Tăng Huyết Áp: Hiểu Đúng và Phòng Ngừa Hiệu Quả
1. Tăng Huyết Áp Là Gì?
Tăng huyết áp, còn gọi là cao huyết áp, là tình trạng mà áp lực của máu trong động mạch cao hơn mức bình thường. Huyết áp được đo bằng hai chỉ số: huyết áp tâm thu (số trên) và huyết áp tâm trương (số dưới). Theo quy định của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (ACC/AHA) năm 2017, tăng huyết áp được xác định khi huyết áp tâm thu đạt từ 130 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 80 mmHg trở lên. Khi mức huyết áp này kéo dài, nó sẽ gây áp lực lớn lên thành động mạch và làm tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dễ dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
2. Các Chỉ Số Về Huyết Áp
- Huyết áp bình thường: 120/80 mmHg được coi là huyết áp bình thường cho người trưởng thành.
- Tăng huyết áp: Huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên được coi là tăng huyết áp. Do đó, việc theo dõi huyết áp là rất quan trọng, vì tình trạng này thường diễn biến thầm lặng và không có triệu chứng rõ ràng.
3. Tác Động Của Tăng Huyết Áp Đến Sức Khỏe
Tăng huyết áp ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể:
- Tim: Gây gánh nặng cho tim, làm tim phình to và dày lên, có thể dẫn đến suy tim.
- Động mạch: Thúc đẩy sự hình thành xơ vữa động mạch, làm hẹp lòng mạch và giảm lưu lượng máu, tăng nguy cơ tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim.
- Thận và mắt: Gây tổn thương đến mạch máu nhỏ trong thận, có thể dẫn đến suy thận, và ảnh hưởng đến thị lực.
Người mắc tăng huyết áp không được kiểm soát có nguy cơ mắc bệnh mạch vành gấp 3 lần, tăng gấp 6 lần nguy cơ suy tim và gấp 7 lần nguy cơ đột quỵ.
4. Cách Điều Trị Tăng Huyết Áp
Điều trị tăng huyết áp thường bao gồm hai phương pháp chính: thay đổi lối sống và sử dụng thuốc.
4.1 Thay Đổi Chế Độ Dinh Dưỡng
- Tăng cường ăn rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và sữa ít béo.
- Giảm lượng muối tiêu thụ không quá 5g/ngày để kiểm soát huyết áp.
4.2 Điều Chỉnh Lối Sống
- Từ bỏ rượu bia, thuốc lá và thức khuya.
- Tập thể dục ít nhất từ 30 đến 60 phút mỗi ngày để tăng cường sức khỏe tim mạch.
4.3 Sử Dụng Thuốc
Khi thay đổi lối sống chưa đủ, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc điều trị tăng huyết áp như:
- Thuốc lợi tiểu
- Thuốc chẹn beta giao cảm
- Thuốc chẹn kênh canxi
- Thuốc ức chế hệ Renin - Angiotensin (như ACE, ARB)
5. Mục Tiêu Điều Trị Tăng Huyết Áp
Mục tiêu điều trị là kiểm soát huyết áp ở mức an toàn và ngăn ngừa biến chứng. Đây là bệnh lý mạn tính, cần điều trị lâu dài:
- Huyết áp mục tiêu thường là dưới 140/90 mmHg.
- Với những người có biến chứng tim mạch, đái tháo đường hoặc suy thận, huyết áp mục tiêu cần dưới 130/80 mmHg.
- Người bệnh nên tuân thủ chặt chẽ chế độ điều trị mà bác sĩ đề ra và không tự ý ngừng thuốc hoặc sử dụng phương pháp chưa được kiểm chứng.
6. Các Yếu Tố Nguy Cơ Gây Tăng Huyết Áp
Nhận thức được các yếu tố nguy cơ giúp người dân phòng ngừa bệnh hiệu quả hơn:
- Béo phì, thừa cân
- Ăn mặn nhiều
- Hút thuốc lá và uống rượu bia thường xuyên
- Ít vận động, thường xuyên căng thẳng
- Tiền sử gia đình có người bị tăng huyết áp
- Tuổi tác cao
7. Tầm Quan Trọng Của Việc Kiểm Tra Định Kỳ
Kiểm tra huyết áp định kỳ là cách hiệu quả giúp phát hiện sớm tình trạng tăng huyết áp, điều này giúp người bệnh có thể can thiệp kịp thời để bảo vệ sức khỏe. Nên kiểm tra huyết áp định kỳ, đặc biệt với những người có nguy cơ cao, như người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình bị bệnh tim mạch.
Hãy chăm sóc sức khỏe của mình bằng cách theo dõi huyết áp thường xuyên và điều chỉnh lối sống cho phù hợp. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu lo lắng nào về tăng huyết áp, hãy tìm đến sự chăm sóc y tế từ bác sĩ.
Liên hệ với bác sĩ chuyên khoa: Bác sĩ Phạm Xuân Hậu, chuyên khoa tim mạch và can thiệp tim mạch, tại Phòng khám Tim mạch Siêu âm OCA, 336a Phan Văn Trị, Bình Lợi Trung, TP.HCM. Tel: 0938237460