Hở van tim 3 lá 1/4: Có nguy hiểm không?
1. Tổng quan về hở van tim 3 lá 1/4
Tim của chúng ta là một cỗ máy hoạt động liên tục, được chia thành 4 buồng chính: hai tâm nhĩ ở phía trên và hai tâm thất ở phía dưới. Giữa các buồng tim này là các van tim, đóng vai trò như những chiếc cổng điều khiển dòng máu lưu thông. Van tim mở ra để máu chảy qua và đóng lại để ngăn máu chảy ngược chiều.
Van 3 lá nằm ở vị trí giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải. Khi van này bị hở, tức là đóng không kín trong giai đoạn tâm thu (khi tim co bóp), một lượng máu sẽ phụt ngược từ tâm thất phải trở lại tâm nhĩ phải. Tình trạng này được gọi là hở van tim 3 lá.
Trên thực tế lâm sàng, mức độ hở van 3 lá được đánh giá bằng siêu âm tim và chia thành 4 cấp độ: 1/4, 2/4, 3/4 và 4/4. Theo nhiều nghiên cứu, có tới 50-60% số người có hở van 3 lá mức độ 1/4 không hề có triệu chứng gì. Đây được coi là hở van 3 lá sinh lý, tức là một tình trạng bình thường và không đáng lo ngại. Khoảng 15% có hở van 3 lá mức độ vừa.
2. Nguyên nhân gây hở van 3 lá
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hở van 3 lá, trong đó phổ biến nhất là:
- Hẹp tâm thất phải: Tâm thất phải có nhiệm vụ bơm máu từ tim lên phổi. Khi tâm thất phải bị hẹp, nó phải làm việc gắng sức hơn, dẫn đến giãn nở và phì đại. Lâu dần, điều này có thể gây ra hở van 3 lá.
- Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn: Nhiễm trùng ở lớp nội mạc tim (viêm nội tâm mạc) có thể gây tổn thương trực tiếp đến van 3 lá, làm van bị hở.
- Sử dụng thuốc giảm cân: Một số loại thuốc giảm cân chứa phentermine và fenfluramine có thể gây ra hở van 3 lá.
- Các nguyên nhân khác: Chấn thương ở ngực, lupus ban đỏ, bệnh Ebstein bẩm sinh, viêm khớp dạng thấp…
3. Hở van tim 3 lá 1/4 có nguy hiểm không?
Như đã đề cập, hở van 3 lá 1/4 thường được coi là một tình trạng sinh lý và không gây nguy hiểm. Ước tính có khoảng 70% người bình thường có tình trạng này. Nếu bạn không có bất kỳ triệu chứng nào, bạn không cần phải lo lắng và không cần điều trị.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hở van 3 lá 1/4 có thể gây ra các triệu chứng như:
- Khó thở khi gắng sức
- Mệt mỏi
- Rối loạn nhịp tim (nhịp tim nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực)
- Ngất
- Đau tức ngực
- Ho khan kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm
- Phù ở hai chân
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, bạn nên đến khám tại các chuyên khoa tim mạch để được đánh giá và điều trị kịp thời. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy tình trạng hở van 3 lá đã trở nên nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, hở van 3 lá 1/4 có thể đi kèm với các bệnh lý tim mạch khác như hở van 2 lá, tăng áp lực động mạch phổi… Trong trường hợp này, bạn cần được điều trị theo phác đồ, tập trung vào điều trị nguyên nhân và các bệnh đi kèm.
Đôi khi, hở van 3 lá 1/4 có thể là hậu quả của các bệnh lý nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim hoặc thấp tim. Do đó, khi phát hiện hở van 3 lá nhẹ, bác sĩ sẽ cần đánh giá kỹ lưỡng để loại trừ các bệnh lý này.
Nếu không được điều trị tốt, hở van 3 lá nặng có thể dẫn đến suy tim. Vì vậy, bệnh nhân bị hở van 3 lá nhẹ nên kiểm tra sức khỏe định kỳ và siêu âm Doppler tim để theo dõi tình trạng bệnh.
4. Cần làm gì khi bị hở van 3 lá 1/4?
Để ngăn ngừa tình trạng hở van 3 lá 1/4 tiến triển nặng hơn, bạn nên thực hiện các thay đổi lối sống sau đây:
- Bỏ thuốc lá và các chất kích thích: Rượu bia, cà phê và các chất kích thích khác có thể gây hại cho tim mạch.
- Tránh căng thẳng (stress): Căng thẳng có thể làm tăng huyết áp và nhịp tim, gây áp lực lên tim.
- Tập thể dục đều đặn: Mỗi ngày nên tập thể dục ít nhất 30 phút với các bài tập phù hợp với sức khỏe của bạn.
- Hạn chế cholesterol và acid béo bão hòa: Các loại thực phẩm này có nhiều trong mỡ động vật, phủ tạng, đồ ăn nhanh và đồ ăn đóng hộp.
- Ăn nhạt hơn bình thường: Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn hàng ngày.
- Tăng cường chất xơ, vitamin và đạm thực vật: Các chất này có nhiều trong rau củ quả, ngũ cốc và các loại đậu.
- Ngăn ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn: Điều trị triệt để các tình trạng nhiễm khuẩn hô hấp, viêm họng, viêm răng lợi…
Nguồn tham khảo:
- healthline.com
- bestpractice.bmj.com
- acc.org
- ahajournals.org