tưới máu cơ tim giúp đánh giá mức độ thiếu máu cơ tim và xác định vùng cơ tim cần được tái tưới máu.
• Đánh giá nguy cơ sau nhồi máu cơ tim: Sau khi bị nhồi máu cơ tim, xạ hình tưới máu cơ tim giúp đánh giá mức độ tổn thương cơ tim và nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch trong tương lai.
• Đánh giá mức độ bệnh mạch vành: Xạ hình tưới máu cơ tim giúp xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh mạch vành và giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, chẳng hạn như điều trị nội khoa, can thiệp mạch vành hoặc phẫu thuật bắc cầu động mạch vành.
• Đánh giá tưới máu cơ tim sau can thiệp, phẫu thuật mạch vành: Sau khi thực hiện can thiệp mạch vành hoặc phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, xạ hình tưới máu cơ tim giúp đánh giá hiệu quả của thủ thuật và đảm bảo rằng cơ tim đã được tái tưới máu đầy đủ.
• Đánh giá hiệu quả điều trị bằng thuốc ở bệnh nhân bệnh động mạch vành: Xạ hình tưới máu cơ tim có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các loại thuốc điều trị bệnh mạch vành, chẳng hạn như thuốc chẹn beta, thuốc ức chế men chuyển và statin.
• Đánh giá cơ tim còn sống: Trong một số trường hợp, một vùng cơ tim có thể bị tổn thương nặng nhưng vẫn còn khả năng phục hồi. Xạ hình tưới máu cơ tim giúp xác định xem vùng cơ tim đó còn sống hay không, từ đó giúp bác sĩ quyết định xem có nên thực hiện các biện pháp tái tưới máu hay không.

3. Kỹ thuật chụp xạ hình tưới máu cơ tim

• SPECT/CT: Đây là kỹ thuật hiện đại, kết hợp giữa xạ hình SPECT (Single Photon Emission Computed Tomography) và chụp cắt lớp vi tính CT (Computed Tomography), cho phép đánh giá chính xác vị trí và mức độ thiếu máu cơ tim, đồng thời cung cấp thông tin về cấu trúc giải phẫu của tim và các mạch máu. Theo nghiên cứu trên tạp chí JAMA Network, SPECT/CT có độ chính xác cao hơn so với xạ hình SPECT đơn thuần trong việc chẩn đoán bệnh mạch vành.
• An toàn, đánh giá chức năng tim và tình trạng thiếu máu cơ tim trước can thiệp: Xạ hình tưới máu cơ tim là một thủ thuật an toàn, ít xâm lấn và cung cấp thông tin quan trọng về chức năng tim và tình trạng thiếu máu cơ tim, giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.
• Tiêm hỗn hợp phóng xạ (99mTc) vào mạch máu: Trước khi chụp xạ hình, bạn sẽ được tiêm một lượng nhỏ chất phóng xạ (thường là 99mTc) vào tĩnh mạch. Chất phóng xạ này sẽ được hấp thụ bởi các tế bào cơ tim và phát ra tia gamma.
• Đầu dò thu nhận bức xạ Gamma và tái tạo hình ảnh: Máy xạ hình sẽ sử dụng các đầu dò để thu nhận tia gamma phát ra từ cơ tim và chuyển đổi chúng thành hình ảnh. Hình ảnh này cho phép bác sĩ quan sát lưu lượng máu đến các vùng khác nhau của cơ tim.
• Thời gian chụp: Quá trình chụp xạ hình tưới máu cơ tim thường kéo dài từ 15 đến 45 phút, nhưng có thể lâu hơn tùy thuộc vào tình trạng bệnh và yêu cầu của bác sĩ.
• Kết quả: Sau khi chụp, hình ảnh sẽ được xử lý và hiển thị dưới dạng hình ảnh giải phẫu và chức năng của tim. Bác sĩ sẽ dựa vào hình ảnh này để đánh giá tình trạng tưới máu cơ tim và đưa ra kết luận chẩn đoán.

4. Lưu ý khi chụp xạ hình tưới máu cơ tim

• Không mang thai: Phụ nữ mang thai hoặc nghi ngờ có thai không nên chụp xạ hình tưới máu cơ tim, vì chất phóng xạ có thể gây hại cho thai nhi.
• Ngưng cho con bú 12-24 tiếng: Nếu bạn đang cho con bú, hãy ngưng cho con bú trong vòng 12-24 giờ sau khi chụp xạ hình để đảm bảo an toàn cho bé.
• Uống nhiều nước trước khi tiêm dược chất phóng xạ: Uống nhiều nước giúp tăng cường đào thải chất phóng xạ ra khỏi cơ thể.
• Đặt hẹn trước để được hướng dẫn cụ thể: Trước khi chụp xạ hình, bạn nên liên hệ với bệnh viện hoặc trung tâm y tế để đặt hẹn và được hướng dẫn cụ thể về quy trình chuẩn bị.