Chăm sóc sau mổ tim cho bệnh nhân tim bẩm sinh
Sau phẫu thuật tim bẩm sinh, việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của bệnh nhân. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về chế độ dinh dưỡng, chăm sóc vết mổ, tập luyện và các lưu ý quan trọng khác.
Dinh dưỡng:
- Không cần kiêng khem quá mức: Quan niệm kiêng khem thái quá sau mổ tim là không cần thiết. Thay vào đó, người bệnh cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng để cơ thể nhanh chóng phục hồi.
- Ăn uống đầy đủ chất: Chế độ ăn cần cân đối giữa các nhóm chất đạm, đường và béo.
- Đạm: Thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu… giúp tái tạo tế bào và phục hồi các mô.
- Đường: Cơm, bún, phở, trái cây… cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động.
- Béo: Dầu thực vật, bơ, các loại hạt… cần thiết cho quá trình hấp thu vitamin và khoáng chất.
- Bổ sung rau xanh: Rau xanh và trái cây cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa.
Chăm sóc vết mổ và phòng ngừa nhiễm khuẩn:
- Đảm bảo vô khuẩn tuyệt đối: Nhiễm trùng vết mổ là một trong những biến chứng nguy hiểm sau phẫu thuật tim. Do đó, tất cả những người tiếp xúc với bệnh nhân (người nhà, điều dưỡng, bác sĩ) đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp vô khuẩn.
- Vệ sinh sạch sẽ vùng phẫu thuật: Đặc biệt chú ý đến đường mổ ở xương ức. Vết mổ cần được giữ khô ráo và sạch sẽ.
- Sát trùng tay và dụng cụ: Rửa tay bằng xà phòng và sát trùng bằng dung dịch chuyên dụng trước và sau khi tiếp xúc với bệnh nhân. Các dụng cụ y tế sử dụng cho bệnh nhân cũng phải được tiệt trùng đúng quy trình.
- Thực phẩm phải được nấu chín, đun sôi: Ăn chín uống sôi để tránh nhiễm trùng đường tiêu hóa.
Tập luyện và phục hồi chức năng hô hấp:
- Chú trọng tập luyện hô hấp: Phẫu thuật tim có thể ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, gây khó thở, ứ đọng đờm và xẹp phổi. Do đó, tập luyện hô hấp là một phần quan trọng của quá trình phục hồi.
- Vật lý trị liệu:
- Vỗ lưng, khạc đờm: Giúp long đờm và loại bỏ đờm khỏi phổi.
- Thổi bóng: Tăng cường dung tích phổi và cải thiện khả năng hô hấp.
- Vận động sớm:
- Ngồi dậy, đi lại nhẹ nhàng trong phòng hoặc hành lang bệnh viện.
- Vận động sớm giúp tăng cường lưu thông máu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và cải thiện chức năng hô hấp.
Chế độ sinh hoạt và các yếu tố khác:
- Dinh dưỡng đầy đủ, bổ dưỡng, giàu chất tạo máu: Đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhân thiếu máu.
- Môi trường sống có nhiệt độ lý tưởng: Giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và dễ chịu, từ đó thúc đẩy quá trình hồi phục.
Vận động và thể thao sau mổ:
- Có thể chơi thể thao: Tuy nhiên, cần lựa chọn các môn thể thao có mức độ vận động trung bình và tăng dần theo giai đoạn hồi phục.
- Giai đoạn đầu:
- Tập thở sâu: Hít thở sâu và chậm rãi để tăng cường dung tích phổi.
- Giai đoạn sau:
- Đi bộ: Bắt đầu với quãng đường ngắn và tăng dần lên 300-500m liên tục mà không cảm thấy mệt.
Lưu ý đặc biệt sau mổ tim hở:
- Xương ức chưa vững trong khoảng 2 tháng: Cần tránh các hoạt động gắng sức, mang vác vật nặng để tránh làm tổn thương xương ức.
- Chế độ sinh hoạt tình dục: Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có chế độ sinh hoạt phù hợp với tình trạng sức khỏe và bệnh lý tim mạch (mạch vành, van tim).
Tham khảo thêm thông tin tại các nguồn uy tín: Hội Tim mạch học Việt Nam (vnah.org.vn), Tim mạch học (timmachhoc.com).